Bazasi boshqarish

 
Mantiqiy operatorlar. BETWEEN va IN operatorlari.
BETWEEN 
ifodasi 
bu 
qiymatlar 
diapazoniga 
tegishlilikni 
tekshirishdir. Ifoda sintaksisi quyidagicha: 
NOT ifodasi shartni teskarisiga o‘gdiradi, ya’ni tegishli emas 
ma’nosini bildiradi. 
Misol:2 va 3 kurslarda o‘qiydigan talabalarni tanlab olish: 
SELECT Familiya,Ism, Kursi FROM Talabalar WHERE Kursi 
BETWEEN 2 AND 3 
IN ifoda to‘plamga tegishlilikni tekshiradi. Bu ifoda ham BETWEEN 
ifodasiga o‘xshash bo‘lib, uning yozilishi quyidagi ko‘rinishda 
bo‘ladi.
SELECT Familiya, Ism, Kursi FROM Talabalar WHERE Kursi 
in(1,2); 
NOT IN yordamida diapazonga "tegishli emaslik"ni tekshirish 
mumkin. 
SELECT Familiya, Ism, Kursi FROM Talabalar WHERE Kursi Not 
in(1,2); 
SQL da LIKE operatorining qo‘llanilishi. 
Quyidagicha "*" shablonli LIKE operatorini qo‘llaymiz: 
SELECT Familiya, Ism, Kursi FROM Talabalar WHERE Familiya 
like"A*" ;
Bu yozilgan ifoda Talabalar jadvalida mavjud A harfi bilan 
boshlanuvchi familiyalarni chiqarib beradi. 

---

104 
IS NULL operatori. Bu operator bosh bo‘lgan maydon qiymatlarini 
qaytaradi.
SELECT * FROM Talabalar WHERE ISM IS NULL; 
Bu ifoda Talabalar jadvalidan Ism maydoniga kiritilmagan, ya’ni 
bo‘sh bo‘lgan qiymatlar qaytaradi. 
IS NOT NULL operatori. Bu operator bosh bo‘lmagan maydon 
qiymatlarini qaytaradi.
SELECT * FROM Talabalar WHERE ISM IS NOT NULL; 
Bu ifoda Talabalar jadvalidan Ism maydoniga kiritilmagan, ya’ni 
bo‘sh bo‘lmagan qiymatlar qaytaradi. 
Yozuvlarni tartiblash, ORDER BY jumlasi. 
Agar talabalar ismini, familiyasini alfavit tartibida, kurslari bo‘yicha 
kamayish yoki o‘sish tartibida chiqarish mumkin. Buning uchim 
SELECT operatori tarkibida ORDER BY ifodasi ishlatiladiko‘zda 
tutilgan. 
SELECT * FROM talabalar ORDER BY familiya, kursi; 
SO‘ROVLARDA GURUHLASH VA FUNKSIYALAR 
Agregat funksiyalar qo‘llanishi. 
Agregat (yoki STATIK) funksiyalar, sonli yoki hisoblanuv-chi 
ustunlar bilan ishlaydi. Agregat funksiya argumenti butun ustun 
bo‘lib, bitta qiymat qaytaradi. Bu fiinksiyalarni ko‘rib chiqamiz:
SUM() — Ustundagi hamma qiymatlarning summasini hisoblaydi.
AVG() — Ustundagi hamma qiymatlarning o‘rtacha qiymatini 
hisoblaydi. 
MIN() — ustundagi hamma qiymatlarning eng kichigini aniqlaydi. 
MAX() — ustundagi hamma qiymatlarning eng kattasini aniqlaydi. 
COUNT() — ustundagi qiymatlar sonini hisoblaydi. 
COUNT(*) — so‘rov natijalari jadvalidagi satrlar sonini hisoblaydi. 
Agregatlash argumenti bo‘lib ustun nomidan tashqari ixtiyoriy 
matematik ifoda xizmat qiiishi mumkin. Misol uchun quyidagi 
so‘rovda: Talabalar jadvaliga qancha talabalar royhati kiritilgan? 
SELECT count(Familiyasi) FROM talabalar;