O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI DAVLAT ARXITEKTURA VA QURILISH QO’MITASI TOSHKENT ARXITEKTURA QURILISH INSTITUTI ARXITEKTURA FAKULTETI ARXITEKTURA NAZARIYASI FANIDAN Mustaqil ish Mavzu:Tahminlarning (gipotezalarning) arxitektura ta`limining va fanning rivojidagi muhim ahamiyati nimada. Bajardi:Jumamatova Zilola 4-16 APOT Qabul qildi : Asqarov SH.J. Arxitektura ta`limi Xar bir ilmiy yo’nalishdagi fan o’zining predmeti va o’rganish ob’ektiga ega.Arxitektura nazariyasi arxitekturani xuddi bino va inshootlarni loyihalash va qurish san’ati,material tashkilish muhitni yaratish sifatida qaraydi. SHu bilar birgalikda arxitektura fani bilan filosofiya, arxitektura tarixi,sotsiologiya, madaniyatshunoslik kabi fanlar xam shug’ullandai Ushbu fanlarni xar biri arxitekturani u yoki bu tomonini muayyan nuqtai-nazardan qaraydi. Arxitektura tadqiqotlari chegaralari asta-sekin va izchil kengayib bormoqda tashqi bilimlarni ichkilashtirish tufayli. - Arxitektura tadqiqotlari chegaralari asta-sekin va izchil kengayib bormoqda tashqi bilimlarni ichkilashtirish tufayli.
- Arxitektura fanining asoslari me'moriy ob'ektlar (tizimlar) boshqa fanlar tomonidan o'rganila boshlanganligi va keyinchalik fanlararo fanlar vujudga kelishiushbu fanlar va arxitektura tadqiqotlari chorrahasida.
- Arxitektura fanining strategiyasi ilmiy dasturlarga asoslangan edi tadqiqot. Qizig'i shundaki, Sovet arxitektura fanida umuman fan rivojlanishining barcha bosqichlarida dasturlarning aks-sadolari bo'lgan. Amaliy qismlarda arxitektura fanlarida amaliy ehtiyojlar ustunlik qiladi: ehtiyojlar qurilish texnologiyalari olimlarga vazifalarni yuklaydi, arxitektura fanidan dizayner, texnologning amaliy faoliyati uchun (qurilish materiallari va zavod konstruktsiyalarini ishlab chiqarish uchun), qurilish boshlig'ining retsepti ko'proq talab qilinadi. me'moriy ob'ektlar.
Nazariy qismda bu mavhum fikrlovchi va spekulyativ tadqiqot faoliyati. Arxitekturadagi materiallar va konstruktsiyalarni ixtiro qilish va sinash bilan bog'liq bo'lgan barcha narsalar - Nazariy qismda bu mavhum fikrlovchi va spekulyativ tadqiqot faoliyati. Arxitekturadagi materiallar va konstruktsiyalarni ixtiro qilish va sinash bilan bog'liq bo'lgan barcha narsalar
- shakllar, klimatologik tadqiqotlar, termofizik va akustik kuzatuvlar va hisob-kitoblar, eski binolarning holatini o'rganish va boshqalar arxitektura fani empirizm nuqtai nazaridan, ilmiy tajribalar nuqtai nazaridan.
- Eng umumiy shaklda har qanday fan eng muhim elementlardan iborat: empirik va nazariy bilimlar va falsafiy, falsafiy asoslar va xulosalar. Biroq, bunday sxema arxitektura tadqiqotlarining haqiqiy tuzilishini tushunish uchun qoniqarli emas. Bu murakkab fan bo'lganligi sababli uning umumiy intizom tuzilmasi namunasi kerak, bu holda idealizatsiya shaklida taqdim etilgan.
Gipoteza (boshqa yunoncha "taxmin" "tezis") - faraz yoki taxmin: dalillarni talab qilmaydigan postulatlarning aksiomiyadan farqli o'laroq isbotini talab qiladigan bayon. . Agar gipoteza ilmiy usulga muvofiq ushbu gipoteza bilan qamrab olingan faktlarni tushuntirib bersa, u ilmiy deb hisoblanadi. mantiqan nomuvofiq emas; mutlaqo rad etilishi mumkin, ya'ni uni tanqidiy tajriba bilan tekshirish mumkin; ilgari o'rnatilgan qonunlarga zid bo'lmagan; ehtimol kengroq hodisalarga tegishli bo'lishi mumkin. - Gipoteza (boshqa yunoncha "taxmin" "tezis") - faraz yoki taxmin: dalillarni talab qilmaydigan postulatlarning aksiomiyadan farqli o'laroq isbotini talab qiladigan bayon. . Agar gipoteza ilmiy usulga muvofiq ushbu gipoteza bilan qamrab olingan faktlarni tushuntirib bersa, u ilmiy deb hisoblanadi. mantiqan nomuvofiq emas; mutlaqo rad etilishi mumkin, ya'ni uni tanqidiy tajriba bilan tekshirish mumkin; ilgari o'rnatilgan qonunlarga zid bo'lmagan; ehtimol kengroq hodisalarga tegishli bo'lishi mumkin.
