Botanika. 6-sinf I bob. Gul

IV Bob. O’simliklar sistematikasi.
1.O’simliklar ... ga qarab sistematik birliklarga bo’linadi
1) bir-biridan farq qilish darajasiga 2)o’xshashlik darajasiga 3) kelib chiqishiga 4)tarixiy rivojlanishiga
5)individual rivojlanishiga
A 1 B 2,3,4 C 2 D 1,3,4,5
2.Ajdod sistematik birligi o’simliklar sistematikasida qaysi birlikdan keyin keladi?
A sinf B turkum C oila D bo’lim
3.Ajdod sistematik birligi o’simliklar sistematikasida qaysi birlikdan oldin keladi?
A sinf B turkum C oila D bo’lim
4.O’simliklar sistematikasidagi sistematik birliklarni to’g’ri ketma-ketlikda joylashtiring.
1)oila 2)tur 3)o’simliklar dunyosi 4)turkum 5)bo’lim 6)ajdod
A 2,4,6,1,5,3 B 2,4,1,6,5,3 C 2,4,1,5,6,3 D t.j.y
5.Hamma organlari bir-biriga o’xshash, ma’lum bir maydonda uchraydigan organizmlarni o’z ichiga oladi. Ushbu ta’rif qaysi sistematik birlik(lar)ga tegishli?
A turkum B tur C nav D B va C
6. Qaysi sistematik birlik(lar) 2 ta nom bilan ataladi?
A tur va turkum B sinf C bo’lim D tur
7.Binar nomenkulatura nima va uni fanga kim olib kirgan?
A tur va turkumni qo’shaloq nom bilan atash; Karl Linniy
B tur va turkumni qo’shaloq nom bilan atash; Lamark
C o’simlik turini qo’shaloq nom bilan(tur, turkum) atash; Karl Linniy
D o’simlik turini qo’shaloq nom bilan(tur, turkum) atash; Lamark
8.Bodom, olma, o’rik, na’matak va do’lana uchun umumiy bo’lgan xususiyat(lar)ni belgilang.
A uchrash joyi B hayotiy shakli
C qaysi oilaga mansubligi D A va C
9.Chuchmomaning sistematik birliklari to’g’ri berilgan javobni aniqlang.
1)bo’lim (tip); 2)sinf; 3)oila; 4)turkum;
a)ochiq urug’lilar b)gulli o’simliklar c)bir urug’pallalilar d) ikki urug’pallalilar e)loladoshlar f)chuchmomadoshlar g)chuchmoma
A 1-b; 2-c; 3-f; 4-g; B 1-b; 2-c; 3-e; 4-g;
C 1-a; 2-c; 3-e; 4-g; D 1-b; 2-d; 3-f; 4-g;
10.Quyidagi oilalarni mansub bo’lgan sinflari bilan birga juftlab yozing.
a)bir urug’pallali b)ikki urug’pallali
1)ituzumdoshlar 2)ra’nodoshlar 3)chuchmomadoshlar 4)gulxayridoshlar 5)boshoqdoshlar 6)loladoshlar
A a-1,5,6; b-2,3,4; B a-5,6; b-1,2,3,4;
C a-3,5,6; b-1,2,4; D a-1,3,6; b-2,4,5;
11.O’simliklar dunyosini tashkil etuvchi bo’limlarni belgilang.
1)yashil suvo’tlar 2)yo’sintoifa 3)ochiq urug’li o’simliklar 4)qirqquloqtoifa 5)yopiq urug’li o’simliklar 6)ikki urug’pallali 7)bir urug’pallali
A 2,3,4,5 B 6,7 C 1,2,3,4,5 D 1,2,3,4,5,6,7
12.Meksika g’o’zasining sistematik birliklari to’g’ri berilgan javobni aniqlang.
bo’lim (tip) (1) sinf (2) oila(3) turkum (4) a)ochiq urug’lilar; b)gulli o’simliklar; c)bir urug’pallalilar; d)ikki urug’pallalilar; e)gulxayridoshlar; f)g’o’zadoshlar; g)g’o’za; h)gulxayri.
A 1-d, 2-b, 3-f, 4-h B 1-e, 2-d, 3-b, 4-g
C 1-b, 2-c, 3-e, 4-f D 1-b, 2-d, 3-e, 4-g
13. Quyidagilarni moslik jihatdan juftlang.
1)magnoliyasimonlar 2)magnoliyatoifa 3)yopiq urug’li o’simliklar 4)ikki pallalilar 5)gulli o’simliklar;
A 1-3-5; 2-4; B 2-5; 1-4; C 2-3-5; 1-4; D 1-5; 2-4;
14.Organik olam 4 ga: zamburug’(1), bakteriya(2), o’simlik(3) va hayvonot(4) dunyolariga ajratiladi. Quyida keltirilganlaridan qaysi dunyo vakillari bir-biri bilan kelib chiqishi va tarixiy taraqqiyoti jihatidan bog’lanib ketgan?
A 1,2 B 1,2,3 C hammasi
D 4 olam vakillari kelib chiqishi va tarixiy taraqqiyoti jihatidan bir-biridan farqlanadi
15.Mikroblarga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)ko’zga ko’rinmaydigan tirik mavjudodlar 2)faqat mikroskop ostida ko’rish mumkin 3)lotincha “micros” so’zidan olingan bo’lib “kichik” degan ma’noni bildiradi 4)yunoncha “micros” so’zidan olingan bo’lib “kichik” degan ma’noni bildiradi 5)mikroskop ostida birinchi bo’lib bundan 500 yil oldin A.Levenguk o’rgangan 6)mikroskop ostida birinchi bo’lib bundan 300 yil oldin A.Levenguk o’rgangan 7)eng katta guruhi bakteriyalar
A 1,2,3,5,7 B 1,2,3,6,7 C 1,2,4,5,7 D 1,2,4,6,7
16.Bakteriyalarga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)hamma joyda uchraydi 2)2ming va 20ming marta kattalashtirilgan tasvirlari ham mavjud 3)havoning yuqori qatlamlarida uchraydi 4)chuqur yer ostida uchraydi 5)tuproqdan topish mumkin 6)Arktika muzliklarida uchratish mumkin 7)cho’llardagi qizib yotgan cho’llarda uchratish mumkin 8)tirik va o’lgan o’simliklarda uchraydi 9)hayvonlar organizmda uchraydi 10)odamda ham uchratish mumkin
A 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 B 2,3,4,5,7,8,9,10
C 1,2,3,4,5,7,8,9,10 D 2,3,4,5,8,9,10
17.Bakteriyalar ayniqsa qaysi mahsulotlarda tez o’sadi?
1)baliq 2)meva 3)sabzavot 4)sut 5)go’sht
A 1,2,3,4,5 B 1,4,5 C 2,3 D 2,3,4,5
18.Bakteriyalarning tuzilishi, xilma-xilligi, faoliyati va ular vujudga keltiradigan turli-tuman o’zgarishlarni qaysi fan o’rganadi?
