Batafsil bayon etilgan

Hijriy yil hisoblari. 
Ma‘lumki, eski o‗zbek yozuvi hozirgi yozuvdan farq qilishidan tashqari avval qo‘llangan 
kalendar-hijriy  yil hisobi hozirgi Grigoriy kalendariga asoslangan milodiy yil hisobidan boshqa 
edi. Grigoriy kalendari asosida quyosh yili – yer quyosh atrofida bir marta to‗la aylanib chiqish 
davri  bir  yil  degan  kelishuv  yotadi.  Quyosh  yili  taxminan  365  kun,  aniqroq  olganda  365,2422 
kundan  iborat.  XX  asr  boshlarigacha  bizda  qo‗llanib  kelingan  kalendar  esa  oy  yiliga  –  oy  yer 
atrofida 12 marta aylanib chiqishi davrini bir  yil qabul qilishga asoslandi. U taxminan 354 kun 
aniqrog‘i  354,3671  kundan  iborat.  Bundan  tashqari  Hijriy  yil  hisobining  boshi  milodiy  622-
yilning 16-iyuliga to‘g‘ri keladi.         
    O‗quvchilarimiz hukmiga yil aylantirishning yanada osonroq variantini havola qilamiz. 
Masalan milodiy 2014 yilni hijriy qamariyga aylantirish. Bu uch amal bilan bajariladi: 
1.Milodiy yildan (2014 yildan 622 ayiriladi, 2014-622=1392 
2.Birinchi amaldan chiqqan (1392 natija 32 ga bo‗linadi, 1392:32=44 
3.Ikkala amal natijasi qo‗shiladi, 1392+44=1436 yil hijriy qamariy yil.  
 
Hijriy qamariy 1436- yilni milodiyga aylantirish.  
1.Hijriy qamariy 1436 yilga 622 qo‗shiladi, 1436+622=2058.  
2.Hijriy qamariy   1436 yil 33 ga bo‗linadi, 1436:33= 43,27 
3.Birinchi amal natijasidan (2058 ikkinchi amal natijasi (44 olib tashlanadi, 2058-44=2014. 
Chiqqan natija 2014 milodiy yil.  
 
Masalan 1392-hijriy shamsiy yilni milodiyga aylantirish. 
                                                 
41
 Kаrimоv I.А.Yukcak ma‘naviyat-engilmas kuch.T.,2008. 31-bet. 

---