Binolarning texnik ekspluatatsiyaga xos xususiyatlari

10.3. Devor va pollarni sopol plitkalar va asbest 
listlari bilan koshinlash
Devor va pollar yuzini va shuningdek, bino va 
inshootlaming turli elementlarini turli o ‘lchovdagi tabiiy 
va sun’iy materiallardan tayyorlangan plitka turidagi do- 
nali buyumlar bilan qoplash koshinlash deb ataladi. Plit­
kalar bilan koshinlash yog‘ingarchilik, namlik va zararli 
suyuqliklaming salbiy ta’siridan himoya qiladi. Undan tash- 
qari koshinlash devor yuzlariga chiroy beradi, bino va 
inshootlaming xizmat qilisn muddatini uzaytiradi, ular- 
dan foydalanish sanitariya-gigiyenik sharoitlarini yaxshi- 
laydi. Koshinlish uchun turii shakl, o'lcham va rangdagi 
plitkalar qo‘llaniladi. Bu esa pol va devoriami qoplash uchun 
turli rasmlar chiqarishga imkon beradi.
Amaldagi standartlarga ko‘ra pollar uchun shakl va 
o ‘lcham bilan farq qiladigan yoki faqat o‘lchami bilan: 
kvadrat, to‘rtburchak, uchburchak, olti, sakkiz bur- 
c.hakli sopol plitkalar chiqariladi. Plitkalar terish ishlarini 
yengillashtirish maqsadida va qoplash sifatini oshirish 
uchun butun plitkalar bilan birgalikda, yarimta plitkalar 
ham chiqariladi. Plitkalar shakli va o ‘lchamlari, ulami 
terish jarayonida qiynalmaslik uchun standart olchamlaiga 
muvofiq bo‘lishi kerak.
Sopol plitkani koshinlanayotgan yuzaga yopishtirish 
uchun oddiy sement qorishmalari va kisloialarga chidamli, 
kazeinli va mo‘mli mastikalardan foydalaniladi. Ko‘proq 
tarkibi 1:4 yoki 1:5 400-500 rusumdagi sement qorish- 
masidan foydalaniladi. Koshinlangan devor yuzlariga kislota 
va boshqa zararii moddalar tegish havfi bolgan xonalaming 
devor va pollarini plitkalar bilan koshinlaganda kislotaga

---

chidamli bo‘lgan sement qorishmasi qo‘llanadi. Kazeinli 
mastika qumq xonalarkoshinlanganda qoTlanadi, chunki 
ushbu mastika 
namga 
chidamliligi yuqori bo‘lgan xonalar 
koshinlanganda qo‘llaniladi. Plitkalar asfaltga yotqiziladi, 
chunki u suvni o‘tkazmaydi.
Plitkali ishlar olib borilgan koshinlanayotgan devor 
yuzi