Bino- inshootlar arxitekturasi va qurilish


Download 244.87 Kb.
bet14/14
Sana20.06.2023
Hajmi244.87 Kb.
#1628982
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
Jamshid

ATROF-MUHIT MUHOFAZASI

Atmosferaga ta’sir etuvchi zararli moddalar va ularni insonga zararli ta’siri.
Atmosfera deb yerni ultra binavsha nurlardan va keskin tempratura o’zgarishilardan saqlab turuvchi gazsimon qobuqqa aytiladi. Tashki va ichki faktorlar ta’siri ostida atmosferada doimo gidrodinamik issiqlik, elektromagnit, kimyoviy boshqa jarayonlarning bosimi temperaturasi, oqimining yo’nalishi tezligi va harakatlarga bog’liqdir.




Atmosfera massasi -5.3*10 tonna bo’lib u planetamiz massasining 1/106

qismini tashkil etadi.




Atmosferaning quyidagi shartli 5 qatlamga ajratiladi.













5




Ekzosfera
















4




Termosfera
















3




Mezosfera
















2




Stratosfera
















1




Troposfera



















  1. Troposfera – eng yerga yaqin joylashgan atmosfera qavati bo’lib, uning qalinligi ekvator tepasida 16-18 km qutub tepasida esa 7-9 km ni tashkil etadi. Bu qavatda atmosfera xavosining 80 % joylashgan bo’lib, asosiy ob-xavo o’zgarishlar shu qatlamda sodir bo’ladi. Xavoning temperaturasi -700C gacha yetadi. Bu qatlamda 8 % namlik border.

  2. Tratosfera 50-60 km gacha masofadajoylashgan bo’lib bu yerda 5 % atmosfera xavosi bordir. Bu qatlamda xavoning tezligi 100 km/soat, temperature esa xar 1 km da 1-2 C ga oshib boradi. (bu atmosferaning azon qavati yerdan 20-30 km balandlikdajoylash) Atmosfera azon qavati asosiy tarkibi qismi bo’lsada, uning miqdori juda kam bo’lib massasi jihatdan 4 mlrd tonnani tashkil qiladi xolos. Agar azonning hammasini to’plab, bir qavat parda hosil qilganimizda. Uning qalinligi hammasi bo’lib 3 m3 ga teng bo’ladi.

  3. Mezosfera- 80 km gacha masofani egallaydi. Bu yerda yerdan uzoqlasha brogan sari temperatura kamaya boradi 760C ga yetadi.

  4. Termosfera bu qatlamda doimo temperature ortib boradi, xavoning zichligi esa juda past bo’ladi va 800 km gacha masofani egallaydi.

  5. Ekzosfera-atmosferaning eng yuqori qatlam bo’lib. 800 km dan yuqori masofalarni egallaydi.

Gaz zarrachalari tezligi 12 km/sek ga teng bo’lib iyonlashgan holda bo’ladi.Ba`zi hollarda termosfera va enzosferalarni yuqori iyonlashgan xolda bo’lganliklari uchun ionsfera deb ham ataladi. Toza atmosfera xavosining tarkibi quyidagiladan iborat:

Modda

Formulasi

% xajmi










Azot

N2

78,1










Kislorod

O2

20,93










Argon

Ar

0,93










Uglerod oksidi

CO2

0,03-0,04










Vodorod

H2

0,01










Geliy

He

0,005










Neon

Ne

0,00018










Karipton

Kr

0,0001










Ksenon

Xe

0,00001










Yuqorida keltirilgan toza xavo tarkibiga kirmagan har qanday begona modda ifloslantiruvchi deb ataladi, yana toza xavoning sifatini yomonlashtiradi.Atmosfera havosi 2 yo’l bilan ifloslanadi: Tabiiy ifloslanish va antropogen ifloslanish. Bu jarayonni quyidagi sxema bo’yicha ko’rib chiqamiz.Atmosferaga tushayotgan xar qanday zararli modda ma’lum vaqt davomida xavoda tarqaladi.



I.SO2

II. SO2 H2SO4

III. H2SO4 MeSO4










Maxalliy

Mezomashtab

Uzoq










Tarqalish zonasi

Tarqalish zonasi

Tarqalish zonasi










Masalan, havoga tashlanayotgan SO2 gazi havoda ma’lum vaqt turishi natijasida toza havo tarkibidagi suv bularida erish natijasida H2 S4 keyin esa yana havodagi metal changlar: bilan tasir havoga esa Me SO4 shakilga aylanadi. Demak atmosfera xavosiga tushgan zararli modda uzoq vaqt davomida saqlanib turishi natijasida ularning zaharli darajasi va turi ortib boraveradi. Shuning uchun hosil bo’layotgan zararli moddalarni ushlab qolish yana tozalab olib qo;ish chora tadbirlarini ko’rish kerak ekan.


