Babadjonov Saloxiddin Sobitdjonovich

Aks – protokol. ICMP protokoli tarmoq tugunlariga erishishni nazoratlash uchun tarmoq adminstratorlariga vositalar taqdim etadi. Bu vositalarni xabarning ikki turi bilan almashishni kirituvchi aks-protokol: aks-talab va aks- javob tasavvur etish mumkin. Kompyuter yoki marshrutizator inter tarmoq bo‘yicha aks-talab yuboradi, unda tugunning IP adresi ko‘rsatiladi. Aks-talab olgan tugun aks- javobni tashkil qiladi va talab yuboruvchiga-tugunga xabarni qaytaradi. Talabda bo‘lgan ayrim ma’lumotlar, javobda qaytarishi kerak. Chunki aks-talab va aks- javob tarmoq bo‘yicha IP paketlar ichida uzatiladi va ularni muvoffaqiyatli yetkazib berish, inter tarmoqni butun transport tizimining normal ishlashini bildiradi.
Belgilash tuguniga yetishmaslik to‘g‘risida ma’lumotlar. Marshrutizator IP paketni yubormasa yoki yetkazib bera olmasa, u paketni yuboruvchi tugunga “Belgilash tuguniga yetishib bo‘lmaslik” (3-xabar turi) xabarini yuboradi. Bu xabar kod maydonida, paket nima uchun yetkazib berilmaslik sababini aniqlovchi mazmunga ega. Sabab quyidagicha kodlanadi.

Kod	Sabab
0	Tarmoqqa yetishib bo‘lmaydi
1	Tugun yetishib bo‘lmaydi

2	Protokolga yetishib bo‘lmaydi
3	Portga yetishib bo‘lmaydi
4	Fragmentatsiya talab etiladi, 2F bit esa o‘rnatilgan
5	Manba bergan yo‘nalishda xato
6	Tayinlash tarmog‘i noma’lum
7	Tayinlash tuguni noma’lum
8	Tugun-manbaga ajratish
9	Tayinlash tarmog‘i bilan o‘zaro ishlash adminstrativ ta’qiqlangan
10	Tayinlash tuguni bilan o‘zaro ishlash adminstrativ taqiqlangan
11	Servisning berilgan sinfi uchun tarmoqqa erishib bo‘lmaydi
12	Servisning berilgan sinfi uchun tugunga erishib bo‘lmaydi

Marshrutizator qandaydir sabab bilan tarmoq bo‘yicha 10 paketni uzata olmasligini aniqlasa, tugun manbaga ICMP xabarini yuboradi va keyingina paketni olib tashlydi. Xato sababidan tashqari ICMP xabari yetkazib berilmagan paket sarlavxasini va ma’lumotlar maydonining birinchi 64 bitini xam kiritadi. Tayinlash tarmog‘i yoki tuguniga apparaturaning vaqtincha ishdan chiqishi, yuboruvchi belgilangan adres noto‘g‘ri ko‘rsatkichga xamda marshrutizator belgilangan tarmoqqa yo‘nalishi to‘g‘risida ma’lumotga ega bo‘lmaganda erishilmasligi mumkin. Protokol va portga erishilmaslikdan tayinlash tugunidagi qo‘shma darajaning qaysi bir protokolida amalga oshishishi yoki UDP yoki TCP protokollarining ochiq porti yo‘qligini bildiradi.