A briologiya B parazitologiya C mikologiya
D mikrobiologiya
19. Pichan bakteriyalarini maktab sharoitida o’stirish uchun qanday ishlar bajariladi?
A pichan mayda-mayda qirqilib suvga solinadi u qorong’u va iliq joyda qo’yiladi
B pichan mayda-mayda qirqilib suvga solinadi u yorug’lik yaxshi tushadigan va iliq joyda qo’yiladi
C pichan mayda-mayda qirqilib suvga solinadi, qaynatiladi u yorug’lik yaxshi tushadigan va iliq joyda qo’yiladi
D pichan mayda-mayda qirqilib suvga solinadi, qaynatiladi u qorong’u va iliq joyda qo’yiladi
20.Pichan bakteriyalari uchun xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)ingichka tayoqchasimon bakteriyalar 2)bukilgan spirillasimon bakteriyalar 3)qaynatilgan pichan eritmasida yorug’ va iliq joyda ko’payadi 4)qaynatilgan pichan eritmasida qorong’u va iliq joyda ko’payadi 5)faqat bitta hujayradan iborat 6)hujayrasi faqat qalin qobiq va uning ichidagi yarim suyuq sitoplazmadan iborat 7)hujayrasi faqat yupqa qobiq va uning ichidagi yarim suyuq sitoplazmadan iborat 8)mag’iz rivojlanmagan 9)xlorofili bo’lmaydi
A 1,4,5,6,8,9 B1,3,5,6,8,9 C 2,4,5,7,8,9 D 1,4,5,7,8,9
21.Bakteriyalardagi qaysi jihat ularning dastlab paydo bo’lgan sodda tuzilishdagi organizmlar ekanligini ko’rsatadi?
A geterotrof oziqlanish B xlorofillning yo’qligi
C organoidlarning murakkab tuzilmaganligi
D mag’izning rivojlanmaganligi
22.Bakteriyalar hujayrasining shakliga ko’ra qanday guruhlarga bo’linadi juftlab yozing.
1)spirillalar 2)kokklar 3)batsillalar
a)tayoqchasimon b)sharsimon c)bukilgan d)silindrsimon
A a-1; b-2; c-3; B a-1; b-2; c-3; d-3;
C a-3; b-2; c-1; d-3; D a-3; b-2; c-1; d-1;
23.Bakteriyalar qanday oziqlanadi?
A C va D
B anorganik moddadan organik moddalar sintezlab oziqlanadi
C kimyoviy reaksiyalar natijasida hosil bo’lgan energiyasi kimyoviy bog’lar energiyasiga aylantirib oziqlanadi
D tayyor organik moddalar hisobiga oziqlanadi
24.Bakteriyalarning ko’payishiga xos bo’lgan xususiyat(lar)ni belgilang.
1)ko’payish jarayonida spora hosil qiladi 2)jinsiy ko’payish kuzatiladi 3)gametalar hosil qiladi 4)hujayrasi qoq o’rtasidan ikkiga bo’linib ko’payadi 5)bo’linish noteng bo’laklarga bo’linish orqali sodir bo’ladi 6)qulay sharoitda har 20-30 daqiqada bo’linib ko’payadi
A 1,2,4,6 B 4,6 C 1,4,6 D 1,2,5,6
25.Bakteriyalar qanday sharoitlarda tez nobud bo’ladi?
a)quyosh nurida b)haddan tashqari yuqori harorat c)havoning quruqligidan d)haddan tashqari past harorat
A a,b,c,d B a,b,c C b,c,d D a,c,d
26. Ba’zi bakteriyalarning sporalari necha gradus sovuqqa(a) va issiqqa(b) bardosh berishi mumkin?
1)140 2)253 3)143 4)250
A a-1; b-2; B a-2; b-1; C a-3; b-4; D a-4; b-3;
27.Qulay sharoit vujudga kelgach bakteriya sporasida qanday jarayon(lar) kuzatiladi?
A qalin po’st yemiriladi
B bakteriya yangitdan oziqlanishga, ko’payish va o’sishga kirishadi
C spora ichidagi borliq ikkida bo’linadi va qalin qobiq yemiriladi D A va B
28.Bakteriyalarga xos bo’lgan jihatlarni belgilang.
1)ularning ishtirokisiz tabiatda moddalar almashinuvi sodir bo’lmaydi 2)organik moddalar bilan oziqlanadi va ularni mineral moddalarga parchalaydi 3)mineral moddalar bilan oziqlanadi ularni parchalab tuproqni boyitadi 4)faoliyati natijasida vujudga keladigan jarayonlarga qarab bir nechta guruhlarga bo’linadi
A 1,2,4 B 1,2,3,4 C 1,3,4 D 1,2
29.Juftlab yozing.
Azotli organik moddalarning bakteriyalar ishtirokida parchalanishi(1), azotsiz organik moddalarning bakteriyalar ishtirokida parchalanishi(2) qanday ataladi?
a)ammonifikatsiya b)chirish c)denitrifikatsiya d)achish
A 1-d; 2-b; B1-b; 2-d; C 1-a,b; 2-c,d; D 1-c,b; 2-a,d;
30.Chirituvchi bakteriyalarga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)barcha o’simlik va hayvonlar o’lganidan keyin shu bakteriyalar faoliyati natijasida parchalanadi 2)tuproq hosil bo’lishida muhim ahamiyatga ega 3)tuproq bakteriyalari–tuproqni parchalovchi chirituvchi bakteriyalar 4)tuproq bakteriyalari – tuproqda yashovchi chirituvchi bakteriyalar 5)agar ular bo’lmaganidda yer yuzida bosh joy qolmagan bo’lar edi 6)tirik o’simliklar va hayvonlar uchun ovqat qolmagan bo’lar edi 7)faoliyati natijasida issiqlik yutiladi 8)faoliyati natijasida issiqlik ajraladi 9)issiqxonalarda ularning faoliyatidan foydalaniladi –isitish uchun
A 1,2,3,5,7,9 B 1,2,4,5,6,8,9 C 1,2,4,5,6,7
D 1,2,4,5,8,9
31.Kuzda tuproqqa solingan go’ng chirituvchi bakteriyalar faoliyati natijasida ko’klamgacha …ga aylanadi.
A mineral tuzlar B organik o’g’it C chirindi
D erkin kimyoviy birikmalarga
32.Oziq-ovqat mahsulotlari va ho’l mevalarni qaysi organizmlarning ta’siridan saqlash maqsadida ular turli usullarda quritiladi?
A achituvchi bakteriyalar B achituvchi zamburug’lar
C chirituvchi bakteriyalar D chirituvchi zamburug’lar
33.Qanday holat(lar)da chirituvchi bakteriyalar yashashi uchun qulay sharoit bo’lmaydi – ular tez nobud bo’ladi?
1)konservalangan mahsulotlar 2)tuzlangan mahsulotlar 3)muzlatilgan mahsulotlar 4)quritilgan mahsulotlar
A 1,4 B 1,3,4 C 3,4 D 1,2,3,4
34.Oziqlanish usuliga ko’ra achituvchi bakteriyalar … hisoblanadi.
A avtotrof B parazit C saprofit D B va C
35. Achituvchi bakteriyalar qayerlarda uchraydi?
1)baliq 2)meva 3) sersuv sabzavot 4)sut 5)go’sht 6)o’tlarning poyasi 7) o’tlarning bargi
A 2,3,4,5 B 1,2,3,4,5 C 2,3,6,7 D 3,4,6,7
36. Sut kislotali(a) va sirka kislotali(b) achishga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)shakar parchalanib sut kislotaga aylanadi 2)sirka kislota bakteriyalari faoliyati natijasida vujudga keladi 3)faoliyati natijasida chirituvchi bakteriyalar o’sishi va ko’payishi cheklanadi 4)pomidor, bodring va karamlarni konservalashda ishlatiladi 5)ovqatga ishlatiladigan oliy navli sirkalar olinadi 6)yem-xashak o’simliklarini silos bostirishda keng foydalaniladi 7)qatiq pishloq, suzma tayyorlashda foydalaniladi 8)spirt yoki vinolar olinadi
A a-1,3,4,6,7; b-2,5,8; B a-1,4,6,7; b-2,3,5,8;
C a-1,3,4,6,7,8; b-2,5; D a-1,3,4,6,7,8; b-2,3,5;
37. Tugunak bakteriyalariga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)o’simliklar ildizida yashaydi 2)tuproqda yashaydi 3)havodan erkin azotni o’zlashtiradi 4)burchoqdoshlar oilasi vakillarining ildizida yashaydi 5)azotli organik birikmalarni parchalaydi 6)faoliyati natijasida tuproq azotli birikmalar bilan boyiydi
A 1,3,4 B 2,3,6 C 1,2,3,4,6 D 1,2,4,5
38.Tirik o’simlik, hayvon va odam organizmida, ular hujayrasida yashab, oziqlanadi ularning faoliyati natijasida turli kasalliklar paydo bo’ladi.
