Bosim orttiruvchi nasos uskunasi

I-d diagramma.
Tayanch so‘z va iboralar: entalpiya, namlik, nisbiy namlik, parsial bosim, quruq termometr, nam termometr
Bu diagramma havoning hamma parametrlarini bir – biri bilan bog‘laydi. Diagrammani 1918 yilda prof. L.K. Ramzin taklif etgan.
Qiya burchak koordinat tizimida quriladi, abssissa va ordinata o‘qlari orasidagi burchak 135ga teng (3.1-rasm).
Abssissa o‘qi bo‘ylab havoning tarkibiy namligi miqdori d qo‘yiladi, ordinata o‘qiga esa uning entalpiyasi I. Bundan tashqari diagrammada bir xil haroratlar t (izotermalar), nisbiy namlik , zichlik , suv bug‘larining parsial bosimi R_s.b. chiziqlari o‘tkazilgan.
Diagramma konkret atmosfera bosimi uchun quriladi. Qurish paytida nam havoning termodinamik tenglamalaridan foydalaniladi.
I-d-diagrammasida ko‘rsatilgan nuqta havoning holatini ko‘rsatadi. Agarda 5 ta parametrlardan: I, d, t, ,  ikkitasi ma’lum bo‘lsa, u holda I-d diagrammasi yordamida qolgan hamma parametrlarni topish mumkin.
Diagramma havo holatining faqat parametrlarini aniqlashda emas, balki uning holatini istalgan ketma – ketlikka va har xil jarayonlarda: qizdirilganda, sovitilganda, namlanganda, quritilganda, aralashtirilganda, o‘zgarishini qurish uchun juda qulaydir.
Havoning asosiy parametrlaridan tashqari, I-d-diagramma yordamida yana ikkita parametrni topish mumkin. Bu parametrlar ventilyasiya va havoni konditsiyalashning hisoblarida keng ishlatiladi: t_sh-shudring nuqtasining harorati va t_n - nam termometr harorati.
SHudring nuqtasi deb o‘zgarmas tarkibiy namlik miqdorida, havoning to‘la to‘yingan holatini aniqlaydigan nuqtaga aytiladi. SHudring nuqtasi shudring harorati bilan aniqlanadi – t_sh.
Nam termometr harorati – bu haroratni nam havo adiabatik namlanish jarayonini oxirida qabul qiladi.
Namlangan batist materiali bilan o‘ralgan termometr yordamida o‘lchanadi.
t_n=const chiziqlarining qiyaligi ε=t_n. Taqriban nam termometrlarning haroratini I=const va =100% chiziqlardan foydalanib topish mumkin.