Banklarning paydo bo‘lish sabablari, turlari va rivojlanish bosqichlari. Fan nomi: Pul va banklar Guruh raqami: 9bh – s -20

An'anaga ko‘ra, markaziy bankning 4 ta asosiy vazifasi bor. Markaziy bank:
а) mamlakatning emission markazi, ya'ni banknotlar chiqarishning monopol huquqiga ega;
b) banklar banki, ya'ni kompaniya va muassasalar bilan emas, balki asosan ushbu mamlakat banklari bilan operatsiyalarni amalga oshirishi: milliy kredit tizimini zarur standartlash va professionallik darajasini saqlagan holda ularning kassa zaxiralarini qonun bilan belgilangan miqdorda saqlash, ularga kredit berish (oxirgi instansiya kreditori), nazorat qilish;
v) mamlakatning asosiy hisob-kitob markazi. Bu degani, boshqa banklar o‘rtasida o‘zaro talablari va majburiyatlarining zachyoti (kliring) asosida naqd pulsiz operatsiyalarini amalga oshirishda vositachi vazifasini bajaradi;
g) pul-kredit siyosati orqali iqtisodiyotni tartibga soluvchi organ.
Bugun, ichida bank sektori har kuni son-sanoqsiz yuridik shaxslar bilan ishlaydi va o'zaro aloqada bo'ladi odamlar yoki kompaniyalar ma'lum vaqtlarda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan turli xil muammolarni hal qilishga qaratilgan. Har bir shaxs yoki kompaniyaning har xil ehtiyojlari borligini hisobga olsak, banklar masalasi aynan bir xil va har bir bank turli funktsiyalar bilan shug'ullanadi va har xil mahsulotlarga ega. Bizga kerak bo'lgan bankka yaqinlashish uchun ularning har birini 100 foiz va eng avvalo bilishimiz juda muhimdir. u qaysi mahsulotlar taklif qiladi.

O'z navbatida, har birida bor ushbu turdagi sub'ektlar taklif qiladigan turli xil sharoitlar va ixtisoslashgan xodimlar. Garchi Ispaniya ichida Ispaniya banki barcha moliya institutlari tomonidan ko'rib chiqilishi va ularning turli xil operatsiyalari qanday amalga oshirilsa ham, hukumat banklarning har biriga qoidalar va talablarni beradi. ushbu banklarning har biri taklif qiladigan mahsulotlar. Bu shuni anglatadiki, banklarning har biri turli xil qoidalar bilan boshqariladi.

Xususiy banklar - bir xil aktsiyadorlar bo'lgan turli xil xususiy shaxslar yoki hatto katta sarmoyaga ega bo'lgan jismoniy shaxslar bo'lgan banklar. Ushbu turdagi bank bir necha yil oldin mashhur bo'lgan va eng yaxshi namunalaridan biri bu mashhur ING to'g'ridan-to'g'ri banki.
Jamoat banklariga keladigan bo'lsak, ushbu turdagi banklar to'liq davlatga tegishli. Ushbu banklar eng taniqli va odatda u erda umr bo'yi bo'lgan. Ushbu turdagi banklarning yaxshi namunasi Ispaniya banki yoki Evropa markaziy banki.
Aralash banklar, ularning nomidan ko'rinib turibdiki, xususiy kapitalga ega bo'lgan va o'z navbatida davlat kapitaliga ega bo'lgan banklardir. Ushbu turdagi banklar ham juda yaxshi tanilgan va odamlar odatda foydalanadigan banklardir. Ispaniya hukumati. Ushbu banklarga FROB orqali kapital in'ektsiyasini beradi.
Tijorat banklari iste'molchiga xizmat ko'rsatishga yo'naltirilgan banklardir. Kreditlar berish, depozitlar qo'yish va h.k.lar ushbu banklardir. Ushbu turdagi banklar investitsiya banklari emas.
Ushbu darajadagi banklarni ajratish, 1929 yilda AQShning buyrug'iga binoan, moliya qulashiga yo'l qo'ymaslik uchun qilingan. Garchi Evropada moliya ajratadigan qonun mavjud emas bo'lsa-da, ko'plab banklar uni xavfsizlik uchun bajaradilar.
Investitsiya banklari ichida biz kelajak bilan bog'liq barcha mahsulotlarni topamiz. Ushbu banklar ham kompaniyalarga, ham jismoniy shaxslarga qaratilgan bo'lib, ushbu banklar ichida siz kompaniyalarni sotib olish yoki ikkitasini birlashtirish kabi variantlarni topishingiz mumkin. Bu erda siz kelajakda yaxshi operatsiyalarni amalga oshirish uchun bozorda qimmatli qog'ozlar savdosiga kirishingiz va yaxshi maslahat olishingiz mumkin.
Korporativ banklarda asosan kompaniyalar bo'lgan mijozlar mavjud. Bu erda kompaniyalarga o'z faoliyatini rivojlantirishga yordam beradigan aniq mahsulotlar mavjud. Ushbu turdagi mahsulotlar - xizmatlar uchun haq olish uchun kredit liniyalari, veksellarga chegirmalar, to'lovlar va cheklar yoki tushumlardan olinadigan daromadlar.
Iste'mol banklari ichida jismoniy shaxslar mavjud. Ushbu turdagi banklar biz har kuni tashrif buyuradigan va biz shaxsiy kreditlar, orzu qilgan uyni sotib olish uchun ipoteka kreditlari, kredit kartalarini talab qilish, ipoteka yoki kreditlar uchun kafolatlarni taqdim etish va hk.
Oʼzbekiston Respublikasi “Banklar va bank faoliyati toʼgʼrisida”gi Qonunining 63-moddasiga muvofiq banklar garov, kafolatlar, kafillik, majburiyatlar asosida va majburiyatlar bajarilishini taʼminlashning qonunda nazarda tutilgan boshqa usullari asosida kreditlar ajratish huquqiga ega. Shuningdek, Oʼzbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 259-moddasida majburiyatning bajarilishi neustoyka, garov, qarzdorning mol-mulkini ushlab qolish, kafillik, kafolat, zakalat hamda qonunchilik yoki shartnomada nazarda tutilgan boshqacha usullar bilan taʼminlanishi mumkinligi belgilangan. Shuni taʼkidlash joizki, Markaziy bankning “Tijorat banklari kredit siyosatiga nisbatan qoʼyiladigan talablar toʼgʼrisida”gi nizomida (roʼyxat raqami 905, 02.03.2000 y., Markaziy bankning 31.08.2020 yildagi 20/8-sonli qarori bilan bekor qilingan) garov taʼminotiga nisbatan qoʼyilgan maʼlum bir talablarni banklar kredit siyosatida belgilashi lozim boʼlgan. Biroq tanqidiy fikrlarda aytilayotgan uchinchi shaxslar kafilligi va sugʼurta polisi kabi taʼminot usullaridan foydalanish majburiyligi toʼgʼrisida normalar hozirgi kunda bekor qilingan 905-sonli nizomda belgilamagan. Shu bilan birga, Oʼzbekiston Respublikasi “Banklar va bank faoliyati toʼgʼrisida”gi Qonunining 8-moddasiga muvofiq, banklar moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish bilan bogʼliq boʼlgan qarorlar qabul qilishda mustaqildirlar. Oʼz navbatida, banklar kredit shartlarini, shu jumladan, taʼminotga talablarni kreditning muddati, mijozlar turi, foiz stavkasi va boshqa tavakkalchilik omillaridan kelib chiqib ichki kredit siyosatida mustaqil belgilaydi.
http://fayllar.org