Bajardi: odilova o

2.4. Tashish sonini aniqlash

Suyultirilgan sulfat kislotasini ikkita qo‘rg‘oshin elektrodlar orasida elektrolizga uchratsak, faqatgina katoddagi borayotgan protsesslarni aniq o‘rganish mumkin:
.
Anodda esa tajribaning bunday sharoitlarida ionlari ham, ionlari ham o‘z zaryadini yo‘qotadi. Buning natijasida kislorod ajralib chiqishi


yoki hosil bo‘lishi mumkin:

Shuning uchun katod yaqinidagi protsesslarni o‘rgangandagina to‘g‘ri natijalar olinadi. 0,01 N lik kislotadagi vodorod ionlarining gramm-ionlar sonini quyidagicha belgilaymiz: elektrolizgacha - , elektrolizdan keyin - , katodda zaryadsizlangan qismini - с. Elektrolizning berilgan τ vaqtida anoddan katodga o‘tgan vodorodning gramm-ionlar miqdori - ni tashkil qiladi va vodorod ionlarining tashish soni

ga teng bo‘ladi.
Katodda zaryadsizlangan vodorodniig gramm-ionlar soni ikki usul bilan aniqlanadi: kulonometrik usul va berilgan elektroliz vaqtida elektrolitdan o‘tgan elektr miqdori bo‘yicha aniqlash:

bu yerda -tok kuchi (amperlarda), τ-elektroliz vaqti (min.). Elektrolizni olib borilganda tok kuchini 62 mA ga teng tutish shart.
Elektrolitdan o‘tgan elektrning umumiy miqdorini aniqlash maqsadida ushbu tajribada mis kulonometri ham ishlatiladi. Bu kulonometrda mis elektrodlari bor mis sulfat eritmasi elektrolizga o‘chraydi va katodda mis ajralib chiqadi, anodda esa eriydi. Bu holda tenglamaga binoan

ga teng bo‘ladi. Bu yerda m -ajralib chiqqan misning massasi, 31,77 - misning elektrokimyoviy ekvivalenti.
Mis elvktrodining elektrolizdan avvalgi hamda keyingi og‘irliklari analitik tarozida topiladi [10].
Kulonometr eritmasidagi har 100 ml suvning tarkibidagi 15 gramm , 5 ml kontsentrlangan va 5 ml etil spirti bo‘ladi. Tokning zichligi 20 mA/sek dan ortmasligi kerak. Aks holda elektrodda qora rangli va elektrod sirtiga yaxshi yopishmagan mis kukuni ajralib chiqadi.