B. J. Boltayev, A. R. Azamatov, G. A. Azamatova, B. S. Xurramov nazariya, algoritm, dastur toshkent 2013

identifikator = qiymat;
Masalan, Const A=21071963; _m10m10=‘2301‘; Pi=3.141516;
Paskal tilida zahiralangan o‘zgarmaslar bor bo‘lib, ularni e’lon qilmasdan
ham ishlatish mumkin. Masalan:

True
“Rost” mantiqiy qiymatli

False
“Yolg‘on” mantiqiy qiymatli
Pi
3.1415926535897932385 qiymatli

---

31
MaxInt

Integer turdagi maksimal qiymatli, ya’ni 32767 qiymatli
MaxLongInt LongInt turdagi maksimal qiymatli, ya’ni 2147483647 qiymatli

Aytib o‘tilganidek, dasturda o‘zgarmaslarni turini ifodalashni keragi yo‘q,

ularning turini kompilyatorning o‘zi aniqlab oladi. Lekin Paskalda o‘zgarmaslarni
turini ifodalash ham mumkin. Bunday o‘zgarmaslar turi aniqlangan 
o‘zgarmaslar deyiladi va quyidagicha e’lon qilinadi:
Const identifikator: turi = qiymat;
Masalan, Const A: LongInt =21071963; _m10m10: String =‘2301‘;
Pi: real =3.141516;
Paskal tilida o‘zgarmaslar ifodaga ham teng bo‘lishi mumkin. Dastur ishga tu-
shirilganda kompilyator bu ifodalarni hisoblab oladi, shuning uchun ifodalarda
noma’lum qiymatlar ishtirok etmasligi shart. O‘zgarmaslar ifodalarida quyidagi
standart funksiyalarni qo‘llash mumkin:

ABS
CHR

HI
LENGTH
LO
ODD
ORD
PRED
PTR
ROUND
SIZEOF
SUCC
SWAP
TRUNC
Masalan:
Const

Min =0; Max=255; Markaz = (Max

–Min) div 2; Belgi = Chr(65);

BelSoni = Ord(‘Z‘) – Ord (‘A‘) +1; Xabar = ‘Xotira tugadi’;

Hisob = 80
– Length(Xabar) div 2; Ora = [‘A’..’Z’, ‘a’..’z’];
O‘zgaruvchilar dasturning tavsiflash qismida albatta tavsiflanishi, yani ularn-
ing turi ko‘rsatilgan bo‘lishi shart. O‘zgaruvchilar identifikator bo‘lgani uchun 63
ta belgisi farqlantiruvchi o‘z nomiga ega hamda o‘zgaruvchi nomida faqatgina
raqamlar, lotin harflari va tagchiziq belgisi ishlatilishi mumkin. Masalan: Abm;
_son; mening_ismim; besh_9. Dasturda o‘zgaruvchilarni tavsiflash Paskalning