Bazasi boshqarish

Imtiyozlarni rad etish. Imtiyozlarni REVOKE komandasi 
yordamida rad etish mumkin, uning sintaksisi GRANT ga o‘xshash, 
lekin teskari ta’sirga ega. Masalan Adrian va Stephen uchun sotib 
oluvchilar jadvalida INSERT va DELETE imtiyozlarini rad etish 
uchun quyidagi komandadan foydalanish lozim: REVOKE INSERT, 
DELETE ON Customers FROM Adrian, Stephen; Imtiyozlarni rad 
etishda quyidagi qoidalarga rioya qilinadi: imtiyozlar ularni bergan 
foydalanuvchi tomonidan rad etiladi va rad etish kasakadlanadi, ya’ni 
undan shu imtiyozlarni olgan xamma foydalanuvchilarga tarqaladi. 
Imtiyozlar boshqa turlari (tizim imtiyozlari). Ma’lumotlar 
maxsus obyektlari terminlarida aniqlanmaydigan imtiyozlar tizim 
imtiyozlari yoki ma’lumotlar bazalari qoidalari deb ataladi. Umumiy 
yondoshishda uchta aasosiy tizim imtiyozlari mavjud: 

CONNECT (Ulash), 

---

32 

RESOURCE (Resurs), 

DBA (Ma’lumotlar Bazasi Administratori). 
Soddaroq qilib aytish mumkinki CONNECT agar obyekt 
imtiyozlari uzatilgan bo‘lsa registratsiya qilinish, tasavvurlar va 
sinonimlar yaratish xuquqidan iborat. RESOURCE asos jadvallari 
yaratish xuquqidan iborat. DBA bu ma’lumotlar bazasida 
foydalanuvchiga 
eng 
yuqori 
imkoniyatlar 
beruvchi 
superfoydalanuvchi imtiyozidir. Ma’lumotlar bazasi administratori 
funksiyasiga ega bir yoki bir necha foydalanuvchi shu imtiyozga ega 
bo‘lishi mumkin. 
Faqat
DBA 
identifikatorli 
foydalanuvchi 
CONNECT, 
RESOURCE va DBA imtiyozlarini berishi mumkin. Foydalanuvchiga 
resurs yoki administrator imtiyozini berish uchun quyidagi 
komandalarni bajarish etarli GRANT RESOURCE TO userid; yoki 
mos ravishda GRANT DBA TO userid. SQL Central da RESOURCE 
va DBA v imtiyozlarini berish uchun Users & Groups papkasida 
foydalanuvchi xossalarini chaqirib, Authorities qo‘shimcha saxifasida 
mos imtiyoz yoniga belgi qo‘yish lozim.