Batafsil bayon etilgan


Mayya  kalendari  Grigorian  kalendaridan  ham  aniqroq  bo‟lib,  ularning


Download 1.65 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/189
Sana08.01.2022
Hajmi1.65 Mb.
#247844
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   189
Bog'liq
xronologiya va metorologiy (1)

Mayya  kalendari  Grigorian  kalendaridan  ham  aniqroq  bo‟lib,  ularning 
“Quyosh  toshi”  yoxud  mashhur  kalendari  Meksika  antrapologiya  muzeyida 


 
72 
saqlanmoqda. Bazaltdan qilingan bu yirik monolitning diametri  3,6 metr va og‟irligi 
24,5 tonnani tashkil etib, tosh markazida Quyosh xudosi tasvirlangan.  
           Ularning  Benera  sayyorasining  harakati  borasidagi    hisoblari  hozirgi  zamon 
astranomik  ma‘lumotlaridan  bor-yo‘g‘i  1  sekundga  farq  qilgan.  Mayyalar  kalendari 
o‘zining  aniqligi  bilan  hozirgi  zamon  ilm-fanni  lol  qoldirmoqda.  Ular  ham  piramidalar 
barpo  etishgan.  Mayya  hindulari  qo‗l  va  oyoqlaridagi  barmoqlarining  soniga  qarab  yigirmalik 
hisobini  o‗ylab  topishgan.  Diniy  marosimlar  ham  tabiiy  va  astranomik  sikll ar  bilan 
bog‘liq holda o‘tkazilgan.  Diniy odatlarni bajarishda 260 kundan iborat "qisqa"  yildan 
foydalanishgan.  Yil  13  oy  bo'yicha  20  kun,  haftalar  esa  bir  yilda  13  kundan 
belgilangan.  Aholi  hayoti  uchun  mayyalar  365  kunlik  ikki  "uzun"  kalendardan 
foydalanib, ular "Tup va xaab" deb atalgan. Oxirgisi 18 oydan har biri 20  va  5  sutkadan 
iborat  bo'lgan,  har  to'rt  yilda  yangi  yilning  birinchi  kuni  oyning  o'sha  kuniga  to'g'ri 
kelgan, lekin 13 kunlik haftaning har xil kunida to'g'ri keladi.  
Ular raqamlarni chapdan o‗ngga qarab emas, balki vuqoridan pastga qarab yozishgan. Eng 
pastki  raqam  birlikni,  pastdan  ikkinchi  raqam  yigirmalikni,  uchinchi  raqam  to‗rt  yuzlikni 
bildirgan  va  h.k.  Har  bir  raqam  bir  pog‘ona  vuqoriga  ko‗tarilishi  bilan  o‗zining  pastdagi 
qo‗shnisidan  yigirma  baravar  ortiq  sonni  anglatavergan.  Mayyalarning  oylari  ham  yigirma 
kundan iborat bo‗lgan va quyidagicha nomlangan:  1.Imish.  2.Ik.  3.Akbal‘.  5.Chikchan.  7. 
Manik.  8.Lamat.  9.Muluk.   10.Ok.  11.Chuen.  12.Eb.  13.  Ben.  14.Ish.  15.Men.  16.Kib.  
17.Kaban.   18.Esanab.  19.Kavak.  20.Axau.
48
 
 
Hozirgi kunda Yukatan yarim orolida, shuningdek, Beliz, Gvatemala va Gondurasda 
6,1 million mayya aholisi yashab kelmoqda. Ular hozirgacha o‘z urf-odat va an‘analarini 
saqlab qolgan. 

Download 1.65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   189




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling