Bаkiyеvа I. А., Kadrlar xizmatida ish yuritish. O‘quv qo‘llаnmа. – Т.: Iqtisodiyot, 2019. – 229 b
Hujjatlar formulyarining tarkibi va zaruriy qism (rekvizit) haqida
Download 2.11 Mb. Pdf ko'rish
|
cover MexSot Kaf 04.Kadrlar hizmatida ish yuritish 10ta
3.6. Hujjatlar formulyarining tarkibi va zaruriy qism (rekvizit) haqida
tushuncha Har bir hujjat alohida unsurlardan iborat bo’lib, ular rekvizit deb yuritiladi. Masalan: hujjat avtori, adresi, imzo, sana va boshqalar. Hujjatda joylashgan rekvizitlar yig’indisi uning formulyarini tashkil etadi. Har qanday hujjatlar turli rekvizitlar yig’indisidan iborat bo’lib, uning qanday hujjat ekanligini aniqlaydi. Masalan: majlis bayoni, dalolatnoma, buyruq bir qancha rekvizitlarga ega. 49 Hujjat turini aniqlovchi formulyar namunali formulyar deyiladi. Hujjatning bir turga keltirish tizimini yaratishda namunali-formulyari hujjatlarni BTK modeli ishlab chiqarildi. Namunali-formulyar yig’indisi asosiy hujjatlar tarkibiga kiruvchi hamma rekvizitlarni o’z ichiga olishi lozim. Rekvizitning doimiy axboroti uchun bir qancha belgilar yig’indisini hisobga olgan holda va ularni yozishda qo’llash uchun kerakli maydon ajratiladi. Tashkiliy-farmoyish hujjatlari zaruriy qismlarining quyidagi to’liq ro’yhati belgilangan: 1. Respublika gerbi. 2. Tashkilot yoki korxonaning belgisi. 3. Korxona va tashkilotlarning xos raqami. 4. Vazirlik yoki idoraning nomi. 5. Tashkilot yoki firmaning nomi. 6. Tarkibiy tarmoqning nomi. 7. Aloqa muassasining shartli raqami, pochta va telegraf adresi, faks raqami, telefon raqami, bankdagi hisob-kitob raqami. 8. Hujjat turining nomi. 9. Sana. 10. Shartli raqam. 11. Kirim hujjatlarning sanasi va shartli raqami havola. 12. Tuzilgan yoki nashr qilingan joyi. 13. Hujjatdan foydalanishni cheklovchi belgi. 14. Hujjatni oluvchi. 15. Tasdiqlash ustxati. 16. Munosabat belgisi. 17. Matn sarlavhasi. 18. Nazorat haqida qayd. 19. Matn. 20. Ilova. 21. Imzo. 50 22. Kelishuv ustxati. 23. Rozilik belgisi. 24. Muhr. 25. Nusxaning tasdiqlanishi haqidagi qayd. 26. Ijrochining familiyasi va telefon raqami. 27. Hujjatning bajarilganligi va hujjatlar yig’majildiga yo’naltirilganligi. 28. Hujjatni kelib tushganligi haqidagi qayd. Hujjatning har bir turi mazkur zaruriy qismlarining barchasini o’z ichiga olmaydi. Hujjatning muayyan turiga muvofiq ravishda bu zaruriy qismlarning ayrim bir turkumi huquqiy talablarni ta’minlash darajasida ko’llanadi. Zaruriy qismlarning joylashishidagi qat’iy ketma-ketlik hujjatning huquqiy kuchini taminlash, hujjatni zudlik bilan ishlash, bajarish, undan osonlik bilan foydalanish uchun muhim. Mazkur zaruriy qismlarning 10 tasi nisbatan ko’p qo’llanadi, shuning uchun ularning zaruriy qismlar deb ham yuritiladi. Asosiy zaruriy qismlar: hujjatning muallifi, hujjat turining nomi, sarlavxa, hujjatni oluvchi, kelishuv va rozilik belgilari, matn tasdiqlash, imzo, muhr, ilova mavjudligi haqidagi qayd. Hujjatlarning xajmi (format)ni hoshiyaning katta-kichikligi (o’lchovi)ni bo’limlarining joylashishini va hujjat chegaralari (zona)ni namuna-formulyar belgilab beradi. Formulyar-namuna funksional vazifalar va foydalanish darajasi bilan birlashgan ko’pgina hujjatlar orqali tashkil topadi. Hujjatlarning funksional tizimidan eng ko’pi tashkiliy tuzilmaviy tizimlar hisoblanadi. Uning tuzilishi, rasmiylashtirilishi va qayta ishlashi bilan boshqaruv apparatidagi xizmatchilarning barchasi to’qnashadi. Hujjatlarni bir turga keltirishning tashkiliy tuzilmaviy hujjatlar tizimiga kiradigan formulyar namunasi mavjud. Bundan hujjatlarga qo’yilgan talablar hujjatlarni va hujjatlar tizimlarini rasmiylashtirishda foydalaniladi. Shunday qilib, xozirgi sharoitda hujjatlarni rasmiylashtirishga quyilgan asosiy talablar XBTK tizimlariga asoslangan. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling