Божхона экспертизаси ва товарларни таснифлаш кафедраси фанлари бўйича якуний давлат аттестацияси саволлари (2023 й)

---

 
 
Божхона экспертизаси ва товарларни таснифлаш кафедраси
фанлари бўйича якуний давлат аттестацияси саволлари (2023 й) 
 
 
 
 

---

1.Экспертиза турлари ва унинг ҳуқуқий асослари.
 
Экспертиза тушунчаси - лотин тилидаги «expertus» - тажриба сўзидан олинган 
бўлиб, илмий-тадқиқот натижаси маъносини билдиради. 
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksida (keyingi matnlarda – JPK) sud 
ekspertizasi tushunchasiga ta’rif berilmagan bo‘lsada, O‘zbekiston Respublikasining “Sud 
ekspertizasi to‘g‘risida”gi Qonunining (01.06.2010 y.) 3-moddasida sud ekspertizasi 
tushunchasi bayon etilgan.
Sud ekspertizasi – fuqarolik, iqtisodiy, jinoyat va ma’muriy sud ishlarini yuritishda ish 
holatlarini aniqlashga qaratilgan hamda sud eksperti tomonidan fan, texnika, san’at yoki hunar 
sohasidagi maxsus bilimlar asosida sud-ekspert tekshirishlarini o‘tkazish va xulosa berishdan 
iborat bo‘lgan protsessual harakatdir. 
Ekspertiza predmeti deganda, amaliy jihatdan muayyan turdagi ekspertiza tomonidan 
ob’ektni tadqiq etish yo‘li bilan hal etiladigan aniq vazifalar tushuniladi.
Ekspertiza ob’ekti esa ekspert tekshirishi uchun taqdim etiladigan aniq ob’ektlardir.
Sud ekspertizalari quyidagi darajalar bo‘yicha klassifikatsiya qilinadi: 
 toifa; 
 turkum; 
 tur; 
 xil. 
Ekspertiza turlari – ob’ekti va tadqiqot uslubiga ko‘ra umumiy hisoblangan muayyan 
turkumdagi ekspertizaning tadqiqot predmetining o‘ziga xos xususiyatiga ko‘ra klassifikatsiya 
qilinishidir. Bir necha sud ekspertiza turlari bir turkumdagi sud ekspertizasini tashkil etadi.
Masalan, barmoq izlari (daktiloskopiya) ekspertizasi, oyoq va poyabzal izlarining 
ekspertizasi, bir butunni aniqlash ekspertizasi, plombalar ekspertizasi, buzish qurollari va 
asboblaridan qolgan izlar ekspertizasi, kiyimlardagi mexanik shikastlarning izshunoslik 
ekspertizasi, avtomobil shinalari izlarining ekspertizasi sud izshunoslik (trasologiya) 
ekspertizasini tashkil etadi. 
Barcha sud ekspertizalari nazariy-amaliy jihatdan quyidagi toifalarga bo‘linadi: 
1. Kriminalistik. 
2. Tibbiy va psixofiziologiya. 
3. Muhandislik-texnika. 
4. Muhandislik-transport.
5. Muhandislik-texnologiya. 
6. Iqtisodiy. 
7. Biologiya. 
8. Tuproqshunoslik. 
9. Qishloq xo‘jaligi. 
10. 
Ekologiya. 
11. 
San’atshunoslik-badiiy. 
12. 
Sug‘urta ekspertizasi. 
13. 
Texnologik ekspertiza. 

---

14. 
Sertifikatlar ekspertizasi. 
15. 
Bojxona ekspertizasi.