Bilish nazariyasi va uning strukturasi. Bilish nazariyasi va uning strukturasi. Reja

Bilish jarayonining sifat jihatdan yangi, oliy bosqichi - mavhum tafakkur jamiyatdan va tildan tashqarida bo’lmaydi.Tafakkur va til bir-biri bilan chambarchas bog’langan. Til bo’lmas ekan -umumlashtirish jarayoni ham bo’lmaydi. Hissiy bilish singari mavhum tafakkur ham muayyan shakllarda ro’y beradi. Bu shakllar tushuncha, muhokama va aqliy xulosalardir..

Bilish jarayonining sifat jihatdan yangi, oliy bosqichi - mavhum tafakkur jamiyatdan va tildan tashqarida bo’lmaydi.Tafakkur va til bir-biri bilan chambarchas bog’langan. Til bo’lmas ekan -umumlashtirish jarayoni ham bo’lmaydi. Hissiy bilish singari mavhum tafakkur ham muayyan shakllarda ro’y beradi. Bu shakllar tushuncha, muhokama va aqliy xulosalardir..

Bilish nazariyasi, borliq va bilish rivojlanishining umumiy qonunlari haqidagi talimot. Bilishning falsafiy nazariyasiga ko‘ra, bilish moddiy va manaviy borliqning inson miyasidagi muayyan maqsadga qaratilgan faol aks etishidir. Inson bilishining manbai esa ayni shu moddiy va manaviy borliq, ularni tashkil qilgan predmetlar, hodisalar va jarayonlardir. Bu predmetlar, hodisalar va jarayonlar insonga tasir qilib, uning miyasida aks etadi. Ular moddiy va manaviy borliqning inson miyasidagi subektiv obrazlari, ramzlari va belgilaridir.

Bilish nazariyasi, borliq va bilish rivojlanishining umumiy qonunlari haqidagi talimot. Bilishning falsafiy nazariyasiga ko‘ra, bilish moddiy va manaviy borliqning inson miyasidagi muayyan maqsadga qaratilgan faol aks etishidir. Inson bilishining manbai esa ayni shu moddiy va manaviy borliq, ularni tashkil qilgan predmetlar, hodisalar va jarayonlardir. Bu predmetlar, hodisalar va jarayonlar insonga tasir qilib, uning miyasida aks etadi. Ular moddiy va manaviy borliqning inson miyasidagi subektiv obrazlari, ramzlari va belgilaridir.

Bilish nazariyasini falsafada Gnoseologiya sohasi o‘rganadi. «Gnoseologiya» grekcha so‘z bo‘lib «gnosis» – bilish, «logos» – nazariya, yani bilish nazariyasi, bilish to‘g‘risidagi talimot manolarini anglatadi. «Gnoseologiya» atamasi falsafaga nisbatan yaqinda (1854- yilda) shotland faylasufi Dj.Ferer tomonidan kiritilgan bo‘lsa-da, Suqrot, Aflotun, Demokrit, Arastu, stoiklar Markaziy Osiyo mutafakkirlari o‘z davrlarida bilishning mohiyatini tahlil qilganlar.