Beton xususiyatiga toldiruvchilarning taʼsiri reja: 1

Rasm-3.3. Riffler 
To‘ldiruvchilarning mexanik xususiyatlari ham qiziqish uyg‘otadi, ayniqsa, 
bu to‘ldiruvchi asosida tayyorlangan beton yo‘l yopmalari konstruksiyalarida, ya’ni 
ekspluatatsiya jarayonida yuqori kuch ta’sirida bo‘ladigan elementlarda ishlatganda 
tadqiq etish zarur bo‘ladi. To‘ldiruvchining zarb ta’siriga qarshiligi, tog‘ jinslari 
asosida tayyorlangan silindr shaklidagi namunalarni sinash orqali aniqlanadi 
To‘ldiruvchining zarb ta’siriga qarshiligi sifatida standart girani tushish 
balandligi qabul qilinadi, bunda namuna buziladi. Tadqiqot o‘tkazish metodikasi 
Texnik shartlar ASTM D3-18 orqali bajariladi 

---

29 
Buyuk Britaniyada uchraydigan turli guruhga mansub tog‘ jinslarining 
mexanik xususiyatlarining o‘rtacha kattaligi 
jadval-3.3 
To‘ldiruvchining zarb ta’siriga qarshiligi va mustahkamligi xususiyatlari 
beton uchun muhim bo‘lib, bu betonlar yo‘l qurilishida va pollarni o‘rnatishda keng 
ishlatiladi. To‘ldiruvchilarni ishqalanishga bardoshligi silindr namunalarda, oldin 
keltirilganidek tog‘ jinslarini siqilishga mustahkamligini aniqlashga analogik holda 
bajariladi. Bu namunalar metall aylanuvchi ishqalanuvchi aylanma uskunada 
standart kvars qumi yordamida amalga oshiriladi. 
Ishqalanishga qarshilik ko‘rsatkichi shartli sonlar bilan ifodalanadi, 
sinalayotgan namunaning 20dan xisoblaganda uchdan bir qismini iqlanishda 
tekshirishda yo‘qotishi hisobga olinadi. Agar materialning ishqalanishga qarshiligi 
yaxshi bo‘lsa, u holda ishqalanishga qarshilik ko‘rsatkichi 17 dan kam bo‘lmasligi 
To
g‘ jin
sl
ar
in
ing

uruhi
 
Si
qi
li
sh
g
a