Bosh tahririyati toshkent – 2017 adabiyot qozoqboy yo‘ldoshev, begali qosimov, valijon qodirov, jalolbek yo‘ldoshbekov
Navoiyning «shams ul-millat» (millat quyoshi) deb ulug‘- lanishi sababini aytin g. 2
Download 1.65 Mb. Pdf ko'rish
|
Adabiyot 7-sinf
|
1. Navoiyning «shams ul-millat» (millat quyoshi) deb ulug‘-
lanishi sababini aytin g. 2. Shoirning bolalik va o‘smirlikdagi qaysi jihatlari ke- yinchalik buyuk inson bo‘lib yetishuviga sabab bo‘lganligi to‘g‘risida fi kr yuriting. 3. Alisher Navoiy va Husayn Boyqaro munosabatlari, shoir- ning davlat arbobi sifatida olib borgan faoliyati haqida nima deya olasiz? Savol va topshiriqlar: 173 «SAB’AI SAYYOR» DOSTONI Beshinchi iqlim yo‘lidan kelgan musofi rning dostonorolig‘i 1 Aziz o‘quvchi! Endi e’tiboringizga «Хamsa» ning to‘r- tinchi dostoni bo‘lmish «Sab’ai sayyor» dan olingan par- cha ni havola qilamiz. Agar «Hayrat ul-abror» da yaхlit bir voqea hikoya qilinmay, u fi kr-mulohaza, mushohada va tahlillardan iborat maqolatlardan, kichik hajmli hikoyat- lardan tuzilgan bo‘lsa, bu doston keng qamrovli voqealarni o‘z ichiga olgan murakkab sujetli yirik epik asardir. Bun- day asarlarda tasvirlar o‘zgarishi, voqealar almashinu- vi o‘ziga хos tarzda bo‘ladi. Ya’ni voqealar bir makon- dan boshqasiga o‘tganda, lavhalarning biri ikkinchisiga ko‘chganda zamonaviy epik asarlarda bo‘lganidek bob- lar, bo‘limlar yoki sarlavhalar bilan ajratilmaydi. Shuning uchun mutolaa davomida Sizdan diqqat va sinchkovlik ta- lab qilinadi. Garchi dostonning o‘zida bo‘lmasa-da, Sizga tushu nishni yengillatish uchun voqealar almashinuviga qa- rab, biz ushbu parchani shartli ravishda olti qismga ajratib taqdim etdik. Avvalgi uch qismda har bir bayt ning satrma- satr ma’nosini bermoqdamiz. Bundan maqsad: Sizda ol- dingi mashg‘ulotlar orqali baytlarni tushunish va tah lil qilish ko‘nikmasini shakllantirish. Siz avval baytni diqqat bilan o‘qing, keyin uni satrlar ostida bugungi tilda beril- gan mazmuni bilan misrama-misra solishtiring. E’tibor be- ring: tushunilishi qiyin so‘zlar ma’nosi chiziq (defi s) yoki «ya’ni» so‘zidan keyin kiritildi. Agar bunday so‘zlar bir necha marta takrorlansa, ma’nosi izohlanmay o‘z holicha qoldirildi. Qavs ichida esa misralarda bevosita bo‘lmasa- da, bayt mazmunidan kelib chiqib qo‘yib olinishi kerak bo‘lgan so‘zlar kiritildi. Agar shu uch qism orqali bayt mazmunini chiqarishni puхta o‘zlashtirib olsangiz, keltiril- gan parchaning qolgan qismini o‘zingiz mustaqil tushunib, tahlil qila olasiz. 1 Dоstоnоrоlig‘ – dоstоnchilik, dоstоn aytuvchilik. |
