2. Napoleon Bonapartning Yevropa tarixidagi tutgan oʻrni haqida fikr bildiring.
Napoleon Bonapart (1769-yil 15-avgust — 1821- yil 5-may) — fransuz inqilobining oxirgi
bosqichlarida va fransuz inqilobi urushlarida mashhurlikka erishgan fransuz qo’mondoni va
siyosiy yetakchisi. Napoleon Bonapart - fransuz davlat arbobi va sarkardasi, Fransiya
Respublikasining birinchi konsuli (1799—1804), Fransiya imperatori (1804-14 va 1815). 10
yoshida Fransiyaning Oten kollejiga kirgan, so’ng o’sha 1779-yilda Briyenn harbiy o’quv
yurtiga ko’chirilgan. 1784 yil mazkur o’quv yurtini muvaffaqiyatli tamomlab, Parij harbiy
maktabiga (1784—85) o’tgan. 1785 yil podporuchik unvonida armiya xizmatini boshlagan.
1792-yil Yakobinchilar klubiga a’zo bo’lgan. U Parij shahri garnizoni qo’mondoni va 1796-
yilda Italiyada harakat qilayotgan fransuz armiyasining bosh qo’mondoni etib tayinlangan.
1799-yil okt.da Parijga qaytib kelgan va 9—10 noyabrda davlat to’ntarishi o’tkazib, konsullik
rejimini joriy etgan va amalda butun hokimiyatni o’z qo’liga olgan.
1802-yil o’zini umrbod konsul etib tayinlanishiga erishgan.1804-yilda esa imperator deb e'lon
qilingan. Buyuk davlatlar ittifoqiga qarshi olib borgan zafarli urushlari, Marengo (1800),
Austerlits (1805), Iyena (1806)dagi ajoyib g’alabalari, imperiya hududini tez sur’atda
kengayishi, Napoleon Bonapartni amalda butun G’arbda (Angliyadan tashqari) va Markaziy
Yevropada hukmdorga aylanishi uning shon-shuhratini yanada oshirgan. 1812-yilda
RossiyagaKqarshi yurishidagi mag’lubiyatidan so’ng o’zini o’nglay olmadi, uning "buyuk
armiyasi" tor-mor qilindi, Yevropada Napoleon Bonapartning zul-miga qaishi xalq-ozodlik
harakatlari ko’tarildi.Unga qarshi ittifoqchilarning harbiy uyushmalari vujudga keldi.So’nggi
urushlarda uning mag’lubiyatga uchrashi, ittifoqchi qo’shinlarning Parijga kirib kelishi (1814-
yil 31-mart), uni taxtdan voz kechishga majbur qildi.G’olib ittifoqchilar Napoleon Bonapart
imperator unvonini saqlab qolib, Elba orolini uning ixtiyoriga berdilar.U ko’plab
mamlakatlarning fuqarolik qonuniga katta ta’sir ko’rsatgan Napoleon Kodeksini yaratgan,
lekin u ko’plab koalitsiyalarning Napoleon urushlaii nomi ostida Fransiyaga qarshi olib
borilgan urushlardagi hissasi tufayli mashhur.
Do'stlaringiz bilan baham: |