Boshqarish apparatlari haqida ummumiy ma’lumotlar
Magnitli ishga tushirgichlarning qo’llanilishi
Download 363.26 Kb. Pdf ko'rish
|
|
Magnitli ishga tushirgichlarning qo’llanilishi
. Magnitli ishga tushirgichlar asosan asinxron dvigatellarni ishga tushurish va boshqarish uchun qo’llaniladi. 10.5- rasmda asinxron dvigatelni magnitli ishga tushirgich (MIT) yordamida boshqarish elektr sxemasi ko‘rsatilgan. Bu MIT uch fazali kontaktorning yordamchi kontaktlari va issiqlik relesi bor.
10.5-rasm MIT elektr saqlagich bilan birga ishlatilishi lozim, chunki uning qisqa tutashishdan himoyalovchi tuzilmasi yo‘q. 10.6- rasm, a dagi sxemada shartli tasvirlar quyidagilami bildiradi: IR — issiqlik relesi, 1IR, 2IR — issiqlik relesini ajratuvchi kontaktlar, EKCH— elektromagnit kontaktorning chulg'ami, L1 — EKCH ning asosiy, yoy o‘chirish tuzilmasi bilan tutashuvchi kontaktlari, K2 — EKCH ning blok-kontakti, T — to'xtatish knopkasi (tugmasi), Y — yurgizish knopkasi. Yurgizish knopkasini bosganda kontaktorning elektromagnit chulg‘ami (EKCH)uch fazali tarmoqning liniya kuchlanishiga ulanadi. Demak, elektromagnit kontaktor chulg‘amidan tok o‘tadi va kontaktor o‘zining asosiy kontaktlari
1 va blok- kontakti K 2 ni tutashtiradi. Asinxron dvigatel tarmoqqa ulanadi va ishga tushadi. Endi yurgizish knopkasini bosib turishning hojati yo‘q, chunki bu knopkaga parallel ulangan blok-kontakt K2 qo‘shilgan bo‘lib, EKCH tarmoqdan shu boshqarish blok- kontakti orqali tok oladi. Agar dvigatelni to‘xtatmoqchi bo‘lsak to‘xtatish knopkasi T ni bosamiz, EKCH zanjiri uziladi va undan tok o‘tmaydi, demak, kontakt K 1 ochilib dvigatelni tarmoqdan ajratadi. 0 ‘ta yuklantirish rejimida dvigatelning toki nominal qiymatga ko‘ra oshganda, tokning ajratib chiqaradigan issiqligi oshadi, demak, issiqlik relelarining kontaktlari 1IR va 2IR ochilib, EKCH ni tarmoqdan ajratadi. EKCH dan tok o‘tmaganda uning kontaktlari
1 ochilib, asinxron dvigatel tarmoqdan ajraladi. 10.6 a-rasm Ko‘p elektr uskunalarda, masalan, ko‘tarish-tashish mashinalarida, aylanish yo'nalishini o'zgartirishga to‘g‘ri keladi. Bu holda rotorning aylanish yo‘nalishini o‘zgartiradigan (reverslaydigan) magnit ishga tushirgichdan foydalaniladi. 10.6 a- rasmda bunday magnit ishga tushirgichning elektr sxemasi ko‘rsatilgan. Aylanuvchi magnit maydonning yo'nalishini o'zgartirish uchun uch fazali tarmoqning istalgan ikki fazasini almashtirish kifoya. Bu sxema mana shu fazalami almashtirishni
amalga oshiradi. Sxemada tegishli knopkalar bor. Masalan, „olg‘a“ knopkasini bosganda, „olg‘. K“, ya’ni olg‘aga yurgizish elektromagnit chulg'ami tarmoqqa ulanadi. Natijada asosiy uch fazali „olg‘. K“ kontaktlari va „olg‘. K 1 “ boshqarish blok- kontaktlari tutashadi. Asinxron dvigatel ishga tushadi. Dvigatelning aylanish yo'nalishini o‘zgartirish uchun „A“ va „B“ fazalar simining o‘mini almashtirish lozim. Agar „olg‘. K“ va „orq. K“ kontaktlari birdaniga tutashtirilsa, fazalararo qisqa tutashish yuz beradi. Bu qisqa tutash ehtimolini bartaraf qilish uchun orqaga K2 elektr magnit chulg‘am zanjirida „olg‘a“ ajratuvchi blok-kontakt va „orqaga“ EKCH zanjirida „olg‘a“ blok-kontakt kiritilgan. Masalan, „olg‘a“ knopkasini bosganda: „orqaga“ EKCH zanjiriga ulangan „olg‘a
2 blok-kontakt ochiladi. Endi „orqaga“ knopkasini bosganda 10.6 b-rasm bu EKCH tarmoqqa ulanmaydi, chunki berk zanjir hosil bo‘lmaydi. Dvigatelni orqa tomonga aylantirish uchun awal tutashish knopkasini bosib, dvigatelni tarmoqdan ajratish kerak. Bu paytda har ikkila blok-kontakt, „orq.
2 va „olg K 2 tutashadi. Keyin „orqaga“ knopkasini bosish mumkin. Magnitli ishga tushirgichlar avtomatik boshqarishda, faza rotorli dvigatellarda, aylanish tezligini o‘zgartirishda va boshqa qator maqsadlarda foydalaniladi.
Xulosa Elektr apparatlar manbadan qabulgacha keladigan energiyani boshqaradi. Ular elektr mashinalar va turli uskunalarni avtomatik va noavtomatik xolda boshqarish sxemasida,hamda elektr energiyasi va energiya ta’minotini taqsimlash uchun qo’llaniladi Download 363.26 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|