Book layout June 23: Biz Yevgeniy Zamyatin

ТУНДА. СОАТ 22.
Қ
аламни
қ
ўлимда аранг ушлаб турибман: бугун
эрталабки бўлган ҳайратда қолдирадиган ҳодисалардан
сўнг ўлчаб бўлмас даражада чарчоқ босди.
Наҳотки Ягона Давлатнинг асрлар давомида собит турган
қ
ўриқловчи деворлари қулаб тушган бўлса? Наҳотки биз
бошпанасиз, аждодларимиз каби, эркинликнинг ёввойи
кўринишида қолган бўлсак? Наҳотки Валинеъмат йўқ
бўлса? Қарши... Ҳамфикрлик Кунида – қарши? Мен
уларнинг қилмишларидан уялиб кетяпман, бу менга
оғриқ беряпти, мени қўрқитяпти. Аслини олганда, “улар”
ким ўзи? Мен ўзим кимман: “улар” ёки “биз” – ахир мен –
биламанми?
Мана: у қуёшдан қизиб кетган ўриндиқда – мен уни олиб
чиққан, энг тепадаги минбарда – ўтирибди. Ўнг елкаси ва
бироз пастроғи – ўлчаб бўлмас ажойиб эгрилик – очиқ;
ингичка илон каби сизаётган қон. У, худди қон
оқаётганини, кўкраги очилиб кетганини, пайқамаяпти...
йўқ, бундан ҳам баттар: у буларнинг барини кўряпти –
бироқ айнан шу унга ҳозир керак... агарда униформаси
ёпиқ бўлганида, у уни йиртиб ташларди ва...
- Эртага... – у сиқилган, ярақлаётган ўткир тишлари
орқали энтикиб нафас оларди. – Эртага нима бўлиши
аниқ эмас. Тушуняпсанми: на мен биламан, на кимдир
билади
–
ноаниқ.
Барчаси
тамом
бўлганини
тушуняпсанми? Янги, ақлбовар қилмас, ноаниқ.
Пастда одамлар югуриб, елиб, бақиряпти. Бироқ
буларнинг бари олисда, негаки у менга қараб турибди,
менинг
боримни
кўз
қ
орачиғларининг
тилларанг
ойналари орқали асталик билан симириб юборяпти. Шу
тарзда – узоқ, индамай. Негадир қачонлардир Зумрад
Девор
орқали
кимнингдир
нотаниш
сариқ
кўз

---

Евгений Замятин
171
қ
орачиқларига қараганлигим, Девор тепасида қушлар
учиб юрганлигини (ё бу бошқа сафар эдими) ёдимга
келди.
- Менга қара: эртага ҳеч қандай ноодатий ҳодиса юз
бермаса,
мен
сени
ўша
ерга
олиб
бораман
–
тушуняпсанми?
Йўқ, тушунмаяпман. Бироқ индамай бошимни силкиб
қ
ўйдим. Мен – кўринмай кетдим, мен – беҳад кичикман,
мен – нуқтаман...
Нима бўлганда ҳам, бу нуқта ҳолатининг ҳам ўзининг
(бугунги) мазмун-моҳияти мавжуд: нуқтада энг кўп
ноаниқлар бор; у ҳаракатланиши, қимирлаши биланоқ –
минглаб турли хил эгриликларга, юзлаб таналарга
айланиши мумкин. . 
Қ
имирлагани қўрқяпман: мен нимага айланиб қоламан
экан-а? Менимча – ҳамма мен каби заррача ҳаракатдан
ҳ
ам қўрқади. Мана ҳозир, буларни ёзар эканман, ҳамма
ўзларининг ойна қафасларига беркиниб ўтирибди ва
ниманидир кутяпти. Даҳлизда, куннинг бу соатида
одатда эшитиладиган, лифтнинг шовқини, кулгулар,
қ
адам товушлари эшитилмаяпти. Баъзида кўзим тушиб
қ
олади: жуфт-жуфт бўлиб, ўгирилиб, пичирлашиб,
оёқларининг учларида даҳлиздан ўтиб кетишади...
Эртага нима бўлади? Эртага нимага айланиб қоламан?

---

172
Биз
Й
ИГИРМА ОЛТИНЧИ ҚАЙД
К
ОНСПЕКТ
: