B. B. Berkinov, Ye. A. Yarmolik, Q. Q. Quvnoqov


O’zbekiston eksportining o’zishiga


Download 2.02 Mb.
Pdf ko'rish
bet121/121
Sana02.11.2023
Hajmi2.02 Mb.
#1741173
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   121
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

 
O’zbekiston eksportining o’zishiga 
nisbatan eksport narxi o’sishining 1 
f.b.ga o’zgarishi 
 
Periods
S
h
o
rt
 
a
n
d
 
L
o
n
g
 
R
u
n
 
E
f
f
e
c
t
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
-0.1
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
Short-run
Long-run
Cumulative
 
Importga nisbatan daromadlar 
o’sishining 1 f.b.ga o’zgarishi 
 
Periods
S
h
o
rt
 
a
n
d
 
L
o
n
g
 
R
u
n
 
E
f
f
e
c
t
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
-0.5
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
Short-run
Long-run
Cumulative
 
Importga nisbatan import narxlarining 
1 f.b.ga o’zgarishi 
 
Periods
S
h
o
rt
 
a
n
d
 
L
o
n
g
 
R
u
n
 
E
f
f
e
c
t
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
-0.5
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
Short-run
Long-run
Cumulative
 
 
 
 


227 
YaIM dinamikasi va prognozi 
 
 
 
 
Total Consumption
years
m
l
r
d
.
s
u
m
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
GOVEXP
GOVEXPF
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
 
 
YoY-Change of Total Investment
D4FC_Q
BASE_INV(5)
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
10
20
30
40
50
60
70
80
90
D4LNM_TOTAL
D4LNE_TOTAL
1993
1995
1997
1999
2001
2003
2005
2007
2009
2011
2013
-0.4
-0.2
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
 
 
 
 
 
Pul massasining taklifi
 
prognoz 
prognoz 
prognoz 
prognoz 
prognoz 
prognoz 
YaIM 
Ja’mi iste’mol 
Davlat 
xarajatlari 
Investitsiyalar 
Eksport va 
import 


228 
 
 
 
Xulosalar va tavsiyalar 
1. Xususiy iste’molga hisobot davrida tasarrufdagi daromadlardagi 
o’zgarishlar katta ta’sir ko’rsatdi. Masalan, qisqa muddat mobaynida 
foydalaniladigan tovarlar uchun daromadlarning 10 f.b.ga o’zgarishi 
(oshishi) talab o’sishi sur’atlarining qo’shimcha 5.5 f.b.ga oshishiga 
olib keldi (moslashuvchanlik koeffistienti 0.55). Uzoq muddat 
mobaynida foydalaniladigan tovarlar dinamikasi ham yosh avlod 
ulushi asosida aniqlandi; 
2. Qisqa muddatli istiqbolda daromadlar o’sishining ta’siri kam yoki 
qisqa davrda kam, biroq uzoq muddatli istiqbolda daromadlar o’sishi 
real sur’atlining doimiy 1 foizga oshishi O’zbekistonning 
markazlashmagan investistiyalarini taxminan 0,7 foizga oshiradi;
3. Byudjet taqchiligi va foiz stavkalari o’sishining bevosita ta’siri 
salbiy; 
4. Prognoz 
qilinayotgan 
davrda 
eksport 
savdo 
sheriklarimiz 
daromadlarining darajasiga bog’liqligi ortadi (u mamlakat eksporti 
variastiyasining 40 foizini izohlaydi); 
5. O’zbekiston savdo sheriklari daromadlarining o’rtacha 1 foizga 
o’sishi, boshqa teng sharoitlarda, eksport o’sishining yillik 
sur’atlarini 1,33 foiz bandiga oshiradi; 
6. Uzoq muddatli istiqbolda valyuta kursining mustahkamlanishi 
importning o’sishini oshiradi;
7. Pul massasining optimal darajasini aniqlashda shu narsa qayd 
etildiki, Markaziy bank tomonidan pul massasining optimal darajasi 
kuzatilmoqda. 
 
 
prognoz 


229 
Modelni takomilashtirish va uni yanada rivojlantirish 
- bundan keyin YaIMni prognoz qilish modeli talab va taklifning 
muvazanatlashganligi, investistiya imkoniyatlari, mavjud resurslar 
indikatorlari bilan bog’liqlikda tarkibiy o’zgarishlar masalalarini ko’rib 
chiqadi; 
- YaIMni prognoz qilish modelida joriy va kelgusi iste’molga ta’sir 
ko’rsatuvchi omillar kengroq taqdim etiladi. Xususan, inqirozdan keyingi 
davrda rivojlanish modeli oldinga qo’yilgan ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish 
maqsadlari va mavjud an’analarni hisobga olgan holda asosiy omil va 
jamiyat hayotining asosiy maqsadi sifatida insonlarning uyg’un 
rivojlanishiga tayanishi lozim. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


230 
Berkinov Bozorboy Berkinovich, Yarmolik Ekatirina Anotolevna, 
Quvnoqov Haydar Qosimovich, Djumaniyazov Shavkat Raximovich 
 
 
 
 
 
 
 
 
INDIKATIV REJALAShTIRISh 
 
(O’QUV QO’LLANMA) 
Mas’ul muharrir i.f.d., prof. Bekmurodov A.Sh. 
Taqrizchilar: i.f.d., prof. Shodiev T.Sh.,
i.f.n., dost. Fayzullaev Yo.Sh. 
 
 

Download 2.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling