Bolalar kiyimlari tikishning transformatsiya uslublari xalilova Dildora Jaxongirovna
Download 0.59 Mb. Pdf ko'rish
|
Xalilova Dildora Jaxongirovna
- Bu sahifa navigatsiya:
- Keywords
|
Kalit soʻzlar: Transformatsiya uslubidagi kiyim, koʻp funktsiyali narsalar,
dizayn-loiha , kiyimni oʻzgartirish usuli, ekologik dizayn. Ключевые слова: трансформируемая одежда, многофункциональные вещи, дизайн-проектирование, метод трансформации в одежде, экологический дизайн. Keywords: transformable clothing, multifunctional items, design design, method of transformation in clothing, environmental design. Hozirgi vaqtda yangi kiyim modellarini loyihalash jarayonida nafaqat estetik xususiyatlarga, balki mavjud obyektlarni yangi funksiyalar bilan taʼminlashga ham eʼtibor berish kerak, bu, albatta, uni loyihalash jarayonini murakkablashtiradi va 256 nostandart muhandislik yechimlarini tanlashni talab qiladi. Shkafga bir vaqtning oʻzida bir nechta funksiyalarni bajarishi yoki keraksiz vaqt va jismoniy kuch sarflamasdan boshqa maqsad yoki assortiment mahsulotlariga aylanishi mumkin boʻlgan mahsulotlarni kiritish orqali odamning ehtiyojlarini iloji boricha qondirish mumkin, yaʼni koʻp funksiyali mahsulot, transformatsiya uslubida tikilgan kiyim. Bolalar kiyimlarini loyihalashning zamonaviy jarayoni ikki yo ʻnalishda rivojlanmoqda: namunaviy dizayn usuli asosida an’anaviy dizayn moslamasining kiyim modellarini ishlab chiqish, tarkibiy qismlarning chizmalarini qurish uchun etarli ma’lumot bazasi va transformatsiya elementlari boʻlgan kiyim modellarini ishlab chiqish. Mavjud bolalar kiyimlarini loyihalash jarayonining adabiy manbalari transformatsiya tamoyillari, jismoniy rivojlanish davrlarini hisobga olgan holda bolalar uchun kiyim-kechak dizaynini ishlab chiqish xususiyatlari asosida tahlil qilinadi. E. B. Koblyakov,[1] M. P. Bereznenko,[2] A. L. Slavinskaya,[3] L. B. Shershneva,[4] G. P. Beskorovayna,[5] L. Sh.Shamuxitdinova, S. V. Kurenova va boshqalar bu boradagi izlanishlarga katta hissa qoʻshdilar. Ularning ishlari kiyim oʻlchamlarining inson qiyofasiga mosligini aniqlash, "atrof - muhit - kiyim-odam" tizimidagi turli xil mahsulotlarning sifat koʻrsatkichlarini, kiyimlarni loyihalash va yaratish tamoyillarini oʻrganishga bagʻishlangan. Adabiy manbalar tahlili shuni k oʻrsatdiki, transformatsiya tamoyillari asosida bolalar kiyimlari dizaynini ishlab chiqish boʻyicha kam sonli ishlar va tadqiqotlar olib borildi. Korxonalarda transformatsiya tamoyillari asosida bolalar kiyimlarini ishlab chiqish boʻyicha ilmiy asoslangan tavsiyalar mavjud emas. Ma’lumki, har qanday ob’ektning tuzilishini bitta ob’ektdan ikkinchi, uchinchi va boshqalarni olishga imkon beradigan qoidalar toʻplami deb hisoblash mumkin. Elkali bolalar kiyimlarini ishlab chiqishda transformatsiya jarayonini amalga oshirish shartlari mahsulotning volumetrik shakli, transformatsiya ob’ektini tanlash (mahsulotning qismlari yoki qismlari aylantiriladi), transformatsiyani amalga oshirish joyini belgilash va transformatsiya elementining hajmini aniqlashdir. Tizimli yondashuv va transformatsiya usullarining tizimli-tizimli tahlili buning uchun Z. T. Akilov tomonidan bolalar kiyimlari