Bojxona siyosatini tashkil etuvchi iqtisodiy asoslar

Bojxona siyosatini tashkil etuvchi iqtisodiy asoslar

• Ko’p davlatlar ishbilarmonlari o’zlarining ichki bozoriga tashqi raqobatchilarni kiritishga qarshidirlar. Ushbu holatni tushunish oson, ya`ni tashqi raqobat tufayli mamlakat iqtisodiyotida yangi brendlar paydo bo’ladi agar ichki bozor sifat darajasini oshirishga harakat qilmasa bozordagi o’z o’rnini yo’qotib qo’yishi mumkin uning o’rnini tabiiyki tashqi bozordan kelgan raqobatchilar egallaydi

• Xaridorlar esa orzon va imkoni boricha sifatli mahsulot sotib olishdan manfaatdorlar. Ushbu holat ko’plab davlatlarning siyosiy va iqtisodiy manfaatlarini ifodalovchi va tushkunlikka tushurib yuboruvchi holatdir. Davlat ushbu holatda shunday siyosatni amalga oshirish lozimki, mamlakat to’laligicha yengib chiqsin, shuningdek ichki bozorga import tovarlarining kirib kelishiga yo’l qo’ymasin. Iqtisodiy va bojxona siyosatining asosiy ko’rinishlarini sanab o’tamiz:

• 1. Qismiy cheklash siyosati ichki bozorga chet el tovarlarini kiritmaslik maqsadida amalga oshiriladi. Masalan: kinovideo mahsulotlari, bosma mahsulotlari, g’ayriqonuniy qarashlar va hokazolar. 2. Proteksionizm siyosati, (lotincha Protectib – yashirish, himoya qilish). Ushbu siyosat ichki bozorni tashqi raqobatdan himoya qilish maqsadida amalga oshiriladi. Importni cheklash xaridorlarga va mamlakatga katta zarar yetkazishi ham mumkin. Chunki xalqaro mehnat taqsimotini foydalilik darajasi pasayadi. Yuqori boj belgilash eskirgan texnologiyani milliy ishbilarmonlar qo’llashiga olib kelmoqda. Hozirgi sharoitda milliy mahsulot va eksportga yo’naltirilgan mahsulotlarga boj to’lovlari kamaytirilgan tartibi belgilanmoqda. Bu esa valyuta oqimini kirib kelishiga olib keladi va mamlakat iqtisodiyotini barqaror olib kelishiga sabab bo’ladi

Bojxona siyosati quyidagi asoslar asosida tashkil etiladi:

Moliyaviy stabilizatsiya: Bojxona siyosati, moliyaviy stabilizatsiyani ta'minlashga qaratilgan. Bu, moliyaviy krizislar va turli xil sezilarli o'zgarishlarga qarshi qarorlar qabul qilish orqali amalga oshiriladi.
Moliyaviy tashqi aloqalar: Bojxona siyosati, moliyaviy tashqi aloqalar bilan hamkorlik qilishni o'z ichiga oladi. Bu, xalqaro moliyaviy institutsiyalar bilan hamkorlik, valyuta siyosati va moliyaviy hamkorlikning boshqa shakllarini o'z ichiga oladi

Bojxona siyosati, mamlakatning iqtisodiy rivojlanishini ta'minlashda muhim ahamiyatga ega bo'lib, moliyaviy iste'molni tartibga solish va moliyaviy risklarni boshqarishda katta rol o'ynaydi.

Qanday vzaifalarni bajaradi

• Inflatsiya darajasi: Bojxona siyosati, mamlakatdagi inflatsiya darajasini belgilaydi va uni nazorat qilishga asoslanadi. Inflatsiya darajasi, pulning qiymati o'sishidan kelib chiqqan narxlardagi o'sishni ifodalaydi. Bojxona siyosati, narxlarni nazorat qilib, mamlakatdagi inflatsiya darajasini pastga tushirishga harakat qilar.
• Valyuta kursi: Bojxona siyosati, mamlakatning valyuta kursini belgilab turadi. Valyuta kursi, mamlakatning pul birligining yevro, dollarni yoki boshqa valyutalarga nisbatan qiymatini ifodalaydi. Bojxona siyosati, valyuta kursini nazorat qilish orqali eksport-import operatsiyalariga ta'sir qiladi va mamlakatning valyuta bozori ustunligini saqlab turishga
• Pul sifati: Bojxonalar moliyalashtirish usullari orqali mamlakatda pul sifati ni belgilayadi. Pul sifati, pulning qiymati va uning xaridorni tug'rilashiga ta'sir etadi. Bojxona siyosati, pul sifatini nazorat qiladi va uning ustunligini saqlab turish uchun kerakli chora-tadbirlarni amalga oshiradi. harakat qilar