Atmosfera havosining ifloslanishida quyidagi oqibatlar kelib chiqishi mumkin:

  1. Tirik mavjudodlar uchun zarur bo’lgan toza havoning sifati buziladi.

  2. Insollar salomatligining yomonlashishi va turli kasalliklarni turlari ko’payadi.

  3. Kislotali yomg’irlarni yog’ishi natijasida oxakli, marmar, metan qaplamali qurilish inshootlarini yemirilishi

  4. Karbonat angidridning ko’payib borishi natijasida iqlim isishi (Parnik efekti)

  5. Oltingugurt oksidini ortib borishi xisobiga iqlimni sovib ketishi (alibeda effekti)

  6. Feon gazini havoga tushishi natijasida azon qatlamining yemirilishi kabi oqibatlariri keltirib chiqadi.

Hozirgi zamonda atmosfera xavosini sanoat korxonalaridan chiqayotga zaxarli gazlar bilan ifloslanishini kamayish maqsadida ko’pgina issiqlik enerstansiya parida, mineral xomashyolarni qayta ishlashzavodlarda balandligi 100 m dan 400 m gacha bo’lgan trubalardan foydalanilmoqda. Bu tadbir aytarli talab darajasida samara bermoqda, lekin atmosfera havosi tarkibida hosil bo’layotgan chiqindilar miqdorini chegaraviy mumkin bo’lgan miqdorgacha tushirib turish imkoniyati yaratilmoqda.


XULOSA
XULOSA

Xozirgi kunda dunyo bo’yicha rivojlanish jadal usayotganligi sababli O’zbekiston sharoitida qurilish ham ancha yuksalib bormoqda.Kup qavatli turar-joy va jamoat binolari loyhalanmoqda jumladan biz loyhalayotgan, Denov tumanida olyuminiy va plastik eshik romlari ishlab chiqarish fabrikasida tayorlanadigan olyuminiy va plastik, eshik va deraza romlari xozirgi va kelajak qurilishimizga mos keladi. Hozirda rejamizga kura zamonaviy qurilish ya’ni, “quti” lardan xoli bo’lib, butun dunyo talablariga mos keladigan jilodor tarzlar, keng asfalt ko’chalar, yuqori darajadagi qulaylik boshqacha qilib aytganda o’zligimizni saqlab qolishimiz kerak.


Ana shu jihatlar tahlil qilinib, barcha qulaylikka ega, milliy va zamonaviy uyg’unlikdagi, turli konstrukstiyalar, yoritqich uskunalari, zamonaviy jihozlarni o’z ichiga olgan shinamligi yuqori turar-joy, jomoat va ishlab chiqarish binolari loyihasini ishlab chiqdik.
Surxondaryoda joylashgan tarixiy me’moriy yodgorliklarga mos va Surxondaryoning uy-joy qurilishining tarixiy an’analarini e’tiborga olgan xolda Surxondaryoning tarixiy qismidagi aholi sharoitlarini e’tiborga olib “Denov tumanida olyuminiy va plastik eshik romlari ishlab chiqarish fabrikasi shinamligi yuqori darajadagi ishlab chiqarish binosini loyihalash”ga bag’ishlangan bitiruv malakaviy ishimda quyidagi masalalar maqsad qilib qo’yildi va ular quyidagi tartibda hal qilindi:

  • Arxitekturaviy qism – binoni qurilish maydoniga bog’lash amalga oshirildi, qurilish maydonining umumiy xarakteristikalari ko’rsatildi. Binoning konstruktiv yechimlari ishlab chiqildi. Shu bilan bir qatorda qurilish maydonining va qurilishni olib borishning talablari yaratildi, mehnat muxofazasi va yong’in xafvsizligini ta’minlash qo’llanmalari ishlab chiqildi. Qavat rejalari, qirqimlari ishlab chiqildi

  • Hisoblash qismida – bino to’laligicha Lira dastur majmuasida hisoblanib kuchlanish – deformastiyalanish holati tahlil qilib chiqildi. Kavakli ko’p teshikli plita misolida qavatlararo yopma, monolit ustun, to’sin va devorlar hisobi bajarildi;

  • Armaturalash monolit ustun, monolit to’sin va erto’la devorlari va poydevor uchun amalga oshirildi;

  • Mehnat muhofazasi qismida - qurilishdagi havfli va zararli ishlab chiqarish omillar ko’rsatib o’tildi.

  • Ko’rsatkichlari jadvallarda ko’rsatib berildi. Kirish yo’riqnomasi maxsus adabiyot,ko’rgazmali qurollar bilan jihozlangan mehnat muhofazasi xonasida, zamonaviy texnik vositalardan foydalanganholda o’tkazilishi tavsiya etildi.

  • Ushbu diplom loyiha ishida keltirilgan ko’p qavatli, karkasli turar joy binosining konstrukstiyalarni hisoblash va loyihalash ko’rsatmalari talaba yoki shu soha mutaxasislari uchun mustaqil ravishda karkasli binolarning hisobini bajarishga etarli hisoblanadi. Modelni yaratish prinstiplari o’zgarmaydi, u obektning turiga bog’liq emas.

  • Lira dastur majmuasi yangi operastion tizimlar va grafik muhitlarga, texnik platformalarga va loyihalash jarayonidagi ilmiy-tadqiqot texnologiyalariga uzluksiz bog’liq ravishda rivojlanib borayotgan sistema hisoblanadi.



Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
1. “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-sonli Farmoni.
2. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil 26 oktyabrdagi “Erkin iqtisodiy zonalar faoliyatini faollashtirish va kengaytirishga doir qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi ПФ-4853-sonli Farmonida belgilangan ustuvor yo’nalishlar.
3. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 1 avgustdagi “O’zbekiston Respublikasida investitsiya muhitini tubdan yaxshilash chora-tadbirlari to’g’risida”gi Farmoni.
4. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. – T.: “O‘zbekiston”, 2017. – 488 b.
5. Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. –T.: “O‘zbekiston”, 2017. – 32 b
6. Berlinov M.V., Yagupov B.A. “Primeru rascheta osnovaniy
i fundamentov”-M.: 1986 g.-173 str.
7. «Gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar» faniga oid bosqich
loyihasini bajarish uchun uslubiy ko‘rsatmalar. prof.Rasulov X.Z., dos.Ulevatыy I.M., dos.Maxmudov S.M.–Toshkent–1991 y.–28 bet.
8. “Dalmatov B.I., Morareskul N.N., Naumenko V.G. “Proektirovanie fundamentov zdaniy i promыshlennыx soorujeniy”. Uchebnoe posobie dlya VUZov po spesialnosti “Promыshlennoe i grajdanskoe stroitelstvo”.-2-e izd., pererab. i dop. M.: Vыssh.shkl., 1986 g.–239 str.
9. Asqarov Baxtiyor Asqarovich. Temirbeton va toshg’isht konstruksiyalari: oliy o’quv yurtlarining talablari uchun dastlik. Baxtiyor Asqarovich Asqarov, Shuxrat Rashidovich Nizomov – to’ldirilgan va qayta ishlangan 2-nashr. ToshkentO’zbekiston, 2003- 432 b
10. Vohidov M. M binolar va inshootlar konstruksiyalari: M.M Vohidov, Sh.R.Mirzayev. O’zbekiston Respublikasi oily va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’rta maxsus kasb-hunar ta’lim markazi Toshkent: mexnat, 2003-yil 184 b
11. Vohidov.M.M sanoatishlari: oily o’quv yurtlari uchun o’quvqo’llanma G’ M.M
12. SNiP 1.04.03-85. Qurilish muddati va korxonalar, binolar va inshootlarni qurish uchun zamin uchun standartlar
13. SHNK 1.03.01-08. Korxonalar, binolar va inshootlarning kapital qurilishi uchun loyiha hujjatlarining tarkibi, ishlab chiqish, tasdiqlash va tasdiqlash tartibi. Tasdiqlangan GAZ O'zR. 24.06.2008 yil. № 50.
14. KMK 2.02.01-98-Bino va inshootlar zaminlari. O‘zb.Res.Dav. arxitektqurilish qo‘mitasi, Toshkent, 1999 y.-144 bet.
15. KMK 2.02.03-98-Koziqli poydevorlar. O‘zb.Res.Davarxitektqurilish qo‘mitasi, Toshkent, 1999 y. - 134 betKMK 2.02.01-98-Bino va inshootlar zaminlari. O‘zb.Res.Dav. arxitektqurilish qo‘mitasi, Toshkent, 1999 y.-144 bet.
16. KMK 2.02.03-98-Koziqli poydevorlar. O‘zb.Res.Davarxitektqurilish qo‘mitasi, Toshkent, 1999 y. - 134 betKMK 2.02.01-98-Bino va inshootlar zaminlari. O‘zb.Res.Dav. arxitektqurilish qo‘mitasi, Toshkent, 1999 y.-144 bet.
17. KMK 2.02.03-98-Koziqli poydevorlar. O‘zb.Res.Davarxitektqurilish qo‘mitasi, Toshkent, 1999 y. - 134 bet


Download 244.87 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling