Bitiruv malakaviy


Download 194.7 Kb.
bet6/27
Sana20.06.2023
Hajmi194.7 Kb.
#1627987
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Bog'liq
Bmi tayyor. G\'offorova

1.3. Bo’yoq pigmentlari.
Bo'yoq to'rt asosiy ingredient: pigmentlar, qatronlar, erituvchi va qo'shimchalarning aralashmasidir. Qisqasi, Pigment rang. Qatron qatlam yoki yopishtiruvchi modda. Solvent (https://uz.insterne.com/qadimgi-boyoqlarni-qayta-ishlatish-qayta-tiklash-yoki-yoq-qilish/) - bu bo'yoq quriganda uni butun suyuqlik va bug'lanadi. Qo'shimchalar dog 'blokirovkasi yoki qolib o'ldirish xususiyati kabi o'ziga xos ishlash ko'rsatkichlarini ta'minlaydi. Arzon rangli bo'yoqlar yaxshi og'riqlardan ko'ra ko'proq miqdordagi hal qiluvchi (masalan, bir galon) ga ega. Natijada, bir galon arzon rang bo'yoq ichida 50% kam pigment va qatronlar bo'lishi mumkin. Bu shuni anglatadiki, siz arzonroq bo'yoq bilan qo'llayotgan narsalarning ko'pchiligi solinadi (suv yoki minerallar), bu ozgina bug'lanadi va orqada kichik pigment qoldiriladi. Shuning uchun quyqa rangni qoplash uchun etarli pigment qolib ketgunga qadar siz yana to'rt marta qayta ishlanadigan va past sifatli bo'yoq bilan qayta bo'yashingiz kerak. Metallarni zanglashdan, yogʻochni chirishdan saqlash va buyumlarni pardozlash uchun ularning sirtiga surkaladigan suyuq yoki pastasimon materiallar. Ularning tarkibini parda hosil qiluvchi moddalar (alkid, fenol-formaldegid, epoksid, poliefir smolalar, perxlorvinil smolalar, poliakrilatlar, sellyuloza nitratlari va boshqalar) tashkil qiladi. Baʼzi tabiiy materiallar — oʻsimlik yogʻlari va kanifol hosilalari ham parda hosil qiluvchi modda hisoblanadi. Baʼzi L.-b.m. tarkibida erituvchi moddalar, pigmentlar, har xil qoʻshimchalar ham boʻladi. L.-b.m.ning rangeiz va rangli, shaffor va noshaffof (xira) xillari bor. Shaffof materiallar — alif, loklar, noshaffof materiallar — har xil boʻyoklar, xomaki surkov materiallari, sirtni tekislash massalari (gruntovkalar)dan iborat. L.-b.m. sirtni yaxshi asrashi, silliq va yaltiroq parda hosil qilishi, butomga koʻrkamlik berishi lozim. Pigmentlar (lot. pigmentum— boʻyoq) — 1) (biologiyada) organizmlar toʻqimalari tarkibiga kiradigan boʻyoq birikmalar. Pigmentlar rangi ular molekulasi tarkibidagi quyosh spekt-rining koʻzga koʻrinadigan nurlarini (380—750 nm) tanlab yutadigan xromofor guruhi bilan bogʻliq. Pigmentlar sitoxromlar, katalaza va boshqa fermentlar, membrana strukturam tarkibiga kiradi, oqsillar va lipidlar bilan birga kompleks hosil qiladi. Hujayrada Pigmentlar max-sus tuzilmalar (xloroplastlar, xromoplastlar va boshqalar) ichida, baʼzan hujayra shirasida boʻladi. Koʻpchilik hayvonlarda maxsus Pigmentlar hujayralari mavjud. Pigmentlar fotobiol ochiq jarayonlarida (fotosintez, koʻrish, fotoregulyasiya) katta ahamiyatga ega; nafas olishda ishtirok etadi (gemoglobin, sitoxromlar, xromogenlar), organizmni ultrabi-nafsha nurlar taʼsiridan saqlaydi (oʻsimliklarda — karotinoidlar va flavonoidlar, hayvonlarda — mela-ninlar), hayvon va oʻsimliklar rangini belgilaydi. Pigmentlar dan oziq-ovqat va farmatsevtika sanoatida foydalaniladi. 2) (kimyoda) — suvda, organik eri-tuvchilarda, parda hosil qiluvchi mod-dalarda va boshqa boʻyaladigan muhitlarda erimaydigan (boʻyagichlardan farqli oʻlaroq) yuqori dispers kukunsimon boʻyovchi moddalar. Pigmentlar materiallarni korroziyadan saklaydigan plyonkalarning xossalarini yaxshilaydi. Organik Pigmentlar — kimyoviy tuzilishi turlicha boʻlgan sintetik boʻyoq moddalar. Monova disazopigment mahsulotlari muhim ahamiyatga ega. Bular yashilsariq rangdan toʻq qizil ranggacha boʻladi. Ftalo-sianin Pigmentlarning rangi och zangori, chidamligi bilan boshqa Pigmentlar dan ajralib turadi. Sariq rangdan yashil ranggacha boʻlgan olovbardosh politsiklik Pigmentlar ning ham ahamiyati katta. Anorganik Pigmentlar — tarkibida koʻp miqdorda te-mir oksidlari, sintetik mahsulotlar, oz miqdorda sulfidlar, selenidlar, oksidlar va xromatlar boʻlgan tabiiy minerallar. Anorganik Pigmentlarning rangi boʻgʻiq, organik Pigmentga qaraganda kam tatimli, zichligi katta, yorugʻlik-ka chidamli. Pigmentlar, asosan, lok-boʻyoq ma-teriallar (mas, emallar, boʻyoqlar, jumladan, bosmaxona boʻyoqlari va badiiy boʻyoklar), shuningdek, plastmassalar, rezinalar, qurilish materiallari, silikat sirlar (faqat anorganik Pigmentlar), kosmetik preparatlar va boshqa tayyorlashda, sunʼiy va sintetik tolalarni boʻyashda, sunʼiy charm va gazlamalarga bosma rang berishda koʻplab ishlatiladi. Bo‘yoq pigmentlari va mineral to‘ldirgichlardan bo‘yoq tarkibida kerakli hosil qilish, shaffoflik, shu bilan birga, mexanik xususiyatlarni kuchaytirish va foydalashnish muddatini uzaytirish uchun foydalaniladi. Binolarning tashqi va ichki ranglari bo‘yoqqa qo‘shilgan turli pigmentlarga bog‘liqdir.