A saprofit bakteriyalar B geterotrof bakteriyalar
C parazit bakteriyalar D anaerob bakteriyalar
39.Parazit bakteriyalar odamga qanday kasalliklarni keltirib chiqaradi?
1)mikoz 2)qizilcha 3)vabo 4)mikotoksikoz 5)o’lat 6)bo’g’ma 7)qutirish 8)sil 9)terlama 10)chechak 11)teri kasalliklari 12)qizamiq
A1,4,11 B3,5,6,8,9 C2,3,5,6,7,8,9,10 D3,5,6,8,9,10,12
40.O’rta Osiyoning buyuk olimlaridan biri Abu Ali ibn Sino yuqumli kasalliklarni … orqali tarqalishini bundan … yil oldin aytib o’tib ketgan.
A suv orqali; 1000yil B havo orqali; 1000yil
C suv va havo orqali; 1000yil
D suv va havo orqali; 800yil
41.Ilgarilari hali insoniyat yurumli kasalliklarga nisbatan chora qo’llay olmaydigan bir vaqtda qaysi kasalliklar keltirib chiqargan epidemiyalardan goho butun-butun qishloqlarning aholisi qirilib ketgan
1)mikoz 2)qizilcha 3)vabo 4)mikotoksikoz 5)o’lat 6)bo’g’ma 7)qutirish 8)sil 9)terlama 10)chechak 11)teri kasalliklari 12)qizamiq
A 3,5,9 B 3,6,9 C 6,9,10,12 D 3,5,6
42.Odamlarni qaysi kasalliklardan saqlash uchun emlanadi?
1)mikoz 2)qizilcha 3)vabo 4)mikotoksikoz 5)o’lat 6)bo’g’ma 7)qutirish 8)sil 9)terlama 10)chechak 11)teri kasalliklari 12)qizamiq
A 3,5,6 B 3,6,9 C 6,9,10,12 D 3,5,6
43.Havoga kasallik tug’diruvchi bakteriyalarni kuchsizlantiruvchi moddalar-fitonsidlar ishlab chiqaruvchi o’simliklar qaysi hayotiy shakl(lar) vakillari orasida uchraydi?
A daraxt B buta C daraxt va buta D o’tlar va daraxt
44. Havoga kasallik tug’diruvchi bakteriyalarni kuchsizlantiruvchi moddalar-fitonsidlar ishlab chiqaruvchi o’simliklarni belgilang.
A terak, chinor, yong’oq,archa
B archa,gledichiya, tol, yong’oq
C terak, yong’oq, tikan daraxt, archa D t.j.y
45.G’o’za gommozining rivojlanish ketma-ketligini to’g’ri belgilang.
1)poya barglariga o’tadi 2)chigit bilan birga tuproqqa tushadi 3)barg eti hujayralari bilan oziqlanadi 4)barglarda qora dog’lar hosil qiladi 5)barg og’izchalariga tushadi 6)shamol yordamida bakteriyalar tarqaladi 7)kukun bo’lib ketadi 8)o’simlikning hamma organlariga shu jumladan ko’saklarga ham o’tadi
A 2,1,5,3,4,7,6,8; B 2,1,8,4,7,6,5,3;
C 2,1,4,7,6,5,3,8; D t.j.y
46.G’o’za gommozi tuproqqa tushgach o’simlikning qaysi a’zosiga o’tadi?
A barg Bpoya va barg Co’tkazuvchi qismiga
D ildiz orqali yog’ochlik qismiga
47.G’o’za gommoziga qarshi kurashda qanday choralar qo’llaniladi?
1)urug’ ekilishdan oldin sporalarni o’ldirish uchun kimyoviy dorilar bilan dorilalanadi 2)tuproqqa yaxshi ishlov beriladi 3)kasallangan o’simlik yo’qotiladi (yoqib yuboriladi) 4)urug’ ertaroq ekishga harakat qilinadi 5)tuproq yaxshi o’g’itlanadi
A 2,3,4 B 1,2,3 C 1,3,4 D 1,3
48.Zamburug’larning vegetativ tanasiga xos bo’lgan xususiyat(lar)ni belgilang.
1)ildiz, poya va barglarga bo’linmagan 2)mitselliy deb ataladi 3)mevatana deb ham yuritiladi 4)oyoqcha va qalpoqchadan iborat 5)ingichka ipchalar-gifalar yig’indisidan iborat 6)bir yoki ko’p hujayrali bo’ladi 7)bir-ikki yoki ko’p mag’izli bo’ladi
A 1,2,4,6,7 B 1,3,4,5,6 C 1,2,5,6,7 D 1,2,3,4,5,6,7
49.Zamburug’larning vegetativ tanasiga xos bo’lmagan xususiyat(lar)ni belgilang.
1)ildiz, poya va barglarga bo’linmagan 2)mitselliy deb ataladi 3)mevatana deb ham yuritiladi 4)oyoqcha va qalpoqchadan iborat 5)ingichka ipchalar-gifalar yig’indisidan iborat 6)bir yoki ko’p hujayrali bo’ladi 7)bir-ikki yoki ko’p mag’izli bo’ladi
A 3,5 B 2,7 C 3,4 D barcha xususiyatlar xos
50.Zamburug’ hujayrasida uchramaydigan(a) va uchraydigan(b) hujayra organoidlarini belgilang.
1)qobiq 2)plastida 3)sitoplazma 4)protoplazma 5)xlorofill 6)mag’iz
A a-1,2,3; b-4,5,6 B a-2,3; b-1,4,5,6 C a-2,5; b-1,3,4,6
D a-2,3,5; b-1,4,6
51.Zamburug’lar qanday usul(lar)da oziqlanadi?
A saprofit B parazit C parazit va saprofit D avtotrof
52.Zamburug’ va bakteriyalar uchun umumiy bo’lgan jihatlarni belgilang.
1)hujayrasida plastida va xlorofill bo’lmaydi 2)tayyor organik moddalar bilan oziqlanadi 3)vegetativ, jinssiz va jinsiy yo’l bilan ko’payadi 4)sporalar hosil qilish yo’li bilan ko’payadi 5)noqulay sharoitda spora hosil qiladi
A 1,2 B 1,2,4 C 1,2,5 D 1,2,3
53.Zamburug’ va bakteriyalar uchun umumiy bo’lmagan jihatlarni belgilang.
1)hujayrasida plastida va xlorofill bo’lmaydi 2)tayyor organik moddalar bilan oziqlanadi 3)vegetativ, jinssiz va jinsiy yo’l bilan ko’payadi 4)sporalar hosil qilish yo’li bilan ko’payadi 5)noqulay sharoitda spora hosil qiladi
A 1,2 B 3,4 C 5 D 3,4,5
54. Zamburug’lar mitseliysi qanday bo’lishi mumkin?
A bir yoki ko’p hujayrali B oddiy yoki murakkab
C tuban yoki yuksak
D bir-ikki yoki ko’p yadroli, bir yoki ko’p hujayrali
55.Zamburug’ mevatanasiga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)jinssiz yo’l bilan ko’payishga xizmat qiladi 2)jinsiy yo’l bilan ko’payishga xizmat qiladi 3)odatda oyoqcha va qalpoqchadan iborat 4)spora hosil qiluvchi qism hisoblanadi
A 1,2,3,4 B 1,3,4 C 3,4 D 2,3,4
56. Zamburug’lar qanday usullarda ko’payadi?
A vegetativ va jinsiy B jinsiy va jinssiz
C jinssiz va vegetativ D jinsiy, jinssiz va vegetativ
57.Zamburug’larning Yer yuzida(a) va O’zb.da(b) qancha turi mavjud?
