Бўлиш мумкин э уўК

VI БОБ
ОЛДИНГИЗГА ГУЛЛАБ- ЯШНАШНИ 
(ФАРОВОНЛИКНИ) МАҚСАД ҚИЛИБ 
ҚЎЙИНГ
Миллиардерга ўхшаб фикрлашпи қаидай 
ўрганиш мумкин
Мен Дюваль-стрит кўчасидан Ки-Уэст кўчаси томон 
ҳаракатланаётган велорикшанинг орқа ўриндиғида 
ўтириб кетаётган эдим. Биз Флеминг-стрит кўчасига 
бурилдик, ёмғир ёғиши мумкинлиги учун ҳайдовчи 
тезликни оширса керак деб ўйладим. Бирданига у 
тўхтади. Олдимизда хўроз ва тўртта жўжа кўчани кесиб 
ўтмоеда эди, худди ўз болаларини сайрга олиб чиққан 
отага ўхшарди.
Менинг ҳайдовчим эквадорлик талаба бўлиб, ёзги 
таътилда бир неча доллар ишлаб олиш мақсадида, менга 
ўхшаган дангаса сайёҳларни велоришкада таширди. 
Меҳмонхонага етганимизда ёмғир жалага айланди. Мен 
ҳайдовчига 20 доллар бериб меҳмонхона ичкарисига 
югурдим, лекин ҳайдовчининг кўзи чарақлаб кетганини 
кўрдим. Албатта, ҳамма нарса нисбий. Масалан, мен 
тротуарда ётган 20 долларга назар лашламай ўтиб 
кетишим мумкин, ҳайдовчи учун эса бугунги кун 
қувончли кунлардан бирига айланди. Бу нисбийликни 
социал нарвондан юқорилаб борган сари яққол кўриш
59
Р
ен
ди
 
Г
ей
ж

---

Р
е
н
д
и
Г
ей
ж
мумкин. Мен 5000 долларга туфли сотиб олиб ўзимни 
бой сезишим мумкин, лекин Ричард Брэнсон уйида 
ҳар доим янги очилган гулларни кўриш учун ойига 
5000 доллардан кўп сарфлайди.
М ен Ц ю ри хдан ОеНа АхгИпез к о м п ан и яси
самолётида учаётганимда салонда «Уолл-Стрит» 
фильми намойиш этилаётган эди. Фильм қаҳрамони 
Чарли Шин девордаги картинага қараб, Гордон Гекко 
(Майкл Дуглас қаҳрамони) картинани кўриб, жуда 
ҳаяжонга тушган ва сотиб олган булса керак, дейди. 
Фильм қаҳрамонларидан яна бири Дэрил Ханна эса 
картина 400 000 долларга сотиб олинганлигини маълум 
қилади.
- 400 000 долларга! Бундай пулга океан қирғоғидан 
к атта уй соти б олиш м у м к и н -к у , - д ей д и у 
ҳайратланганча.
- Нью-Жерсидан ҳам олиш мумкин, - деб жавоб 
беради бепарволик билан шериги.
Бундай воқеалар ҳаётга нисбатан қарашларингиз ва 
ф аровонлик ҳақидаги ф икрларингиз дараж асини 
кўрсатади.
Яқинда бир дўстим билан кинога тушдим. Кинозалга 
к и р а ё т га н и м и зд а у бир ш иш а сув 2,5 д о л л ар
(лимонаднинг камроқ миқдори ҳам шунча) туришини 
ва сув буюртиришини айтди. Унинг фикрича, сув 
лимонадга нисбатан кинотеатрга қимматга тушади. 
Унинг лимонад ичгиси келса ҳам сув буюрди, у шу 
йўл билан нархни кўтаргани учун кинотеатрдан ўчини 
олди.
Нима деб ўйлайсиз, бу ерда фаровонлик мақсади 
қўйилганми ёки камбағал одамнинг фикрлашими? 
Кичик бизнес билан шуғулланадиган яна бир дўстим 
бор. У савдо қиладиган хона деворидаги бўёқ кўчиб

---

кетган эди. Икки йил давомида мен уни деворни 
таъмирлаш га ундадим, лекин у кўнмасди. Унинг 
фикрича, хонани иж арага берган эгаси деворни 
таъмирлаши керак эди. Хона эгаси ҳам таъмирлашни 
х о ҳ л ам ас д и . Н и ҳоят, уч й и л д ан ў тгач , у зо қ
мунозаралардан сўнг девор 150 долларга таъмирланди. 
Дўстим шу 150 долларни тўламагани учун хурсанд эди.
В аҳ о л ан гк и , у у м р и н и н г н еча со ати н и бу 
сансоларликка сарфлади, қолаверса, харидорлари 
назарида шунча йилдан бери қандай одам қиёфасида 
гавдаланди?
Онгни дастурлаш ҳаётий мақсадлардан келиб 
чиқади. Кимдир уйида янги очилган гулларни ҳар куни 
кўриш учун ойига 5000 доллар тўласа, бошқалар бу 
пулни машинага сарфлашни ҳам ўйлаб кўради. Кимдир 
йилига 25 000 доллар иш ҳақи олса, кимдир дала 
клубига аъзолик учун йилига бундан 10 баробар кўп 
тўлайди, буни онгнинг ҳаётий мақсадлари кўлами 
белгилайди.
Бизнес команда аъзолари билан суҳбат қурганимда 
уларга оқиб келаётган пул маблағлари чекланмаган 
миқдордалигини уқтираман, лекин аъзоларнинг ҳеч 
бири бу концепцияни жиддий қабул қилмайди. Агар 
кимдир йилига 20 000 доллар пул ишласа, унинг учун 
чекланмаган йиллик даромади 30 000 ёки 40 000 доллар 
ҳисобланади, агар у 65 000 доллар даромад қилишга 
кўниккан бўлса, чекланмаган даромадини 100 000 
доллар, деб белгилайди. Йилига 100 000 доллар даромад 
қилса, унинг учун чекланмаган даромад 200 000 доллар 
саналади. Ҳар бир аъзонинг чекланмаган даромад 
дараж аси улар ўз келаж агини қандай тасаввур 
қ и л а ё тга н л и ги би лан б о ғл и қ. Бу м и со л л ар д а 
келтирилган юқорига бошловчи «чекланмаганлик»
61