2NaCl + H2SO4 → Na2SO4 + 2HCl
Kam miqdordagi konsentrlangan
sulfat kislota ishlatilmaydi, chunki bu holda
vodorod xlorid suv bug’lari bilan haddan tashqari
suyulib ketadi va bu
konsentrlangan xlorid kislotani olishni qiyinlashtiradi.
Elementlardan
vodorod
xloridni
sintezi kontsentrlangan
xlorid gaz (tarkibida 80-90% va undan ko’p HCl mavjud) olish,va uni distillangan
suv bilan singdirish imkon beradi, bundan tashqari uning konsentratsini 38% ga
yetkazish mumkin bo’lgan usul hisoblanadi.
Sanoatda
sintetik, texnik, yuqori tozaligi va reaktiv
xlorid
kislotasini
ishlab
chiqariladi. Birinchi ikkita turi kimyo,
fotokimyoviy, oziq-ovqat,
farmatsevtika
sanoati, qora va rangli metallurgiya uchun mo’ljallangan; qolganlari ilmiy
tadqiqotlarda, laboratoriyalarda ishlatiladi. Xlorid kislota
ishlab chiqarish ikki
asosiy ketma-ket jarayondan iborat: xlorid vodorod ishlab chiqarish va uning suvga
singishi. Ishlab chiqarish usullari faqat birinchi asosiy jarayonda farqlanadi. Organik
birikmalar xlorlash vodorod xlorid sintez chiqindisi sifatida ajralib chiqadi. Shuning
uchun bunday xomashyodan olingan xlorid kislotaning narxi ancha past va bu usul
ishlab chiqarish samaradorligini oshirishda tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Boshqa ishlab chiqarish usuli sintetik bo’lib , bu erda xom ashyo natriy xloridning
suvli eritmalarini elektroliz qilish natijasida
olingan
xlor
va
vodoroddir
:
Xlorid kislotaning to’g’ridan-to’g’ri sintezi yonishning zanjirli reaktsiyasiga
asoslangan:
Н2 + Сl2 ↔ 2НСl + 184,7 kJ