Қазиб олиш тизимининг тавсифи Қазиб олиш тизими

VII тасниф. Комбинатсиялаштирилган қазиб олиш тизими - бу тизим қалин қатламли конларни қазиб олишда қават ёки панелларни навбатма-навбат алмашиладиган, бир-бирига нисбатан яқин оичамдаги камераларга ва камералараро селикларга бўлади, булар икки босқичда кетма-кет ҳар хил қазиш тизимларини қўллаб қазиб олади. Одатда камералар биринчи навбатда пастдан юқорига қарата йўналишда қазиб олинса, селиклар иккинчи навбатда юқоридан пастга қарата йўналишда қазилиб, қазиш ишлари тугаганида камералар бирлаштирилади.

Синф	Таснифларнинг номи	Гуруҳлар	Гуруҳлар номи
1	2	3	4
I.	Қазилган бўшлиғларни очиқ қолдириб қазиб олиш тизими	1 2 3 4 5 6	Асос поғонали тизим Шип поғонали тизим Сидирғасига қазиш тизими Устунли-камера тизими Нимқаватни қулатиб қазиб олиш тизими Қаватни камералаб қазиш тизими
II.	Қазиш бўшлиғида рудани магазинлаб қазиб олиш тизими	1 2 3	Магазинда шпурлар билан рудани қулатиш тизими Махсус лаҳимлардан рудани қулатиб қазиш тизими Чуқур скважиналар билан рудани қулатиб қазиш тизими
III.	Қазилган бўшлиқни мустаҳкамлаб қазиб олиш тизими	1 2	Кучайтирилган тиргак станокли мустаҳкам­лагичлар ўрнатиб қазиш тизими Тош ва бошқа мустаҳкамлагичлар Комбинатсияси асосида қазиш тизими
IV.	Қазилган бўшлиқни тўлдириб қазиш тизими	1 2 3 4 5 6	Қазиш бўшлиғини тўлдириб горизонтал табақаларга ажратиб қазиш тизими Қазиш бўшлиғини тўлдириб қия табақаларга ажратиб қазиш тизими Қазиш бўшлиғини тўлдириб шип-поғона усулида қазиб олиш тизими Қазиш бўшлиғини тўлдириб юқоридан пастгайўналишда табақаларга ажратиб қазиш тизими Қазиш бўшлиғини тўлдириб сидирғасига қазиш тизими Қазиш бўшлиғини тўлдириб ва мустаҳкамлаб қазиш тизими
V.	Ёндош жинсларни қулатиб қазиб олиш тизими	1 2 3	Табақалаб қулатиш тизими Қалқонли (шитли) қазиш тизими Шипни қулатишга асосланган устунли қазиш тизими
VI.	Руда ва ёндош жинсларни қулатиб қазиб олиш тизими	1 2 3	Ним қаватни қулатиб қазиш тизими. Қаватни ўз-ўзидан қулатишга асосланган қазиш тизими Қаватни мажбуран қулатишга асосланган қазиш тизими
VII.	Комбинатсиялаштирилган қазиб олиш тизими	1 2 3	Очиқ қазиш бўшлиғини камерали қазишнинг Комбинатсиялаштириган тизими Рудани камерада магазинлаб қазиб олишнинг Комбинатсиялаштирилган тизими Бўшлиқни тўлдириб камерани қазиб олишнинг Комбинатсиялаштирилган тизими

Камерани столбалаб қазиш тизими. Бу тизимда рудани қазиб олиш ишлари навбатма-навбат қазиладиган параллел камералар ва уларни ажратиб турувчи камералараро мунтазам тартибда қолдириладиган селиклардан иборат. Қазиш ишлар фронти камераларни узунлик ўқи йўналишида илгарилаб силжийди.
Нимқаватни қулатиб қазиб олиш тизими. Бу тизимнинг фарқ қиладиган хусусияти шундан иборатки, блокнинг баландлиги бўйича қават, нимқаватларга бўлинади ва рудани қулатиб қазиб олиш нимқават лаҳимида туриб олиб боради. Қазиш фронти қаватининг ҳамма баландлиги бўйича тик ёки поғонасимон чизиқ бўйлаб илгарилаб боради.