Binoning yer osti qismini loyihalash

Reja: So‘z – leksikologiyaning o‘rganish obyekti sifatida

“Binoning yer osti qismini loyihalash” matnida qo‘llanilgan me’morchilik atamalari. So‘z – leksikologiyaning o‘rganish obyekti sifatida. Me’morchilikka xos so‘zlardagi bir ma’nolilik va ko‘p ma’nolilik. Ijtimoiy leksika. Me’morchilik va qurilish sohasiga oid leksika.

Reja:

• 
  So‘z – leksikologiyaning o‘rganish obyekti sifatida.
  
• 
  So‘zlardagi bir ma’nolilik va ko‘p ma’nolilik.
  
• 
  Ijtimoiy leksika. Sohaviy leksika.
  

Leksikologiya

• 
  Tildagi so‘zlarning jami uning leksikasini, ya’ni lug‘at boyligini tashkil etadi. Leksikologiya (yunoncha lexikos-lug‘atga oid va logos-ta’limot) tilshunoslikning lug‘aviy birliklar tarkibini tekshiradigan bo‘limidir. Tilning lug‘at tarkibi va uni tashkil etuvchi so‘zlar bir qator umumiyliklarga ega.
  

Monosemantik va polisemantik so‘zlar

Bir ma’nolilik va ko‘p ma’nolilik (monosemiya va polisemiya)

• 
  Tilimizda so‘zlar bir ma’noli va ko‘p ma’nolidir. Yagona ma’noga ega bo‘lgan so‘zlar bir ma’noli so‘zlar hisoblanadi: ruchka, baliq, ayol, chumchuq, paranji, omoch….
  
• 
  Bir ma’noli so‘zlar tilimizda kam sonni tashkil etadi. Asosan, atamalar, shuningdek, yangi paydo bo‘lgan so‘zlar bir ma’noli hisoblanadi:
  

Undosh
Neolit
Birlik
Sinus
Nisbat

So‘z ma’nosining ko‘chish yo‘llari

• 
  Ma‘no ko‘chishi nima asosida ro‘yobga chiqishiga ko‘ra quyidagi turlarga bo‘linadi:
  

Metafora
Sinekdoxa
Kinoya
Vazifadoshlik
Metonimiya

Metafora (yunoncha – ko‘chirish degani): o‘zaro o‘xshashlikka asoslangan holda so‘z ma’nosining ko‘chishidir.

metafora

• 
  Metafora (yunoncha – ko‘chirish degani): o‘zaro o‘xshashlikka asoslangan holda so‘z ma’nosining ko‘chishidir.
  

masalan:

Dutorning qulog‘i
Temir intizom
Qopning og‘zi