“бошланғич синфларда амалий гимнастикани жисмоний сифатларини

II БОБ. ТАДҚИҚОТ ВАЗИФАЛАРИ, УСЛУБЛАРИ ВА УНИ 
ТАШКИЛ ҚИЛИШ. 
2.1. Тадқиқот вазифалари. 
Илмий-услубий адабиѐтлар таҳлили ва шунинг мақсадига мувофиқ 
қуйидаги вазифалар белгиланди: 
1. 
. 
Бошланғич 
синиф 
ўқучиларни 
дарс 
тузилмасива 
мазмунищрганиш. 
2. Бошланғич синиф ўқучиларни жисмоний тайѐргарлигини 
аниқлаш.
3. Жисмоний ва амалий машқларни саралаб, ўқиш жараѐнига 
киритиш ва самарадорлигини кўриб чиқиш. 
2.2. Тадқиқот услублари. 
Тадқиқотни ташкил қилишда қуйидаги услублар қўлланилади: 
1. Илмий-услубий адабиѐтларни таҳлили; 
2. Педагогик тест синовларини ўтказиш;
3. Педагогик тажриба;
4. Педагогик кўзатув; 
5. Математик-статистика услубини қўллаш. 
2.2.1. Илмий-услубий адабиётлар таҳлили 
Ўрганилаѐтган муаммо доирасида 6-10 ѐшли ўқувчиларни
жисмоний ва амалий машқларни таъсирини ва ўтказиш услубиятини 
илмий-адабиѐтлар орқали ўрганиб чиқдик.
6-10 ѐшли ўқувчиларни тайѐргарлигини назорат қилиш, 
жумладан унинг сифатлари ҳаракат малакалари ва кўникмаларининг 
шаклланишини ҳар томонлама меъѐрий тестлар ѐрдамида баҳолаш 
мавзулари кўриб чиқилди. Бу борада масала гимнастик кўпкураш турлари 
доирасида таҳлил остига олинди.
Мазкур 
бобда, 
айниқса, 
бошланғич 
синф 
ўқувчиларни 

---

51 
тайѐргарлигида жисмоний ва амалий машқларни воситаларини қўлланиш 
услубиятини асослашда зарур бўлганлигини ўрганиб чиқдик. 
 
2.2.2. Педагогик тест синовлари . 
Назорат машқлари адабиѐтларда берилган тавсиялар, машқлар 
таҳлили, таснифий дастурлар ҳамда Тошкент шаҳри 195-мактаб билан 
ўтказилган суҳбат натижалари асосида танланди. Гимнастик машқлар 
хусусиятига мос танлаб олинган назорат машқлари текширилувчилар 
ѐшларига қараб сараланди ва қуйидаги гуруҳларга ажратилди: 
1. 
Тисланувчи мушак ҳаракати (отводящие движения) ҳамда 
тирсак, қўл ва гавдани букувчи ва ѐзувчи мушак ҳаракатлари махсус 
чидамкорлигини ривожлантирувчи машқлар. 
2. 
Стандарт 
тартибда 
қўл 
ва 
гавдани 
тезкорлик-куч 
тайѐргарлигини ривожлантирувчи машқлар. Тажрибадан аввал назорат ва 
тажриба гуруҳларида жисмоний тайѐргарлик, ўқувчиларни кўрсатгичлари 
ишончли фарққа эга бўлмади. 
3. Тос-сон, елка ва умуртқа бўғимлари қайишқоқлигини ифода 
этувчи фаол ва суст эгилувчанлик машқлари. 
4. Координацион қобилиятларни ривожлантирувчи машқлар. 
Барча гуруҳ машқлари бўйича тажрибадан аввал ва кейин 
ўқувчиларнинг харакат тайѐргарлиги натижалари ўрганилди.