Bob. Metall konstruksiyalarni birlashtiruvshi elementlar va ularni hisoblash asoslari

 
BIRIKMALARNI HISOBLASHGA DOIR AMALIY MASHG‘LOTLAR 
 
3.1-Masala. O‘lchami 1000
8 bo‘lgan, markasi BCт3пс6 po‘latdan yasalgan 
ikkita po‘lat taxta uchma-uch to‘g‘ri chok bilan bir biriga payvandlangan (3.7,a-
rasm), elektrodning markasi Э52А. Chokning cho‘zuvchi kuchni toping. 
Yechish. Chokning cho‘zilishdagi hisobiy qarshiligi ilovaning 12-jadvaldan 
olinadi. 
MPa yoki 19,1kN/sm
2
. Ish sharoiti koeffitsiyenti 
 
Chokning uzunligi 
 payvandlanadigan detalning qalinligi   
Chokning hisobiy uzunligi
 
(3.11) formuladan chokni cho‘zuvchi kuchni topamiz:
I 
II 
II 
I 
a 
β
ch
 ∙a 
β
q
∙a 
3.9-rasm. Burchakli chokning 
ko‘ndalang kesimi. 

---

33
3.2-Masala. Qalinligi 8 mm, markasi BCт3пс6 po‘latdan yasalgan detalga, 
o‘lchami 75 7 bo‘lgan teng yonli burchakli metall, diametri 16 mm bo‘lgan dag‘al 
aniqlikdagi 4.6 klassli boltlar yordamida biriktirilgan (3.7,k-rasm). Burchakli metall 
53 kN kuch bilan tortilayotgan bo‘lsa, unga necha dona bolt o‘rnatish kerak. 
Yechish. Boltlar zo‘riqishning qirqish va ezilish turiga ishlaydi. 4.6 klassli 
boltlar zo‘riqishning qirqish qiymati 3.1-jadvaldan 150 MPa yoki 15 kN/sm
2
, 
zo‘riqish-ning ezilishdagi qiymati ilovaning 7-jadvaldan 370 MPa yoki 37 kN/sm
2
 ga 
teng. Birlashmaning ish sharoitini hisobga oluvchi koeffitsiyent 
 ga, ish 
sharoiti koeffitsiyenti 
 ga teng. 
Bir bolt qabul qiladigan qirqish kuchini (3.3) formula yordamida aniqlanadi: 
kN. 
Bir bolt qabul qiladigan ezilish kuchini quyidagi formula yordamida aniqlash 
mumkin: 
kN.
Bunda minimal kuch 
 kN ekanligini bilgan holda kerakli boltlar 
sonini quyidagi formula orqali aniqlash mumkin: 

 ta. Boltlar sonini 2 dona qilib qabul qilamiz.