Bazasi boshqarish


Download 2.13 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/153
Sana20.10.2023
Hajmi2.13 Mb.
#1710944
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   153
Bog'liq
61dbf61e8b8af1.76566515

SQL tili. SQL - kompyuter MB da saqlanuvchi ma’lumotlarni 
qayta ishlash va o‘qish uchun mo‘ljallangan instrument bo‘lib, u faqat 
relyatsion MB bilan ishlaydi. Barcha relyatsion MBBT lar SQL tilini 
tushunadi. 


93 
5.1-rasm. MBBT umumiy tuzilishi 
Bu sxemaga muvofiq hisoblash tizimi muhim ma’lumotlar 
saqlanuvchi MB ga ega bo‘ladi. Agarda foydalanuvchi MB dan 
ma’lumotlarni o‘qimoqchi bo‘lsa, u buni MBBT dan SQL yordamida 
so‘raydi. MBBT so‘rovga ishlov beradi, talab qilingan ma’lumotlarni 
topadi va uni foydalanuvchiga uzatadi.
Ma’lumotlarni olish yoki ma’lum bir shartlar bo‘yicha ishlov 
berilgan ma’lumotni MB dan olish buyrug‘i so‘rov deb aytiladi.
SQL bir qator imkoniyatlarga ham ega, ya’ni: 
1. Ma’lumotlar tuzilmasini tuzish. SQL foydalanuvchilarga MB 
tuzilmasini tuzish, o‘zgartirish hamda MB elementlari o‘rtasida 
aloqalarni o‘rnatish imkoniyatini beradi.
2. Ma’lumotlarni o‘qish. SQL foydalanuvchi yoki dasturga MB da 
saqlanuvchi ma’lumotlarni o‘qish va ulardan foydalanish imkonini 
beradi. 
3. Ma’lumotlarni qayta ishlash. SQL foydalanuvchiga yoki 
dasturga MB ni o‘zgartirish, ya’ni unga yangi ma’lumotlar qo‘shish, 
mavjud ma’lumotlarni o‘zgartirish va o‘chirish imkonini beradi. 
4. MBni himoyalash. SQL yordamida MB foydalanuvchilarini
undagi ma’lumotlarni o‘qish va o‘zgartirish imkoniyatlarini 
chegaralab 
qo‘yish 
mumkin. 
Bu 
orqali 
ruxsat berilmagan 
foydalanuvchilardan axborotlar himoyalanadi.
5. Ma’lumotlardan birgalikda foydalanish. SQL ma’lumotlardan 
birgalikda foydalanishni koordinatsiya qiladi, bu esa paralel 
ishlayotgan foydalanuvchilar bir-birlariga xalaqit bermasdan MB dagi 
ma’lumotlardan foydalanishlari imkonini beradi. 
 
MB 
MBBT 
SQL so`rovlari 
Natijalar 
Kompyuter tizimi 


94 
6. Ma’lumotlar yaxlitligini ta’minlash. SQL MB ni yaxlitligini 
ta’minlashga imkon beradi va unda noo‘rin o‘zgartirishlar qilishni 
oldini oladi.
Demak, SQL MBBT bilan o‘zaro aloqa qiluvchi etarlicha kuchli 
tildir.

Download 2.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   153




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling