Bob. Metall konstruksiyalarni birlashtiruvshi elementlar va ularni hisoblash asoslari

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3.3-rasm. Boltli birlashmani hisoblash chizmasi: 1-qirqish tekisligi; 2-teshik 
devorining ezilish qismi. 
 
Ish sharoitini hisobga oluvchi koeffitsiyent; dag„al va normal aniqlikdagi 
ko„pboltli birikmalar uchun
yuqori aniqlikdagi boltlar uchun
deb olinadi. 
3.1-jadval 
Boltning qirqish va cho‘zishdagi hisobiy qarshiliklari. 
Zo„riqish
holati 
Shartli
belgisi 
Bolt sinflari bo„yicha hisobiy qarshiliklari, 
MPa 
4,6 
5,6 
8,8 
Qirqishda 
R
e
150 
190 
320 
Cho„zilishda 
R
ch
175 
210 
400 
 

---

24
Agar tashqi kuch bolt o„qi bo„ylab ta‟sir qilsa, bolt deformatsiyaning cho„zilish 
turiga ishlaydi (3.3,c-rasm) va u bolt kallagini uzishga olib keladi. Bunda bitta bolt 
uchun cho„zilishdagi hisobiy kuch quyidagi formula orqali aniqlandi: 
, N (3.4) 
bu yerda 
- boltning ko„ndalang kesimining netto yuzasi, m
2
. Uning qiymati 
ilovaning 9-jadvalidan olinadi. 
Siqilgan bitta boltga birlashtirilgan elementlarning sirtidagi ishqalanish kuchi 
quyidagi formula orqali aniqlanadi (3.3,d-rasm): 
, N (3.5) 
bu yerda
– ishqalanish koeffitsiyenti bo„lib, birlashtirilgan elementlar 
sirtining g„adirbudirligiga bog„liq, uning qiymati 0,25…0,58 oraliqda bo„ladi. 
Vaqtinchalik qarshilik 
ning eng kichik qiymati ilovaning 8-jadvaldan olinadi. 
Ish sharoitini hisobga oluvchi koeffitsiyent, n ga bog„liq bo„ladi: agar 
bo„lsa,
agar bo„lsa,
va agar bo„lsa, 
Materialning ishonchlilik koeffitsiyenti, qo„yilgan kuchning turiga, bolt 
zo„riqishini rostlash usuliga bog„liq, uning qiymati
1,02…1,70 oraliqda 
bo„ladi.