Gipoteza aslida nima ?
Qoidaga ko'ra, gipoteza uni tasdiqlovchi bir qator kuzatuvlar (misollar) asosida ifodalanadi va shuning uchun u mantiqiy ko'rinadi. Gipoteza keyinchalik uni haqiqatga aylantirgan holda (teoremaga, nazariyaga qarang), yoki rad etilgan (masalan, qarshi misolni ko'rsatib), uni soxta bayonotlar toifasiga aylantirish orqali isbotlangan. - Qoidaga ko'ra, gipoteza uni tasdiqlovchi bir qator kuzatuvlar (misollar) asosida ifodalanadi va shuning uchun u mantiqiy ko'rinadi. Gipoteza keyinchalik uni haqiqatga aylantirgan holda (teoremaga, nazariyaga qarang), yoki rad etilgan (masalan, qarshi misolni ko'rsatib), uni soxta bayonotlar toifasiga aylantirish orqali isbotlangan.
Umumjahon ilmiy me'yorlar yo'q. Ilmiylik mezonlari nazariy va arxitektura bilimlarining bosqichlariga va har biriga bog'liqdavrda ilmiylik tushunchasi mavjud. Ammo barcha fanlar uchun universallik xususiyatiga ega bo'lgan va shuning uchun arxitektura faniga tegishli bo'lgan ilmiylikning quyidagi belgilari (ularning minimal to'plamlari) mavjud. - Umumjahon ilmiy me'yorlar yo'q. Ilmiylik mezonlari nazariy va arxitektura bilimlarining bosqichlariga va har biriga bog'liqdavrda ilmiylik tushunchasi mavjud. Ammo barcha fanlar uchun universallik xususiyatiga ega bo'lgan va shuning uchun arxitektura faniga tegishli bo'lgan ilmiylikning quyidagi belgilari (ularning minimal to'plamlari) mavjud.
- Ulardan biri - o'rganilayotgan ob'ektga mos keladigan va bilimning ob'ektivligi belgisi bilan to'ldiriladigan haqiqat;ob'ektivlikda - sub'ektiv baholash va tan olishdan mustaqillik;ilmiy bilimlar haqiqatining asoslarini keltirib chiqarishda (etarli sabablar printsipi)
- Arxitekturada bog'lanishlarning o'zaro bog'liqligi aniq belgilanishi kerak:
- ilmiy natija - tasdiqlash - haqiqat - amaliy qo'llanma. Garchi fanda haqiqat to'g'ridan-to'g'ri tekshiruvga bog'liq emas, arxitekturada uning haqiqatlarini tekshirishga umumiy moyillik mavjud;
- ayniqsa dastur bo'limlarida. Bir tomondan, arxitektura faoliyatida ilmiy haqiqatlarni tekshirish va ulardan amaliy foydalanish juda muhimdir ko'pincha mos keladi. Ba'zi ilmiy tuzilmalar tasdiqlanmagan . Bir vaqtlar bo'lgan narsalarning noto'g'ri ekanligini namoyish etadigan qurilish amaliyoti shubhasiz tuyuldi.
- Arxitektura san'at sifatida me'moriy tarkibiy qism hisoblanadi(me'moriy kompozitsiya nazariyasi "qanday?" degan savolga javob beradi) va me'moriy shakl (me'moriy kompozitsiya nazariyasi "nima?" degan savolni o'rganadi). Ammo me'moriy shaklni arxitekturaning ilmiy bilimisiz o'rganish mumkin emas inshootlar. Umuman olganda, arxitekturada (tasodifan, boshqa san'at sohalarida) materiallar, tuzilmalar va ularning o'zaro ta'siri qonunlari atrofida.
Arxitektura san'at sifatida ilmiy usullardan foydalangan holda o'rganilmoqda.
va grafik modellar, tushunchalar va atamalar, tushunchalar va nazariyalar, fundamental va amaliy bilimlar va boshqalar. Bu barcha qismlar uchun odatiy narsadir
arxitektura tadqiqotlari.
Adabiyotlar - Гипотеза // Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / авт.-сост. В. И. Даль. — 2-е изд. — СПб. : Типография М. О. Вольфа, 1880—1882
- Меркулов И. П. Гипотеза // Новая философская энциклопедия / Ин-т философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин, заместители предс.: А. А. Гусейнов, Г. Ю. Семигин, уч. секр. А. П. Огурцов. — 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.
- ОСНОВЫ НАУКОВЕДЕНИЯ АРХИТЕКТУРЫ . Овчинникова Надежда Павловна
Do'stlaringiz bilan baham: |
