Bosim ostidagi idish va tizimlar xavfsizliigi. Reja

Ballonlardan foydalanish qoidalari. Katta bosim ostida siqilgan, suyultirilgan yoki eritilgan gazlar bilan to‘ldirilgan ballonlami ishlatayotganda
ehtiyotkor bo‘lish va «Sanoatkontexnazorat» agentligi tasdiqlagan hamma
qoidalarga qat’iy amal qilish talab etiladi.
Ballonlaming yorilishi bilan bog‘liq falokatlar shunisi bilan juda xavfliki,
ko‘p hollarda ballonlar yaqinida odamlar boiadi. Falokatlarga asosan
quyidagilar sabab boiadi: ballonlar tayyorlanish sifatining pastligi; ballonlarni gaz bilan m e ’y o rid a n ortiq toidirish; ballonlarni tashish va saqlash
vaqtida xavfsizlik qoidalarini buzish.
Kislorodli ballonlami moy bilan ifloslanishdan va ayniqsa uning ichiga
moy tushishidan ehtiyot qilish zarur. Har bir ballonda ventil, aniq ko‘rinib
turadigan tamg'a boiishi lozim. Tamg'ada ballonning raqami, haqiqiy
ogirligi, tayyorlangan kuni (yil va oy) hamda ish bosimini navbatdagi
sinash yili, gidravlik sinov bosimi, ballonning sigim i ko'rsatiladi. Ishla-
202
tilayotgan ballonlar kamida besh yilda bir marta davriy sinovdan o‘tkazilishi
lozim. Xlor, vodorod xlorid, oltingugurt kabi gazlar bilan to‘ldirilgan
ballonlar kamida ikki yilda bir marta sinovdan o‘tkazib turiladi.
Agar davriy sinov muddati o‘tib ketgan bo‘lsa, qoidalarda ko'rsatilgan
tamg'alar bo‘lmasa, ventillari buzilgan yoki korpusi shikastlangan bo‘lsa,
xizmat ko‘rsatuvchi shaxsning, ballonlami gaz bilan toidirishi taqiqlanadi.
Ballonlar tik holda saqlanishi, ularning ag‘anab ketishi, ifloslanishi va
qizishiga yo‘l qo‘ymaydigan qilib to‘sib qo‘yilishi zarur. Bosim bilan
ishlaydigan idishlami o‘matish va xavfsiz ishlatish qoidalariga ko‘ra, siqilgan
gaz ballonlarining qoldiq bosimi 50 kPa. dan, atsetilen ballonlariniki esa
50 kPa. dan past hamda 100 kPa. dan ziyod bo‘imasligi lozim.
Bug‘ va qaynoq suv quvurlaridan foydalanishda «Sanoatkontexnazorat»
agentligi tasdiqlagan bug‘ va qaynoq suv quvurlarini o‘matish va xavfsiz
ishlatish qoidalariga amal qilish zarur. Mazkur qoidalar ish bosimi 70 kPa va
harorati 115°C dan yuqori bo‘lgan suv bug‘i keladigan quvurlarga taalluqlidir.
Korxonalar quvurlami bir yilda bir marta texnik ko‘rikdan o‘tkazishlari,
ya’ni ko'zdan kechirishlari, ro‘yxatga olinmaydigan quvurlami esa ikki
yilda bir marta ko‘zdan kechirishlari va gidravlik sinovdan o ‘tkazishlari
kerak. Bundan tashqari, yangi o‘matilgan quvurlar ishga tushirilishidan
oldin ko‘zdan kechirilishi va gidravlik sinalishi, shuningdek, uch yilda bir
marta tekshirilishi lozim. Yig‘ilgan holdagi quvurlar ish bosimidan 1,25
marta katta bo‘lgan sinov bosimi bilan 5 minut mobaynida sinalishi kerak,
shundan so‘ng sinov bosimi ish bosimiga qadar pasaytiriladi
3. Kompressor qurilmalarining xavfsiz ishlashini ta’minlash.