A a-10000 dan ortiq; b-3000 ga yaqin;
B a-10000 ga yaqin; b-3000 dan ortiq;
C a-100000 dan ortiq; b-3000 ga yaqin;
D a-300000 ga yaqin; b-1000 dan ortiq;
58.Po’panak zamburug’iga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)non issiq va nam sharoitda qoldirilganda 2-3 kunda paydo bo’ladi 2)non yoki kesilgan ho’l meva issiq va quruq sharoitda qoldirilganda 2-3 kunda paydo bo’ladi 3)mikroskop ostida qaralsa iplardan tashkil topganligi ko’rinadi 4)tanasi bir nechta hujayradan tashkil topgan 5)tanasi bitta yirik hujayradan tashkil topgan 6)kesilgan ho’l meva issiq va nam sharoitda qoldirilganda 2-3 kunda paydo bo’ladi
A 1,3,4 B 1,3,5,6 C 2,3,4 D 1,5,6
59.Zamburug’ning vegetativ tanasidan o’sib chiquvchi shoxlanmagan gifa nima deb ataladi?
A mitselliy B oyoqcha C sporangiy D sporangiyband
60.Po’panak zamburug’ning jinssiz ko’payishiga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)noqulay sharoitda ko’payishga kirishadi 2)yaxshi sharoitda shu usulda ko’payadi 3)har xil tupdagi zamburug’larda gifalar hosil bo’ladi va ularning uchlari tutashadi 4)vegetativ tanasidan shoxlangan gifa o’sib chiqadi 5) vegetativ tanasidan shoxlanmagan gifa o’sib chiqadi 6)sporangiy bandining uchida sharsimon bo’rtma-sporofill hosil bo’ladi 7) sporangiy bandining uchida sharsimon bo’rtma-sporangiy hosil bo’ladi
A 1,3,5,6 B 2,3,4,7 C 2,5,7 D 2,4,7
61. Sonlarini to’g’ri belgilang.
Bir zamburug’da … sporangiy, bitta sporangiyda …ta spora yetishadi.
A 1ta; 1000dan ortiq B 1 ta; 10000dan ortiq
C 6-8ta; 10000dan ortiq D 10lab; 10000dan ortiq
62. Po’panak zamburug’da sporalar yetilganini qanday aniqlash mumkin?
A sporangiysi yumshab qoladi
B mevatanasidan suyuqlik oqadi
C sporangiysi qoramtir rangga kiradi
D vegetativ tanasi qoramtir rangga kiradi
63.Po'panak zamburug'ning qulay sharoitga tushgan sporasidan(a) va zigotasidan(b) nima rivojlanadi?
1)sporangiy 2)vegetativ tana 3)mitseliy 4)mevatana
A a-1; b-3; B a-3; b-1; C a-2,3; b-1; D a-1; b-2,3;
64.Zamburug'larda jinsiy yo'l bilan ko'payish qanday kechadi?
A bir xil tupdagi zamburug'lardan hosil bo'lgan gifalarning uchlari bir-biri bilan tutashadi va undan zigota hosil bo'ladi
B har xil tupdagi zamburug'lardan hosil bo'lgan gifalarning uchlari bir-biri bilan tutashadi va undan zigota hosil bo'ladi
C po'panak zamburug'ning hujayralari bir-biriga qo'shiladi va zigota hosil bo'ladi
D A va B
65.Po'panak zamburug'I qanday oziqlanadi?
A saprofit B parazit C parazit va saprofit D avtotrof
66.Po'panak zamburug'i qanday sharoit bo'lmasa yashay olmaydi(a) va yashashi uchun qanday sharoitning ahamiyati yo'q(b)?
1)namlik 2)ozuqa 3)yorug'lik 4)harorat
A a-2,3,4; b-1; B a-2,4; b-1,3; C a-1,2,4; b-3;
D a-1,2,3; b-3,4;
67.Mahsulotlar mog'orlamasligi uchun qanday sharoitda saqlash zarur?
A quruq joyda B nam joyda Csovuq joyda
D zamburug' uchun ozuqa bo'lmagan joyda
68.Qimmatli dori penitsillin olinadigan zamburug' - penitsill qaysi zamburug'lar turkumiga kiradi?
A po'panak zamburug'lari B penitsill zamburug'lari
C mog'or zamburug'lari D A va C
69.Mog'or zamburug'larining foydali jihatlari to'g'ri keltirilgan javobni belgilang.
1)o'simlik va hayvonlarning o'sishini tezlatadi 2)parrandalar ovqatiga qo'shib berilsa tez o'sadi 3)chorva mollarining mahsuldorligini oshiradi 4)chorva mollarining tez o'sishini ta'minlaydi
A 1,2,3,4 B 1,2,4 C 2,3,4 D 2,4
70.Qulay sharoitda po'panak zamburug'i qanday ko'payadi?
A vegetativ B jinsiy C jinssiz D A va C
71.Xamirning oshishi qaysi tirik organizmga bog'liq?
A achituvchi bakteriyalar faoliyatiga
B gaz pufakchalarining xamir massasini ko'tarib chiqishiga
C achituvchi zamburug'lar faoliyatiga
D B va C
72.Achitqiga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)ko’p hujayrali 2) bir hujayrali 3) mitseliyga ega
4) mitseliysi mavjud emas 5) azotsiz organik birikmalarni parchalaydi 6) azotli organik birikmalarni parchalaydi
A 1,3,6 B 2,4 C 2,4,5 D 2,4,6
73.Achitqi zamburug'iga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)bir hujayradan tuzilgan 2)hujayrasi qobiq sitoplazma va mag'izdan tashkil topgan 3)hujayrasi sitoplazma, mag'iz, qobiq va vakuoldan tashkil topgan 4) azotsiz organik birikmalarni parchalaydi 5)oziqlanishi natijasida shakar va CO₂hosil bo'ladi 6) azotli organik birikmalarni parchalaydi 7)oziqlanishi natijasida spirt va CO₂ hosil bo'ladi
A 1,2,4,5 B 1,3,4,5 C 1,3,4,7 D 1,2,6,7
74. Achitqi zamburug'iga xos bo'lmagan xususiyatlarni belgilang.
1)bir hujayradan tuzilgan 2)hujayrasi qobiq sitoplazma va mag'izdan tashkil topgan 3)hujayrasi sitoplazma, mag'iz, qobiq va vakuoldan tashkil topgan 4) azotsiz organik birikmalarni parchalaydi 5)oziqlanishi natijasida shakar va CO₂hosil bo'ladi 6) azotli organik birikmalarni parchalaydi 7)oziqlanishi natijasida spirt va CO₂ hosil bo'ladi
A 2,4,5 B 3,5,6 C 2,5,6 D 3,4,5
75.Achitqi zamburug'ining jinssiz(a) va jinsiy(b) ko'payish xususiyatlarini to'g'ri belgilang.
