Bazasi boshqarish

Tranzaktsiya bilan boshqarish 
Xarflar
dastasi 
Xarflar
dastasi 
Harflar
dastasi 
Harflar 
dastasi 
Tеlеvizor 
Yuqori
chastotali blok 
v 

---

78 
Tranzaktsiya – bu qaralayotgan MBBT MB ustida ketma-ket 
operatsiyalarni bajararishidir, ya’ni ma’lumotlar bilan monipulyatsiya 
qilib ketma-ket operatsiyalar yordamida MBBTga ta’sir etishdir. 
Tranzaktsiya ma’lumotlar bazasini bir butun holatdan ikkinchi bir 
butun holatga o‘tkazadi, yoki agar ma’lum sababga ko‘ra 
tranzaktsiyaning biror holati bajarilmaydigan bo‘lsa yoki tizimda biror 
xatolik yuz bersa, ma’lumotlar bazasi boshlang‘ich holatiga qaytadi. 
MBning mantiqiy butunligini quvvatlash uchun tranzaktsiya 
tushunchasi kerak. 
Kommunikatsiya texnologiyalari komponenti.
Kommunikatsiya - signalning uzatuvchidan qabul qiluvchiga biror 
vosita orqali uzatilishidir. Signal esa о’z navbatida ma’lumot va 
axborotdan tashkil topgan xabardir. Signal albatta biror bir aloqa 
vositasi yordamida uzatiladi.
4.5-rasm. Signal uzatishning umumiy turi 
Signal uzatish turlari: a) xavo orqali; b) sim orqali. 
Yuboruvchi va qabul qiluvchi о’rtasida signal tashuvchi har 
qanday narsa aloqa vositasi hisoblanishi mumkin. Insonlar 
sо’zlashganda, gapirayotgan kishi (yuboruvchi) signallarni yuborishda 
aloqa 
vositasi 
sifatida 
havodan 
foydalanadi. 
Telekommunikatsiyada esa yuboruvchi signallarni uzatishda 
kabel singari aloqa vositalaridan foydalanadi.
Ma’lumotlarni saqlash. Ma’lumotlar kompyuter qurilmalari va 
dasturlari manipulyatsiyasi va kommunikatsiyalarda uzatilish uchun 
aynan bir shaklda ifodalanishi zarur. Ma’lumotlarning ikki turdagi 
ifodasini ajratishimiz mumkin: fizik ifodasi va mantiqiy ifodasi. 
Ma’lumotlarning mantiqiy ifodasi. Tizim dasturlari va amalliy 
dasturlar ma’lumotlarning mantiqiy ifodasi bilan ishlaydi. Operatsion 
tizim nuqtai nazaridan ma’lumotlar fayllar, fayllar turi va papkalar 
shaklida ifodalangan. Ma’lumotlar bazasi boshqaruv tizimining nuqtai 
nazaridan ma’lumotlar bazasi, jadval va qator orqali ifodalangan. 
Ma’lumotlar odatda operatsion tizimning yoki ma’lumotlar 
bazasi boshqaruv tizimining mantiqiy ma’lumotlar tuzilmasi shaklida 
saqlanadi. 
Har 
qanday 
ma’lumotlar 
tuzilmasi 
ma’lumotlar