B. X. Azizkulov, B. K. Janzakov iqtisodiy siyosatga kirish samarqand

 
Glassariy 

---

171 
Aholining pul daromadlari ko'rsatkichi - daromadlarni makro darajada 
o'lchashga xizmat qiladi va aholi daromadlari balansi va xarajatlari balansi 
ma'lumotlari asosida hisoblanadi. Fuqarolarning daromadlarini to'liqroq o'rganish 
uchun ularning ba'zilari e'tiborga olinishi kerak.
Aralash iqtisodiyot – turli xil shakllarda bo‘lib, bozor iqtisodiyoti va 
davlatning iqtisodiy jarayonlarni tartibga solishdagi ishtirokining uyg‘unlashuvi 
bilan tavsiflanadi.
Bozor iqtisodiyoti – tadbirkorlik faoliyati, xo‘jalik hisob-kitoblari, tovar va 
xizmatlarni ayirboshlashga, talab va taklif o‘rtasida tartibga solinuvchi nisbatga 
asoslangan iqtisodiyotdir. Uni ba‘zida erkin tadbirkorlik tizimi deb ham atashadi.
Davlat byudjeti — davlatning muayyan vaqt (odatda bir yil) uchun moʻljal-
langan pul daromadlari va harajatlari majmui. D.b. davlat ixtiyoridagi pul 
fondlarining taqsimlanishini bildirib, u davlat moliyasining bosh boʻgʻini 
hisoblanadi. D.b. tarkiban umumdavlat (yoki markaziy) byudjet i (mamlakat 
miqyosidagi umumiy daromadlar va harajatlar yigʻindisi) vamahalliy (munitsipal) 
byudjet (hududiy tuzilmalar — oʻlka, viloyat, tuman va h.k. doirasidagi pul daro-
madlari va harajatlari)ga boʻlinadi. Ikki turdagi byudjetlar nisbati mamlakatning 
ichki sharoitiga bogʻliq boʻladi.
Davlat daromadlari siyosati "ularning daromadlari va ijtimoiy nafaqalarini 
oluvchilarning turli guruhlarini differentsial soliqqa tortish yo'li bilan ularni davlat 
byudjeti orqali qayta taqsimlash" deb ta'riflanadi. 
Daromad - bu "ishlab chiqarilgan mahsulotning, unda ishtirok etishiga 
qarab ishlab chiqarish ishtirokchisi tomonidan olinadigan qismi". A.S.ning 
so'zlariga ko'ra. Bulatov, daromad - "uy xo'jaliklari tomonidan ma'lum vaqt 
davomida olingan yoki ishlab chiqarilgan pul va moddiy boyliklar miqdori". 
Chepurin M.N. ga tegishli aholi daromadlari "Har bir sinf, ijtimoiy guruh yoki 
shaxsning ishlab chiqarilgan mahsulotdagi ulushi va ularga biriktirilgan."