Pigment turlari:
— tabiiy pigmentlar;
— mineral bo‘yoqlar;
— organik bo‘yoqlar;
— sun’iy pigmentlar;
ultramarin;
— kinovar.
Turli xildagi ranglarni hosil qilish uchun quyidagi pigmentlarni ishlatish mumkin:
• oq — bo‘r, ohak yoki belila;
• sariq — kron, oxra;
• ko‘k — ultramarin, glazur;
• qizil — yemir yoki qo‘rg‘oshinli surik, mumiyo, kinovar;
• yashil — xromli yoki qo‘rg‘oshin maysa.
Pigmentlar tabiiy pigmentlar va sintetik pigmentlarga bo'linadi. Kimyoviy tarkibi tasniflash uchun pigmentlar noorganik pigmentlarga va organik pigmentlarga ikki toifaga bo'linishi mumkin, uning manbai tabiiy pigmentlarga va sintetik pigmentlarga bo'linadi. Mineral manbalaridan tabiiy pigmentlar kinnabar, qizil chilli, realgar, malachit yashil, og'ir kaltsiy karbonat, vollastonit, talk tozu, mayda kukun, kaolin va boshqalardir. Garcinia, Alizarin Red, Indigo kabi o'simliklar va boshqalar. Titan oq, sink bariy oq, qo'rg'oshin xrom sariq, temir ko'k, temir qizil, qizil dona va boshqa organik pigmentlar va og'ir chang, azo sariq, ftalosiyanin ko'k va quinakridon kabi organik pigmentlar kabi noorganik pigmentlar kabi sintetik pigmentlar. Pigment vazifasini piyodalarga qarshi rangga bo'yoq, magnit pigmentlar, yorqin pigmentlar, mayin pigmentlar, o'tkazgich pigmentlar va boshqalarga ajratish mumkin. Ranglarni tasniflash qulay va qulay usul bo'lib, pigmentni oq, sariq, qizil, ko'k, yashil, jigarrang, binafsha rang, qora va hk. Pigment sariq (PY), pigment apelsin (PO), pigment qizil (PR), pigment purple (PV), pigment ko'k (PB), pigment sariq rangli (PY) pigment qora (PBr), pigment qora (PBk), pigment oq (PW) va metall pigment (PM) bilan bir xil rangli pigmentlar, masalan, titanium dioksid PW-6, PW-5, qo'rg'oshin xrom sariq PY-34, PR-207 quinakridon, qizil PR-101 temir oksidi, PB-15 phthalocyanine va boshqalar. Kimyoviy tarkibi va boshqa strukturaviy raqamlarni topish uchun, PW-6C.I.77891 uchun titanium dioksid kabi pigment, ftalosiyanin ko'kasi PB15C.I.74160 bo'lib, bo'yoq ishlab chiqaruvchilari va foydalanuvchilariga kiritilgan Pigment tarkibi kimyoviy tuzilishga ega, shuning uchun xalqaro pigment import va eksport savdosi keng tarqalgan. 1995 yilda Xitoyning milliy standartidagi pigment GB3182-82 va GB / T3182-1995 uchun qayta tasdiqlangan, shuningdek ranglarning tasniflashi hisoblanadi, har bir pigmentning rangi BA uchun oq, HO uchun qizil, Rutil titanium dioksid BA-01-03, xrom-sariq HU-02-02, temir oksidi HO-01-01, sink bariy oqi BA-01-01 kabi pigment modellaridan tashkil topgan kodli va seriya raqami, 11-01, Anilin qizil HO va 2-01, ftalosiyaninli BGS LA-61-02 va boshqalar. Pigmentlar tarkibidagi birikma turiga qarab tasniflanadi: Inorganik pigmentlar oksidlar, kromatlar, sulfatlar, karbonatlar, silikatlar, boratlar, molibdatlar, fosfatlar, vanadatlar, ferrikyanatlar, gidroksidlar, sulfidlar, metallar va shunga o'xshash narsalarga bo'linadi. Organik pigment, azo pigmentleri, ftalosiyanin pigmentleri, antrakinonlar, pigment indeksleri va kinakridonlar kabi poliksik pigmentlere va aralashmalar kimyoviy tuzilishi bo'yicha aromatik aman pigmentlerine bo'linadi. Ishlab chiqarishni tasniflash nuqtai nazaridan titanium pigmentlari, temir pigmentlari, krom pigmentlari, kauchuk pigmentlar, keramika va emal pigmentlari, pigmentlar bilan farmatsevtik kimyoviy moddalar, Pigment art bo'yoqlari va boshqalarga bo'linishi mumkin. Turli xil maxsus pigmentlar dastur talablariga javob beradigan ba'zi noyob xususiyatlarga ega. Pigment ishlab chiqarish zavodiga pigment mahsulotlarining professional foydalanuvchilaridan foydalanishni taklif qilish maqsadga muvofiqdir.

Download 194.7 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling