Bajardi: Mamitov Qanat bia-1/22 Mavzu: Keynschilik nazariayasi Asoschilari va tarafdorlari Vujudga kelishi va sabablari

«uchta fundamental psixologik omillar»: iste’molga moyillik, likvidlilik ustunligi va kapital aktivlardan keladigan bo‘lg‘usi daromad taxmini bilan bog‘liqdir.
J.M. Keyns odamlar o’zida naqd pul bo’lishini xohlashi tushunchasini “likvidlik ustunligi” deb atagan va o’zigacha bor bo’lgan xarid qilish zarurligi (transaktsion motiv) va kutilmagan vaziyat uchun (ehtiyot shartdan) sabablariga qo’shimcha chayqovchilik sababi (motivi)ni qo’shgan
Bunda chayqovchilik motivi ham naqd pulga bo’lgan talabni kuchaytiradi. Odamlar qimmatli qog’ozlarni sotib olish uchun ularning kursi pasayishini kutadi. Bunday vaziyat odamlarni o’z qo’llarida ancha likvidli mablag’ – naqd pullarni ushlab turishga undaydi. Foiz stavkasi past bo’lganda qimmatli qog’ozlar kursi yuqori bo’ladi. Foiz stavkasi ko’tarilishi bilan obligatsiyalar kursi pasaydi. Demak, chayqovchilik funktsiyasi likvidligi foiz me’yoriga bog’liq. Foiz me’yori qancha past bo’lsa, chayqovchilik motivi bo’yicha naqd mablag’larga talab shuncha yuqori bo’ladi. Foyiz me’yori qancha yuqori bo’lsa, naqd pulga talab shuncha past bo’ladi.
Shunday qilib, pulga bo’lgan yalpi talab ikki qismdan tashkil topadi:
1) oldi-sotdi uchun talab (milliy daromad darajasidan kelib chiqadigan funktsiya),
2) chayqovchilik uchun talab (foiz stavkasi funktsiyasi)
Keyns nazariyasi boʻyicha pul massasini 2 marta oshirish narxlarning 2 marta oshuviga olib kelmaydi. 3—6 % ishsizlik normal holat deb qaraladi va “toʻla bandlik” sifatida talqin etiladi.