shakllarini modellashtirish uchun ishlab chiqilgan transformatsiya nazariyasini qoʻllash imkonini berdi. Ushbu tadqiqot doirasida transformatsiya nazariyasi usullari va tamoyillari bolaning jismoniy rivojlanishini hisobga olgan holda bolalar kiyimlarini ishlab chiqish uchun moslangan. Transformatsiya nazariyasida ishlatiladigan boshlangʻich ob’ektlarning transformatsiya ketma-ketligi asosida klassik simmetriya usuli yordamida mexanizm 257 oʻrganildi va asosiy tarkibiy qismlarni transformatsion elementlar bilan dizaynga aylantirish ketma-ketligi ishlab chiqildi. Ushbu ketma-ketlik ushbu jarayonni tartibga solish va uni elkama- elka dizayni qismlarini oʻzgartirishning geometrik modeli shaklida taqdim etish imkonini beradi. Transformatsiya nazariyasini, ayniqsa kombinatorika usulini qoʻllash, transformatsiya elementlari bilan bolalar kiyimlari dizaynini ishlab chiqish jarayonini tartibga solish, transformatsiya mexanizmini kuzatish va uni geometrik model sifatida taqdim etish imkonini beradi.[6] Oddiy asosiy tuzilmalarning tafsilotlarini chizishning mavjud usullarini tahlil qilish asosida, strukturani grafik usul bilan ishlab chiqish ketma-ketligi ushbu turdagi transformatsiyalar uchun bir xil ekanligi, tarkibiy qismlarning oʻlchamlarini oʻzgartirish elementining kattaligiga yoki tarkibiy qismlarni bir xil qiymatga toʻldirishda amalga oshirilganligi aniqlandi. Asosiy tuzilmani bosqichma-bosqich oʻzgartirish sifatida standart transformator dizayni asosida transformatsion elementlar bilan kiyim-kechak konstruktsiyalarini loyihalash jarayonining tarkibiy diagrammasi ishlab chiqilgan. Standart transformator dizaynining belgilari aniqlanadi, ular quyidagilardan iborat: konstruktiv qurilma; oʻsish qiymati, siluet, transformatsiya elementini qismlarga joylashtiri sh, befarqlik oraligʻi, qismlarning oʻlchamlarini oʻzgartirish, tizimli chiziqlarning joylashishi, tarkibiy va dekorativ elementlarning joylashishi. Tadqiqotlar bolalar uchun koʻylagi misolida eng koʻp ishlatiladigan kiyimlarning eng keng tarqalgan assorti mentidan biri sifatida oʻtkazildi. Qismlarni konvertatsiya qilish mahsulotning ma’lum bir hajmli shakli va qismlarning lateral tarkibiy chiziqlarining konfiguratsiyasi bilan amalga oshiriladi, bu esa transformatsiya elementining turi va hajmiga mos kelmasligi bilan belgilanadi. Bu toʻgʻri siluet shaklidagi mahsulotlar boʻlib, ular uchun dizayn parametrlarini hisoblashda teshik chuqurligining oshishi va uning qiymatini kestirib, chiziq darajasida oʻsish bilan bogʻliqligi muhimdir. Yelkali bolalar kiyimlari konstruktsiyalarini qurishda transformatsiya nazariyasi printsiplaridan foydalanishning maqsadga muvofiqligi asoslanadi, uning asosida geometrik modellar va boshlangʻich tuzilmani transformatsion elementlar bilan bosqichma- bosqich oʻzgartirish tartibi ishlab chiqilgan. Bu bolaning jismoniy rivojlanishini hisobga olgan holda kiyimlarni loyihalash jarayonini rasmiylashtirishga imkon berdi. Yuqori elkali bolalar kiyimlarini ishlab chiqish uchun standart transformator dizaynidan foydalanish taklif etiladi. Oddiy transformator dizayni yordamida bolalar kiyimlarini loyihalash jarayonining tarkibiy diagrammasi ishlab chiqilgan, bu simmetriya printsipidan foydalangan holda asosiy tuzilmani standart transformator dizayniga bosqichma- bosqich oʻzgartirish. 