Bolalarni tabiat bilan tanishtirish metodikasi fani

4. Tabiatda bolalar mehnati 
Bolalarning tabiatdagi mehnati katta tarbiyaviy ahamiyatga ega. Mehnat qilish jarayonida 
bolalarda tabiatga bo'lgan munosabatlan shakllanadi. Tabiatdagi mehnat bolalarda berilgan 
topshiriqqaj mas'uliyat bilan yondoshishni tarbiyalaydi. Biroq buning uchun] bolalar zarur 
mehnat malakalarini egallab olgan bo'lishlari, o'z] mehnatlarining ahamiyatini tushunishlari lozim. 
Tabiatdagi mehnati maktabgacha yoshdagi bolalarning sensor tarbiyasi uchun qulayj sharoitlar 
yaratadi. Tarbiyachi bolalarni mehnat orqali maqsad vaj natijalarga erishish, narsalarni sensor 
belgilarini nazarda tutishga o'rgatadi. Masalan, o'simlikning suvga muhtojligini aniqlash uchun| 
uning holatini — barg va poyasining elastikligi, pishiqligi yoki uning so'lg'inligi, yumshoqligini, 
tuproqda esa — uning namligi, zichligi va shu kabi belgilarni hisobga olish lozim. 
Mehnat jarayonida bolalar o'simliklar holatining yorug'likka, | namlikka, issiqlikka, yaxshi 
tuproqqa bo'lgan ehtiyojlarini qonJ dirilishiga bogiiq ekanligini anglab oladilar. Bolalar 
muhitninj o'zgarishi, qonuniy tarzda o'simliklar holatini ham o'zgartirishinl bilib oladilar. Bu 
munosabatlarni o'zlashtirishlari ularning mehl natga bo'lgan munosabatiga ham ta'sir etadi — 
mehnat ongli va niaqsadga yo'naltirilgan bo'lib boradi. Bolalarda mehnatga qiziqish, 
mehnatsevarlik shakllanadi. 
Tabiatdagi mehnat — kuzatuvchanlikni o'stirish usullaridan biridir. Agar kuzatish mehnat 
bilan bog'langan bo'lsa, samaraliroq bo'ladi. 

---

Tabiatdagi mehnat jarayonida tarbiyaviy vazifalardan tashqari ta'limiy vazifalar ham hal 
qilinadi. Bolalar mehnat orqali, o'simliklarning xususiyatlari va sifatlari, ularning tuzilishi, 
ehtiyojlari, rivojlanishining asosiy bosqichlari, o'stirish usullari, o'simliklar hayotidagi mavsumiy 
o'zgarishlar haqida, hayvonlar, ularning tashqi ko'rinishi, ehtiyojlari, harakat qilishlari, hayot 
tarzlari va ularning mavsumiy o'zgarishlari haqida tasavvurga ega bo'ladilar. Shu jumladan, 
hayvonlarni tabiat burchagida parvarish qilishni o'rganadilar va shu orqali mehnat malakalarini 
egallaydilar.