1)yaxshi-qulay sharoitda shu usulda ko'payadi 2)hujayrasining bo'linishi bilan boradi 3)kurtaklanish orqali kechadi 4)zamburug' hujayrasi ustida bo'rtma hosil bo'ladi va u o'sib kattalashadi 5)bo'rtma ona hujayradan ajralib mustaqil yashay boshlaydi 6)ikkita zamburug' hujayrasi qo'shiladi 7)zigota hosil bo'ladi 8)spora hosil bo'ladi 9)zigota ichidagi borliq 4 yoki 8 ga bo'linadi 10)zigotadan mustaqil achitqi zamburug' paydo bo'ladi 11)sporadan mustaqil achitqi zamburug' paydo bo'ladi
A a-1,3,4,5; b-6,7,9,10; B a-1,3,4,5; b-6,7,8,9,10;
C a-1,3,4,5; b-6,7,8,9,11; D a-1,2,3,4,5; b-6,7,8,9,11;
76.Quyidagi organizmlar va ular yordamida sanoat-turmushda olinadigan mahsulotlar bilan birga juftlab yozing.
a)achitqi zamburug' b)sut kislotali achituvchi bakteriya
c)sirka kislotali achituvchi bakteriya
1)non yopishda 2)pivo tayyorlashda 3)vino tayyorlashda 4)silos bostirishda 5)spirtlar tayyorlashda 6)sirka kislota olishda
A a-1,3,5; b-4; c-2,5,6; B a-1,2,5; b-4; c-3,5,6;
C a-1,3; b-4; c-2,5,6; D a-1,2; b-4; c-3,5,6;
77.Sovuqda ko'paymaydi, lekin uzoq vaqtgacha tirik turadi - …
A quritilgan achitqi zamburug'i
B taxtakachlangan achitqi zamburug'i
C muzlatib, taxtakachlangan achitqi zamburug'i
D quritib, taxtakachlangan achitqi zamburug'i
78.Achitqi zamburug'i qanday sharoitda haddan tashqari tez ko'payadi?
A issiq va nam B shakarli va iliq muhit
C salqin(sovuq), shakarli va nam muhit
D nam va shakarli muhit
79.O'zbekistonda ko'p uchraydigan qalpoqchali zamburug'(lar)ni belgilang.
1)qo'zidumba 2)po'panak 3)qo'ziqorin 4)qorakuya 5)go'ng zamburug'i
A 3 B 2,3 C 1,3 D hammasi
80.Qo'ziqoringa xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)mevatanasi yirik 2) mevatanasi mayda 3)bo'yi 10-20sm 4)mevatanasining ichi bo'sh 5)mevatanasi qalpoqcha va oyoqchadan tashkil topgan 6)qalpoqchasining ichki tomoni qo'y qornining ustki tomoniga o'xshash katakcha 7)qalpoqchasining ustki tomoni qo'y qornining ichki tomoniga o'xshash katakcha 8)qalpoqchasining chetlari erkin 9)qalpoqchasining cheti oyoqchasiga birlashgan holda o'sadi 10)qalpoqchasining ostki tomonida-katakchalarida sporalari yetishadi 11)qalpoqchasining ustki tomonida-katakchalarida sporalari yetishadi
A 1,3,4,5,6,8,10 B 1,3,4,5,7,8,10 C 1,3,4,5,6,9,11
D 1,3,4,5,7,9,11
81.Qo'ziqoringa xos bo'lmagan xususiyatlarni belgilang.
1)mevatanasi yirik 2) mevatanasi mayda 3)bo'yi 10-20sm 4)mevatanasining ichi bo'sh 5)mevatanasi qalpoqcha va oyoqchadan tashkil topgan 6)qalpoqchasining ichki tomoni qo'y qornining ustki tomoniga o'xshash katakcha 7)qalpoqchasining ustki tomoni qo'y qornining ichki tomoniga o'xshash katakcha 8)qalpoqchasining chetlari erkin 9)qalpoqchasining cheti oyoqchasiga birlashgan holda o'sadi 10)qalpoqchasining ostki tomonida-katakchalarida sporalari yetishadi 11)qalpoqchasining ustki tomonida-katakchalarida sporalari yetishadi
A 2,6,8,10 B 2,7,8,10 C 2,7,9,11 D 2,6,9,10
82.Qo'ziqorinning oziqlanish usuli va uchrash joyini to'g'ri belgilang.
A saprofit; tuprog'i chirindiga boy doimo zax;
B saprofit; tuprog'i chirindiga boy
C saprofit; issiqxonalarda
D saprofit; tuprog'i chirindiga boy yerlar va issiqxona
83. To’g’risini belgilang
Qo’ziqorinlarning (1)___tanasida ___(2) faslida oziq moddalar to`planadi va ___(3) boshlab mevatanacha hosil bo`ladi
A 1- mitselliy 2-yoz 3- kuz
B 1- ko’p yillik vegetativ 3-yoz 2-kuz
C 1-tuproq ostidagi ko’p yillik mitselliy 2-yoz 3- kuz
D 1-tuproq ostidagi bir yillik vegetativ 2-yoz 3- kuz
84.Qo'ziqorin zamburug'ining o'sish va rivojlanish xususiyatlarini fasllar bilan birga to'g'ri ko'rsating.
a)yoz b)bahor c)kuz
1)yer yuzasiga chiqadi 2)o'zida oziq moddalari jamg'aradi 3)mevatana hosil qiladi 4)sporalarini sochadi
A a-2,4; b-1; c-3; B a-2; b-1,4; c-3; C a-3; b-1,4; c-2;
D a-2; b-3; c-1,4;
85.Qalpoqchali zamburug'lardan iste'mol qilinadigani va shu iste'mol qilinadigan qismini belgilang.
A qo'ziqorin bahorgi mevatanasi
B qo'zidumba; kuzgi mevatanasi
C qo'ziqorin; bahorgi va kuzgi mevatanasi
D qo'ziqorin va qo'zidumba; bahorgi mevatanasi
86.Issiqxonalarda ham o'stiriladigan zamburug'(lar)ni belgilang.
A oqqayin zamburug'i B qo'ziqorin
C qo'zidumba D B va C
87.Qo'zidumbaning sporalari unganidan so'ng necha kunda yetiladi?
A 35kun B 1-1,5oy C 40 kun D 20 kun
88.O'zb.tekisliklarida qalpoqchali zamburug'larni qaysi fasl(lar)da uchratish mumkin?
A bahor B yoz C kuz D bahor va yoz
89.O’zbekiston tekisliklarida apreldan keyin tuproqda zamburug’larning qaysi qism(lar)ini uchratish mumkin?
A butun vegetativ tanasi va sporalari
B faqat sporalari C mitseliyning bo’laklari
C gifalari va sporalari
90.Qaysi zamburug’ vakillarining rivojlanish davrida spora hosil bo’lmaydi?
A achitqi zamburug’lar B mog’or zamburug’lari
C qalpoqchali zamburug’lar D t.j.y
91.Qayerlarda qalpoqchali zamburug’ uchun qulay sharoit mavjud,ya’ni tuproqda nam yetarli, chirindi ko’p, yorug’lik kam yozda harorat uncha baland bo’lmaydi
A tekisliklarda Btog’da Cto’qay D adirda
92.Qaysi zamburug’(lar) tuproq chirindisi ko’p doim zax bo’ladigan yerlarda uchraydi?
A qo’ziqorin B qo’zidumba C go’ng zamburug’i
D qo’ziqorin va siyoh zamburug’i
93.Go'ng zamburug'iga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)mevatanasi uzun 2)mevatanasi mayda 3)qalpoqchasi yupqa 4)mevatanasining ichi bo'sh 5)chirindisi ko'p doimo zax joylarda uchraydi 6)oyoqchasi ingichka 7)oyoqchasi yo'g'on 8)qalpoqchasi yo'g'on 9)qalpoqchasining cheti oyoqchasiga birlashgan holda o'sadi 10)qalpoqchasining ostki tomonida sporalari yetishadi 11)qalpoqchasining ustki tomonida sporalari yetishadi 12)siyoh zamburug'i deb ham yuritiladi
A 1,3,5,6,10,12 B 1,4,5,6,8,11,12 C 1,5,6,8,11,12
D 1,3,5,7,10,12
94.Go'ng zamburug'iga xos bo'lmagan xususiyatlarni belgilang.
