Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

Surilmalar qanday hosil bo‘ladi? Fikringizni izohlang.
Agar eroziya jarayoni gillardan tarkib topgan joyda ro‘y bersa, ular sirtlar relyefini vujudga kelishiga sabab boMadi. Sirtlar relyefiga tepalari dumaloq yassi, yonbag'irlari qiya bo'lgan yonbag'irlari va tagi o'simlik bilan qoplangan keng vodiylarning birgalikda uchrashi xosdir. Yer yuzasi relyefini shakllanishida yer osti suvlari ham ishtirok etadi. Yer osti suvlarining relyef hosil qiluvchi ishiga surilma va suffoziyalar natijasida hosil bo'lgan botiqlar misol bo'la oladi. Surilnta deb, yonbagMrdagi tog‘ jinslarini ogMrlik kuchi ta’sirida surilib tushishiga aytiladi. Surilmalar dengiz, daryo va koMlarning suv oMkazmaydigan gil va suvli qum-shag'al qatlamlaridan hosil bo'lgan tik qirg'oqlarida ko‘p sodir boMadi. Qatlamlar daryo yoki dengizga nishab boMsa surilma yaxshi rivojlanadi. Yonbag'irning tagini daryo yoki dengiz suvi yuvib turishi natijasida jinslar muvozanati buziladi. Suv o ‘tkazmaydigan qatlam ustida to'planayotgan yer osti suvlari gruntni yumshatishi oqibatida jinslar surilib tushadi. Surilmalar qirg‘oqning geologik tuzilishi xususiyatlariga qarab ikki turga: sirg‘anma va o ‘tirma surilmaga bo'linadi. Sirg'anma surilmalar geologik tuzilishiga ko'ra qatlam-qatlam bo'lgan qirg‘oq jarliklarida ro‘y beradi. Sirg'anm a surilmalar zinapoyasimon relyef hosil qiladi. O'pirma surilmalar suv oMkazadigan qatlamsiz jinslarda hosil boMadi. Ular suvga bo‘kkach oMiradi va sirksimon botiqni vujudga keltiradi. O'tirma surilmalar Qora dengizning Kavkaz qirg'oqlarida bor. Surilma hodisalari ko‘pincha katta maydonda ro'y beradi. U yonbag'irning pastdan yuvilishi to ‘xtamaguncha davom etadi.

Karst relef shakllari haqida ma’lumot bering?
arda tagi yassi sayoz ko'llar joylashgan. Yer osti suvlarining ishi natijasida surilmalar, o'pirilishlar hosil qilish bilan birga suvda tez eriydigan jinslar - tuz, gips, ohak va boshqalarga ta ’sir etib, ularni eritib yer osti (g'orlarni), yer usti (karstlarni) bo'shliqlarini ham hosil qiladi. Mexanik harakatlanayotgan oqar 170 suvlarning odatdagi eroziya ishiga bu yerda ularning kimyoviy ta'siri qo'shiladi. Erigan jinslarning olib ketilishi natijasida relyefda bo'shliqlar paydo boMadi. Relyef bilan birgalikda gidrografik tarmoqlar ham o'zgaradi: daryolar ko'pincha yer ostiga tushib ketadi. bir qancha vaqt yer ostida oqqach, yana yer betiga chiqadi. Bunday relyef karst relyefi deyiladi. Karst nomi Bolqon yarim orolidagi ohaktoshli Karst platosi nomidan kelib chiqqan (L.P. Shubaev, 1975.). Karst jarayoni mobaynida karbonatli, sulfatli, xloridli kabi jinslarni kesib o'tgan tektonik va qisman mexanik yoriqlar bo'ylab harakatlanayotgan yog'in. yer usti va yer osti suvlari uni eritadi. Agar suv tarkibida erkin tarzda karbonat angidrid ( C 0 2) mavjud bo'lsa, karstlanish jarayoni yanada tezlashadi. Natijada, yer usti va ostidagi erigan tog1 jinslari tarkibida turli shakldagi bo‘shliqlar vujudga keladi. Suvda eriydigan jinslarni yer usti va ostida joylashishiga qarab karst ikkiga: ochiq va yopiq karst tipiga bolinadi,.