Bioklimatlik tur-karayot binolari uchun arxitekturay echimlarning shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar

Rim uyi.
Iqlim xususiyatlariga ko'ra, hovlili uy Misrdan Gretsiyagacha bo'lgan ko'plab janubiy hududlarga xos edi. Ushbu turdagi uy Rim imperiyasi davrida eng rivojlangan. Uylar shamol guliga va joylashishiga qarab qurilgan. Rim arxitektori Vitruviy o'zining "Arxitektura bo'yicha o'nta kitob" risolasida qurilishning asosiy tamoyillarini belgilab bergan:
- G'arbiy yo'nalishda oshxonalar va vannalar bo'lishi kerak, chunki ular asosan kechqurun ishlatiladi;
- Sharqiy yo'nalishda eng yaxshi yorug'lik va mikroiqlimga ega bo'lish uchun yotoqxonalar va kutubxonalar bo'lishi kerak;
- bahor yoki yozda foydalanish uchun xonalar bir xil isitish uchun sharqqa yo'naltirilgan bo'lishi kerak;
- yozda foydalaniladigan binolarni qo'shimcha sovutish uchun shimolga yo'naltirish maqsadga muvofiqdir"3.
Sovutish uchun uylarda yashil hovlilar ishlatilgan - atriumlar, barcha asosiy xonalar aylantirilgan. Atrium - an'anaviy Rim uyining muhim qismi bo'lgan va hovuz va daraxtlar bo'lgan hovli edi. Atriumning perimetri turli maqsadlar uchun xonalar bilan o'ralgan edi. Atriumdagi daraxtlar va butalar kerakli narsalarni ta'minladi
3 Vitruvius, Arxitektura bo'yicha o'n kitob, VI, 4.
soya, ularning barglari havo oqimlarini namlaydi. Favvoralar va basseynlar bilan bir qatorda obodonlashtirilgan atrium hovlilari bino uchun tabiiy "konditsioner" rolini o'ynadi, shuning uchun ichki bo'shliqlar haddan tashqari issiqlikdan himoyalangan va yaxshi ventilyatsiya qilingan.
An'anaviy yapon uylarida tabiat bilan aloqa - Kiotodagi Villa Katsura 1620-1663
Katta hovuz atrofida joylashgan Villa Katsura bog'ida tog'lar, dengiz, dalalar, soylar, guruch plantatsiyalari landshaftlari qayta tiklanadi. Villa uy va tabiat o'rtasidagi aloqani o'zida mujassam etgan. Asosiy e'tibor me'mor tomonidan tabiiy komponentga qaratildi - majmuadagi asosiy narsa bog'dir. Bog' uyning devorlariga yaqinlashib, barglarini issiq quyoshdan himoya qiladi. Ko'plab toymasin qismlar tufayli ichki makonning tashqi makonga integratsiyasi sodir bo'ldi, ko'katlar uyning ichiga kirib, me'morchilik va tabiatning yagona simbiozini tashkil etdi. Villa butunlay yog'ochdan qurilgan. Ichki makon tabiiy materiallardan - bambuk, guruch qog'ozi, yog'ochdan tayyorlangan. An'anaviy yapon me'morchiligining kelib chiqishi dindan kelib chiqadi. Bino, xuddi daraxt kabi, bog'ni ildizlari (yo'llari, yordamchi binolari) bilan o'rab oldi. Arxitektura bog'ning davomiga aylandi va alohida qabul qilinmaydi. Binoning dizayn printsipi - bu ramka. Villaning rejasi yorug'lik qismlari bo'lgan hujayralarga bo'lingan, ularning kombinatsiyasi turli xil konfiguratsiyalar maydonini yaratishga imkon beradi. Binoning asosiy vazifasi oyni tafakkur qilishdir. Barcha ichki va tashqi qismlarni kengaytirib, siz butunlay ochiq maydonni, bitta ochiq verandani yaratishingiz mumkin