1)mevatanasi uzun 2)mevatanasi mayda 3)qalpoqchasi yupqa 4)mevatanasining ichi bo'sh 5)chirindisi ko'p doimo zax joylarda uchraydi 6)oyoqchasi ingichka 7)oyoqchasi yo'g'on 8)qalpoqchasi yo'g'on 9)qalpoqchasining cheti oyoqchasiga birlashgan holda o'sadi 10)qalpoqchasining ostki tomonida sporalari yetishadi 11)qalpoqchasining ustki tomonida sporalari yetishadi
A 2,4,7,8,9,11 B 2,3,4,7,9,10 C 2,4,6,8,9,11
D 2,3,4,6,9,10
95.Qaysi zamburug’larning sporalari qalpoqchasining ostki tomonida yetishadi?
A qo’ziqorin B qo’zidumba C go’ng zamburug’i
D qo’ziqorin va siyoh zamburug’i
96.Sporalari qalpoqchasining ostki(a) va ustki(b) tomonida yetishuvchi zamburug’larni belgilang.
1)qo’ziqorin 2)qo’zidumba 3)go’ng zamburug’i
A a-1; b-2; B a-3; b-1; C a-2; b-1; D a-1; b-3;
97.Siyoh zamburug'ining sporalari yetilganligini qanday aniqlasa bo'ladi?
1)vegetativ tanasi yumshab qoladi 2)mevatanasidan suyuqlik oqadi 3)qalpoqchasi tashqi tarafdan qop-qora bo'lib ko'rinadi 4)qalpoqchasi yumshaydi 5)mevatanasi yumshab qoladi
A 1,2 B 2,3,4 C 1,2,3 D 2,5
98.Parazit zamburug'lar odamga qanday kasalliklarni keltirib chiqaradi?
1)mikoz 2)qizilcha 3)vabo 4)mikotoksikoz 5)o’lat 6)bo’g’ma 7)qutirish 8)sil 9)terlama 10)chechak 11)teri kasalliklari 12)qizamiq 13)vilt 14)qorakuya
A1,4,11 B3,5,6,8,9 C2,3,5,6,7,8,9,10 D 1,4,11,13,14
99.Parazit zamburug'lar o'simliklarga qanday kasalliklarni keltirib chiqaradi?
1)mikoz 2)qizilcha 3)vabo 4)mikotoksikoz 5)o’lat 6)bo’g’ma 7)qutirish 8)sil 9)terlama 10)chechak 11)teri kasalliklari 12)qizamiq 13)vilt 14)qorakuya
A1,4,11 B 3,5,6,8,9 C 13,14 D 1,4,11,13,14
100.Vertitsiliumga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)paxtachilikka katta zarar keltiradi 2)vilt inglizcha so'z bo'lib so'lish degan ma'noni bildiradi 3)g'o'za bargi asta-sekin sarg'ayadi 4)g'o'za bargida qora dog'lar paydo bo'ladi 5)xalq orasida bu kasallik oqpalak deb ham yuritiladi 6)g'o'za tanasini egallagan zamburug' tufayli u o'sishdan, rivojlanishdan to'xtaydi va quriydi
A 1,2,3,4,5,6 B 1,2,3,5,6 C 1,2,4,5,6 D 1,2,3,4,5
101.Agar kasallangan g'o'za poyasidan kesib olib mikroskop ostida qaraladigan bo'lsa poyaning …qismi …rang olganligini va undagi naylar ichida …larning borligini ko'rish mumkin.
A po'stloq qismi; qo'ng'ir; zamburug' gifalari
B yog'och qismi;sarg'ish-jigarrang;zamburug' sporalari
C po'stloq qismi;sarg'ish-jigarrang;zamburug' sporalari
D yog'och qismi; qo'ng'ir; zamburug' gifalari
102.G'o'zaga vilt qanday yo'l(lar) bilan o'tadi?
A shamol B tuproq Csuv D shamol va tuproq
103.Vertitsilium sporalari o'sishidan hosil bo'lgan yangi zamburug' g'o'zaning ildizi orqali qayeriga o'tadi?
A poya B poya va barg C o'tkazuvchi qism
D yog'ochlik
104.Vilt kasalligiga qarshi olib boriladigan chora tadbir(lar)ni aniqlang:
a)tuproqqa yaxshi ishlov berish; b)tuproqni to’g’ri o’g’itlash; c)kasallangan o’simliklarni daladan olib tashlash; d)chigitni erta ekish; e)chigitni kech ekish; f)trixogrammalardan foydalanish; g)ekiladigan urug’lar kimyoviy moddalar bilan dorilash
A a,c,g B a, b, c, d, g C a,c,d D a,b,c,d
105.Arpa, bug'doy va suli kabi o'simliklarda uchrovchi zamburug' kasallik(lar)ini belgilang.
A zang B oq palak C qorakuya D A va C
106.Boshoqning qoraligi nimadan dalolat beradi?
A qorakuya sporalarining yetilganligidan
B zamburug'ning gulga joylashib olganligidan
C A va B
D zamburug'ning mevaga joylashib olganligidan
107.Qorakuya zamburug' sporalari qanday yo'l(lar) bilan tarqaladi?
A shamol B tuproq Csuv D shamol va tuproq
108.Qaysi zamburug'(lar)ning sporalari qop-qora bo'ladi(asosan yetilgan spora)?
1)vertitsilium 2)oq po'panak 3)go'ng zamburug'i 4)qorakuya zamburug'i
A 4 B 1,2,3,4 C 2,3,4 D 3,4
109.Agar qorakuya urug' orqali tuproqqa tushib nihol tanasiga kirib olsa o'simlikning qaysi qismiga yetib boradi?
A barg B poya C o'tkazuvchi qism D gul tugunchasi
110. Qorakuyazamburug'iga qarshi kurash usul(lar)ini belgilang.
1)urug’ ekilishdan oldin sporalarni o’ldirish uchun kimyoviy dorilar bilan dorilalanadi 2)tuproqqa yaxshi ishlov beriladi 3)kasallangan o’simlik yo’qotiladi (yoqib yuboriladi) 4)urug’ ertaroq ekishga harakat qilinadi 5)tuproq yaxshi o’g’itlanadi
A 2,3,4 B 1,2,3 C 1,3,4 D 1
111.Yer yuzida lishayniklarning qancha turi mavjud?
A 20 000 B 30 000 C 26 000 D 10 000
112.Lishaynik turlari va ularga xos bo'lgan xususiyatlarni juftlab yozing.
a)yopishqoq b)bargsimon c)butasimon
1)tanasi yassi bo'ladi 2)jismdan ko'tarilib yoki osilib turadi 3) ch'ol va tog'larda keng tarqalgan 4)pastki tomonining o'rtasi bilan jismga yopishgan
A a-1,3; b-2,4; d-3; B a-3; b-2,4; d-1; Ca-3; b-1,4; d-2;
D t.j.y
113.agar lishaynik tanasidan yupqa kesim olib mikroskop ostida qko;rilsa uning chigallashib ketgan iplardan tashkil topganligi ko'rinadi. Bu ...hisoblanadi?
A suvo'tlar B zamburug'lar C zamburug' va suvo'tlar
D zaxira ozuqa moddalari
114.Lishaynik tanasidagi zamburug'ning ahamiyatini belgilang.
1)yomg'ir paytida suvni yig'ib olib uni uzoq vaqt saqlaydi 2)toshlar yuzasidagi mineral tuzlarni so'rib oladi 3)havodan CO₂gazini oladi 4)organik moddalarni sintezlaydi
A 1,2,3,4 B 1,2,3 C 1 D 1,2
115.Lishaynik tanasidagi suvo'tning ahamiyatini belgilang.
1)yomg'ir paytida suvni yig'ib olib uni uzoq vaqt saqlaydi 2)toshlar yuzasidagi mineral tuzlarni so'rib oladi 3)havodan CO₂gazini oladi 4)organik moddalarni sintezlaydi
A 1,2,3,4 B 1,2,4 C 4 D 3,4
116.Lishaynik qanday usulda oziqlanadi?
