Blokni tozalab qazib olishda ruda va atrof tog’ jinslarining kon-geologik xarakteristikasi

5. Blokni shamollatish uchun talab qilinadigan havo miqdorini hisoblash
Na’muna(misol) yordamida hisoblash usulini ko'rib chiqing.
Blokni shamollatish uchun havo talabini aniqlash uchta omil bo'yicha amalga oshiriladi:

• 
  blokdagi odamlar soni;
  
• 
  portlatish ishlari natijasida hosil bo’ladigan gazlar miqdori;
  
• 
  chang hosil bo'lish miqdori.
  

Blokdagi odamlar soni bo’yicha.
Blokda jinslarni tozalab qazib olish ishlarida maksimal yetti kishidan ko'pbo'lmasligi talab qilinadi.

𝑄_л = 𝑛 × 𝑞_л = 7 × 0.1 = 0.7 (28)

n- blokdagi odamlar soni;
𝑞_л − bitta odam uchun kerak bo’ladigan havo miqdori. 𝑞_л = 0.1 ;
𝑞_л = 6


Portlatish ishlari natijasida hosil bo’ladigan gazlar miqdori.



𝑸_оч = 𝟐. 𝟑 ∗ _𝐤Т_∗^к_𝐓 ∗ 𝐥𝐠 ^𝟏𝟎𝟎_𝐂Д^∗ _∗^𝐈_𝐕^𝐁𝐁𝐤^∗ ,(29)𝐕
209.9 100 ∗ 0.04 ∗ 122 m³
𝑸_оч ∗ ,
Bunda:V_к −kamera hajmi, m³;
k_Т− turbulent diffuziya koeffitsienti, k_Т− 0.31 ;
T – shamollatish vaqti, s;
B- bir vaqtda(siklda) portlatiladigan portlovchi modda miqdori, kg;
C_Д− uglerod oksidining REK, C_Д− 0.0017 % ;I_BB − portlovchi moddalarning gaz tarkibi(gazchanligi)
m3
I_BB =0.04 _kg .
Chang hosil bo'lish miqdori.

𝑸_п = _𝑵 ^𝑲₋^𝒑∗_𝑵^𝑭𝒐 = ^𝟏_𝟐^.𝟑₋^∗_𝟎^𝟏_.𝟓^.𝟔 = 𝟏. ,(30)

Bunda: 𝑲_𝒑 − zaxira nisbati;
F − chang ajralish intensivligi, mg/s ;
N − havodagi ruxsat etilgan chang miqdori, mg/m³;
𝑵_𝒐−blokka kiruvchi havoning chang tarkibi, mg/m³;
Blokni tozalab qazib olish ishlari davomida blokni shamollatish uchun 2,5 m³⁄s hajmdagi havo miqdori talab qilinadi.
Changni bostirish uchun portlatilgan rudaga shuningdek, kavjoy(zaboy)ning devorlari va shiftiga bosim bvilan suv sepiladi.
Blokni shamollatish umumshaxta depressiyasi hisobiga amalga oshiriladi.
Toza havo oqimi tashish shtrekidan shamollatish yuqorilovchi lahimi (BXB) bo’ylab harakatlanib qazishdan hosil bo’lgan bo’shliqqa kirib blokni shamollatadi, blokdagi mavjud bo’lgan havo shamollatish shtreki tomon harakatlanishi natijasida shamollatish ishlari amalaga oshiriladi.
Shamollatishni ta'minlash, ruda havoni to'sib qo'ymasligi, tozalab qazib olish ishlari, portlatishdan oldin rudani magazindan o'z vaqtida chiqarish muhimdir.
Shamollatishni ta'minlash va ruda havoning kirishiga to'sqinlik qilmasligi uchun portlatishdan oldin rudani magazindan o'z vaqtida chiqarish muhim.