Bmt tashkiloti va uning tarixi

Yaqin Sharqda...
Birlashgan Millatlar Tashkiloti beshta o`nyillik mobaynida (bu muddat davomida besh marta keng ko`lamdagi urush olovi alanga olgan) Arab - Isroil mojarosiga katta diqqat-e`tibor bilan qarab keladi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti haqqoniy va mustaqkam tinchlik o`rnatish tamoyillarini muammoni hal etishning mustahkam asosi bo`lib qoladigan Xavfsizlik Kengashining 242 (1967) va 338 (1973) sonli ikkita tayanch rezolyutsiyalarida ishlab chiqdi.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti siyosiy muammolar asosida kelib chiqqan mojarolarni bartaraf etishga yo`naltirilgan boshqa tashabbuslarni ham qo`llab-quvvatladi va bu mintaqaga qator tinchlik o`rnatuvchi missiyalar jo`natdi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining 1948 yilda tashkil etilgan birinchi harbiy kuzatuvchilari guruhi mintaqada bugungi kunda ham faoliyat ko`rsatib kelmoqda. 1956 yildagi Sues krizisi davrida Birlashgan Millatlar Tashkiloti tinchlik o`rnatish bo`yicha o`zining birinchi kuchlarini tashkil etdi.
Hozirgi paytda mintaqada tinchlikni barqaror etuvchi ikkita missiya faoliyat ko`rsatmoqda. Ularning 1974 yilda tashkil etilgan bittasi Golan tepaliklarida Isroil va Suriya qurolli kuchlarini ajratib turadigan mintaqani nazorat etadi; 1978 yilda tuzilgan ikkinchisi barqarorlikni ta`minlashga va Livanning janubiy qismida yashayotgan aholi himoya qilinishini ta`minlashga yordam beradi.
Yaqin Sharqning boshqa rayonlari haqida shuni aytish kerakki, 1991 yili Quvayt mustaqilligi tiklanganidan keyin Birlashgan Millatlar Tashkilotining kuzatuvchilar missiyasi Iroq va Quvayt o`rtasidagi qurolsizlantirilgan mintaqaning nazorat qilinishini ta`minlamoqda.
BMT adolatni barqaror etish, inson huquqlari va xalqaro huquq borasida nimalar qilmoqda?
Birlashgan Millatlar Tashkiloti sa`y-harakatlari tufayli dunyoni bizning hammamiz uchun yanada bexatar va sog`lom, yanada istiqbolli va pok qilish uchun hukumatlar bilan yuzlab ko`ptomonlama shartnomalar tuzilgan. Xalqaro huquq normalarining bu kengqamrovli majmui va inson huquqlari standartlarining ishlab chiqilishi Birlashgan Millatlar Tashkilotining eng ulkan yutuqlari hisoblanadi.