A avtotrof B geterotrof
C saprofit D avtotrof va geterotrof
117. Lishayniklar qanday yo'llar bilan ko'payadi?
A jinsiy va vegatativ B spora, jinsiy va vegetativ
C vegetativ-tanasining bo'laklarga bo'linishi
D sporalar va vegetativtanasining bo'laklarga bo'linishi
118.Tuproq hosil qilishda ishtirok etuvchi organizm(lar)ni belgilang.
A chirituvchi bakteriyalar B zamburug'lar
C lishayniklar D A va C
119.Organlar tuzilishiga ega bo’lmagan o’simliklarni toping?
1)ossilotoriya 2)narsis 3)spirogira 4)qirqquloq 5)xlorella 6)funariya 7)nostok 8)plaun
A 1,2,3,4 B 5,6,7,8 C 2,4,6,8 D 1,3,5,7
120.Qaysi lishayniklarning tanasi yassi,pastki tomonining o’rtasi bilan jismga yopishgan?
A Klodoniya B parmeliya C batsidiya
D everniya
121.Suvo'tlarga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)Tanasi organlarga bo'linmagan 2)ildiz, poya va brgga ega emas 3)bir va ko'p hujayrali bo'ladi 4)tanasi qattana yoki tallom deb yuritiladi 5)asosan suvda yashaydigan hujayralari tarkibida xlorofill saqlaydigan yorug'lik ta'sirida organik moddalar sintezlaydigan tuban o'simliklar
A 1,2,4,5 B 1,2,3,4,5 C 2,3,4,5 D 1,3,4,5
122.Suvo'tlaning fanga ma'lum bo'lgan turlari sonini belgilang.
A 20 000 B 30 000 C 26 000 D 10 000
123.Suvo'tlar orasida qanday rangli suvo'tlar mavjud?
1)ko'k-yashil 2)sarg'ish-yashil 3)yashil 4)qo'ng'ir 5)qizil 6)tilla rang
A 1,2,3,4,5,6 B 1,3,4,5,6 C 1,3,4,5 D 1,2,3,5,6
124.Suvo'tlar qayerlarda uchraydi?
1)suvda 2)zax tuproqda 3)sernam sharpoitda o'suvchi daraxtlar po'stlog'ida 4)to'nkalarda 5)daryo yoqasidagi toshlar ustida
A 1 B 1,2,3 C 1,2,3,4,5 D 1,2,3,5
125.Xlorella qaysi oilaga mansub?
A yashil suvo'tlar B bir hujayrali suvo'tlar
C xlamidomonadadoshlar Dxlorelladoshlar
126. Xlorellaga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilan.
1)usti qalin va mustahkam qobiq bilan o'ralgan 2) usti yupqa va mustahkam qobiq bilan o'ralgan 3)hujayrasi sitoplazma, mag’iz xromatofor, vakuol va hujayra qobig’Idan tashkil topgan 4)sitoplazma, mag’iz xromatofor, hujayra qobig’Idan tashkil topgan 5)yorug'lik ta'sirida suv va karbonat angidriddan kraxmal sintezlaydi 6)yorug'lik ta'sirida suv va karbonat angidriddan kraxmal, oqsil va bohqa moddalar sintezlaydi 7)suvni, unda erigan CO₂ va mineral moddalarni butun tanasi orqali shimib oladi 8)suvni, unda erigan CO₂ va mineral moddalarni po'sti orqali shimib oladi
A 2,4,6,8 B 1,3,5,7 C 2,3,5,8 D 2,4,6,7
127. Xlorellaga xos bo'lmagan xususiyatlarni belgilan.
1)usti qalin va mustahkam qobiq bilan o'ralgan 2) usti yupqa va mustahkam qobiq bilan o'ralgan 3)hujayrasi sitoplazma, mag’iz xromatofor, vakuol va hujayra qobig’Idan tashkil topgan 4)sitoplazma, mag’iz xromatofor, hujayra qobig’Idan tashkil topgan 5)yorug'lik ta'sirida suv va karbonat angidriddan kraxmal sintezlaydi 6)yorug'lik ta'sirida suv va karbonat angidriddan kraxmal, oqsil va bohqa moddalar sintezlaydi 7)suvni, unda erigan CO₂ va mineral moddalarni butun tanasi orqali shimib oladi 8)suvni, unda erigan CO₂ va mineral moddalarni po'sti orqali shimib oladi
A 2,4,6,8 B 1,3,5,7 C 2,3,5,8 D 2,4,6,7
129.Xlorella hujayrasining tarkibiy qismlari berilgan javobni belgilang
A hujayra qobig’I, sitoplazma, mag’iz xromatofor
B sitoplazma, mag’iz xromatofor, vakuol
hujayra qobig’I,
C qobig’I, sitoplazma, mag’iz xromatofor,xivchin
D Xivchin, vakuol, qobig’, mag’iz, xromatofor
130.Xlorellaning ko'payishiga xos bo'lgan xususiyatlar keltirilgan qatorni belgilang.
1)asosan jinnsiz hujayrasining bo'linish yo'li bilan ko'payadi 2)ona hujayra ichidagi tirik qism 6 yoki 8 ga bo'linadi 3) ona hujayra ichidagi tirik qism 4 yoki 8 ga bo'linadi 4)bo'laklarning har biri qobiq bilan o'ralib mayda hujayrachalarga aylanadi 5)suvga chiqadi va mustaqil yashovchi xlorellaga aylanadi 6)juda tez ko'payadi 7)yangi hosil bo'lgan xlorella bir kecha kunduzda bo'linishga kirishadi 8)avlodi 1 oy ichida bir necha yuz mingga yetishi mumkin 9)avlodi 1 oy ichida bir necha millionga yetishi mumkin
A 1,2,4,5,6,7,8 B 1,3,4,5,6,7,8 C 1,2,4,5,6,7,9
D 1,3,4,5,6,7,9
131.Kuzda xlorellada qanday o’zgarish kuzatiladi?
A qalin, pishiq qobiqqa o’raliladi va sista hosil qiladi
B qalin, zich qobiqqa o’raladi va sporaga aylanadi
C usti yupqa va mustahkam qobiq bilan o’raladi
D bo’lingan hujayralarning har biri alohida qobiq bilan o’ralib,mayda hujayrachalarga aylanadi.
132.Bahor kelib qulay sharoit tug'ilgach xlorella sporasida qanday o'zgarish kuzatiladi?
A spora qobig'i erib ketadi va xlorella mustaqil hayot kechira boshlaydi
B sporasi bo'linib bir nechta xlorella hosil bo'ladi va ular mustaqil hayot kechira boshlaydi
C sporasi bo'linib bir nechta xlorella hosil bo'ladi va ular hujayra qobig'ini yorib chiqib mustaqil hayot kechira boshlaydi
D spora bo'linib 2ta xlorella hosil bo'ladi va ular hujayra qobig'ini yorib chiqib mustaqil hayot kechira boshlaydi
133. Xlorellaning Yer yuzida(a) va O'rta Osiyo(b)da qancha turi mavjud?
A 35; 5 B 40; 5 C 25; 5 D 30; 5
134.Xlamidomonada qaysi oilaga mansub?
A yashil suvo'tlar B bir hujayrali suvo'tlar
C xlamidomonadadoshlar Dxlorelladoshlar
135. Xlamidomonada qayerlarda yashaydi?
1)akvarium devorlarida 2)iflos suvda 3)azotli birikmaga boy bo'lgan suvda
A 1 B 2,3 C 1,3 D 1,2,3
136.Xlamidomonadaga xos bo’lmagan xususiyatlarni belgilang
1)ko’p hujayrali 2)bir hujayrali 3)xivchinsiz
4) ikki xivchinli 5)vakuolli 6)vakuolsiz 7)yadroli
8)yadrosiz
A 1,3,5,8 B 2,4,5,7 C 1,4,6,8 D 2,3,6,7
137.Ulotriks, kladofora, spirogira va xara uchun umumiy bo’lmagan xususiyat(lar)ni belgilang.