258 Transformatsiya uslubidagi kiyim - bu koʻp funksiyali kiyim, masalan, fermuar bilan yenglarni olib tashlash, yelek olish yoki xalta barcha fermuarlarni ochish, koʻylagi olish va aksincha, bir turdan boshqasiga aylantirilishi mumkin boʻlgan kiyim. Transformatsiyaga kostyumda olinadigan va ajraladigan qismlarni loyihalash va turli xil fermuarlar, tugmalar, tugmalar, ilgaklar, toʻrlar, tokalar va boshqalar yordamida yerishiladi. Konvertatsiya qilinadigan kiyim toʻgʻridan-toʻgʻri shkaf elementi bilan tajriba oʻtkazishga imkon beradi. Kiyimning muayyan tafsilotlarini muntazam ravishda oʻzgartirib, inson turli xil uslubdagi yechimlarda oʻz kiyimining koʻplab variantlarini yaratish, noyob tasvirni yaratish, har qanday vaziyatda chiroyli boʻlish imkoniyatiga ega boʻladi. Oʻzgaruvchan model xilma-xilligi tufayli koʻp yillar davomida ishlatilishi mumkin. Kiyim modellarini loyihalashda turli xil transformatsiya variantlaridan foydalanish koʻp qirralilikni oshirishga, koʻp funksional qobiliyatlarini kengaytirishga va ularni sotib olish xarajatlarini kamaytirishga imkon beradi. Oʻzgaruvchan kiyim isteʼmolchi uchun ham, ishlab chiqaruvchi uchun ham foydalidir. Oʻzgartirilgan kiyimlarni xaridor, aslida, shunga oʻxshash material va rang kombinatsiyasi bilan bir nechta mahsulotni sotib oladi, ammo tarkibi va funksiyalari bilan farq qiladi. Oʻz navbatida, ishlab chiqaruvchi uchun butun oʻzgaruvchan mato parchasiga asoslangan kiyimlarni ishlab chiqarish va ishlab chiqarish moddiy tejash tufayli sezilarli darajada foydalidir, chunki bu holda chiqindilar minimaldir. Ilmiy ishlarni tahlil qilish shuni koʻrsatdiki, transformator kiyimlari mashhur, chunki uning koʻp qirraliligi, dinamikasi va qulayligi pulni tejashga imkon beradi va bitta narsaning koʻrinishini oʻzgartirishga imkon beradi.[7] Ushbu sohadagi oʻzgarishlarga qaramay, ushbu turdagi mahsulotlarning turli xil tasniflarini yaratish, kiyimlarni almashtirish nafaqat isteʼmolchilarga, balki dizaynerlarga ham qiziqish uygʻotmoqda. Ularning amaliyligi bilan birlashtirilgan yangi shakllarni izlash koʻplab moda uylarining rivojlanishida aks etadi. Transformatsiya prinsipi zamonaviy mavzularni, shu jumladan kiyimlarni shakllantirishda muhim rol oʻynaydi va koʻp funksional shakllarga ijodiy yechimlarni topish uchun deyarli bitmas-tuganmas imkoniyatlarni taqdim etadi. Koʻp funksiyali oʻzgaruvchan shkaf deganda harakatlanuvchi tuzilish va shaklga ega boʻlgan, yagona kompozitsion yaxlitlikka ega boʻlgan va ularning xususiyatlarini sezilarli darajada oʻzgartirib, ularni toʻldirish, almashtirish yoki boshq a narsaga aylantirishga imkon beradigan yagona kiyimlar toʻplami tushuniladi. Ayni paytda, kiyimning yangi modellarini loyihalashda nafaqat estetik xususiyatlarga, balki birinchi navbatda mavjud obyektlarni yangi xususiyatlar bilan 259 taʼminlashga ham eʼtibor berish kerak, bu, albatta, uni loyihalash jarayonini murakkablashtiradi va nostandart muhandislik yechimlarini tanlashni talab qiladi. Download 0.59 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|