Basketbolchining turish holatlari, maydonda harakat qilish usullari

O`yin kombinatsiyasi - bu o`yinchilarning hujum yoki himoyada o`zaro faoliyati bilan shartlangandir.

Chiziq - oq bo`yoq yuritilgan eni 5 sm li chiziq bo`lib, u bilan maydonning perimetri va uning alohida uchastkalari chiziladi. Har qanday chiziqning eni, o`yin maydonining o`lchamiga kiradi. Asosiy chiziqlar, bular basketbol maydonidagi yuza, yon, jarima tashlash chizig`i, o`rtadagi markazning doira Hujum qilish - u tezkor yorib o`tishni va pozitsion hujumni o`z ichiga oladi. Tezkor yorib o`tishda belgilangan joylashuv va o`yinchilarning siljishi raqibning uyushtirilgan himoyasiga qarshiligi bilan belgilanadi. O`yinchining oyog`i, ayrim o`yin vaziyatlarida maxsus atama bilan belgilanadi, masalan o`ng oyoq, ya`ni o`yinchi shu oyog`ini qo`yib to`pni egallagan bo`lib, endi u poldan (maydondan) oyo­g`ini ko`tarishi mumkin emas va yugurib ham ketmaydi; o`ng oyoq atrofida o`yinchi qadamlash va burilishlarni bajarishi mumkin.

• 
  Jarima tashlash zonasi (maydoni) - maydonda yarimdoira bilan trapetsiya chizilgan. Savat tagidagi yuza chizig`ining olti metrii bo`lagi trapetsiyaning asosi bo`lib xizmat qiladi, Jarima tashlashning 3 m 60 sm uzunlikdagi chizig`i mavjud. Trapetsiyaning yuz chi-zig`igacha uzunligi 5 m 80 sm. Trapetsiyaning yuqori qismida doira chizilgan bo`lib, u jarima tashlash chizig`ining diametri hisoblanib uning aylanasi 1 m 80 sm.
  
• 
  Sherik - o`z jamoasi o`yinchisi.
  
• 
  To`pni uzatish - bu o`yinchining to`pning boshqa o`yinchiga tez siljishiga yo`naltirilgan faoliyati bo`lib, to`g`ri yuqoridan sakratib, ,,kryuk" bilan qo`liga uzatishlardan iborat.
  
• 
  Birinchi uza­tish - bu uzatish, himoyada to`pni egallagan yoki shitdan qaytgan paytdan so`ng bajariladi. Birinchi tez va aniq uzatish, tez yorib o`tib hujum qilishning muvaffaqiyatini ta`minlaydi.
  
• 
  Yashirin uzatish - buni o`yinchi eng oxirgi lahzagacha bildirmaydi va to`pning uchish yo`nalishini niqoblaydi. O`yinning taktik chizig`ida to`pni uzatish ketma-ket chiziqlarda belgilanadi.
  
• 
  Himoya qilish- sherigi g`amxo`rlik qilib, kuzatib, qo`riq-lab turganda himoyachini hujumchi o`tishi mumkin bo`lgan to-monga siljitishdir.