1) noqulay sharoitda spora hosil qiladi 2) ko’p hujayradan tuzilgan 3) chuchuk suvda tarqalgan 4)zoospora hosil qiladi 5) bir xil kattalikdagi gametalar-izogametalar hosil qiladi 6)o’sish davrida hujayralari tinimsiz bo’linib turishi natijasida qattanasi doim o’sib kattalashib boradi
A 2,3,6 B 1,4,5 C 1,4,5,6 D 4,5
138.Ulotriks, kladofora, spirogira va xara uchun umumiy bo’lgan xususiyat(lar)ni belgilang.
1) noqulay sharoitda spora hosil qiladi 2) ko’p hujayradan tuzilgan 3) chuchuk suvda tarqalgan 4)zoospora hosil qiladi 5) bir xil kattalikdagi gametalar-izogametalar hosil qiladi 6)o’sish davrida hujayralari tinimsiz bo’linib turishi natijasida qattanasi doim o’sib kattalashib boradi
A 2,3,6 B 1,2,3,6 C 1,2,5 D 2,3
139.Suvo'tlari va ularni uchrash joylari bilan birga juftlab yozing.
a)ulotriks b)spirogira c)kladofora d)xara
1)daryo 2)soy 3)hovuz 4)zovur 5)sekin oqadigan suvlar 6)ko'l 7)suv omborlari 8)ariq 9)sholipoya
A a-1,2; b-3,4,5; c-1,6,7; d-3,6,8,9;
B a-1,6; b-2,3,4,5; c-1,6,7; d-3,6,8,9;
C a-1,2,6; b-3,4,5; c-1,7; d-3,6,8,9; D t.j.y
140.Belbog'li ulotriks nimalarga yopishgan holatda o'sadi?
1)suv tagidagi loy, qum, yog'och 2)suv betiga yaqin joylashgan suv tagidagi toshlar, qum, loy 3)suvning chuqurroq yeridagi tosh, yog'och 4) suv betiga yaqin joylashgan suv tagidagi toshlar, yog'och
A 1,2,3,4 B 4 C 1 D 2
141.Ulotriksga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)ipi zanjirsimon tizilgan har xildagi hujayralardan tashkil topgan 2)ipi zanjirsimon tizilgan bir xildagi hujayralardan tashkil topgan 3)ipi shoxlanadi 4)ipi shoxlanmaydi 5)suv tagidagi narsalarga birikkan hujayrasi rizoid deyiladi 6)hujayralari yashil, qisqa silindr shaklida 7)hujayralari yashil, yirik silindr shaklida 8)har bir hujayrasida hujayra qobig'i, sitoplazma, mag'iz va o'rtasida belbog' shaklidagi xromatoforasi bor
A 1,3,5,6,8 B 2,4,5,6,8 C 2,4,5,7,8 D 2,3,5,6,8
142.Ulotriksga xos bo'lmagan xususiyatlarni belgilang.
1)ipi zanjirsimon tizilgan har xildagi hujayralardan tashkil topgan 2)ipi zanjirsimon tizilgan bir xildagi hujayralardan tashkil topgan 3)ipi shoxlanadi 4)ipi shoxlanmaydi 5)suv tagidagi narsalarga birikkan hujayrasi rizoid deyiladi 6)hujayralari yashil, qisqa silindr shaklida 7)hujayralari yashil, yirik silindr shaklida 8)har bir hujayrasida hujayra qobig'i, sitoplazma, mag'iz va o'rtasida belbog' shaklidagi xromatoforasi bor
A 1,3,5,6,8 B 2,4,5,6,8 C 2,4,5,7,8 D 1,3,7
143.Ulotriks qanday usullarda ko'payadi?
A vegetativ va jinsiy B jinsiy va jinssiz
C jinssiz va vegetativ D jinsiy, jinssiz va vegetativ
144.Ulotriksning jinssiz ko'payishiga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)hujayrasi 16,32 bo'lakchaga bo'linadi 2)hujayralari ona qobig'ini yorib suvga chiqadi 3)4 dona xivchini yordamida suza boshlaydi 4)bo'linishdan hosil bo'lgan hujayralar zoospora deyiladi 5)xivchin yordamida suzib yurgach ma'lum vaqtdan so'ng harakatdan to'xtaydi va suv tagidagi narsalarga yopishadi 6)uzunasiga 2ga bo'linadi 7)ko'ndalangiga 2ga bo'linadi 8)xromatoforsiz qismidan rizoid rivojlanadi 9)xromatoforli qismidan vegetativ hujayra shakllanadi 10)vegetativ hujayra o'sib ko'p marta bo'linishi natijasida ulotriks ipi hosil bo'ladi 11)teng kattalikdagi gametalar hosil bo'ladi 12)ikki xivchinli hujayralar hosil bo'ladi va ular suvda suzib yuradi 13)juft-juft bo'lib qo'shilib zigota hosil qiladi 14)zigotasi qalin po'st bilan qoplanib tinim davrini o'taydi 15)hujayrasi 4 ga bo'linadi 16)4 ta hujayrasining hammasi o'sib ulotriksning yangi ipiga aylanadi
A 1,2,3,4,5,6,8,9,10 B 1,2,3,4,5,7,8,9,10
C 11,12,13,15,16 D 11,12,13,14,15,16
145.Ulotriksning jinsiy ko'payishiga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)hujayrasi 16,32 bo'lakchaga bo'linadi 2)hujayralari ona qobig'ini yorib suvga chiqadi 3)4 dona xivchini yordamida suza boshlaydi 4)bo'linishdan hosil bo'lgan hujayralar zoospora deyiladi 5)xivchin yordamida suzib yurgach ma'lum vaqtdan so'ng harakatdan to'xtaydi va suv tagidagi narsalarga yopishadi 6)uzunasiga 2ga bo'linadi 7)ko'ndalangiga 2ga bo'linadi 8)xromatoforsiz qismidan rizoid rivojlanadi 9)xromatoforli qismidan vegetativ hujayra shakllanadi 10)vegetativ hujayra o'sib ko'p marta bo'linishi natijasida ulotriks ipi hosil bo'ladi 11)teng kattalikdagi gametalar hosil bo'ladi 12)ikki xivchinli hujayralar hosil bo'ladi va ular suvda suzib yuradi 13)juft-juft bo'lib qo'shilib zigota hosil qiladi 14)zigotasi qalin po'st bilan qoplanib tinim davrini o'taydi 15)hujayrasi 4 ga bo'linadi 16)4 ta hujayrasining hammasi o'sib ulotriksning yangi ipiga aylanadi
A 1,2,3,4,5,6,8,9,10 B 1,2,3,4,5,7,8,9,10
C 11,12,13,15,16 D 11,12,13,14,15,16
146.Qanday sharoitda ulotriks hujayrasi qalin po’stga o’ralib, spora hosil qiladi?
Anoqulay sharoit vujudga kelganda
Bsuv havzasi qurib qolganda
Cqish kelib suv soviganda D A,B va C
147. Ulotriksning izogametasi va zoosporasi bir-biridan qanday farq qiladi?
A zoospora yirikroq bo'ladi; xivchinlarining soni
B izogameta yirikroq bo'ladi; xivchinlarining soni
C o'lchami D xivchinlar soni
148.Xlorella va ulotriksga xos bo’lgan umumiy xususiyat(lar)?
1) noqulay sharoitda spora hosil qilish 2) noqulay sharoitda sista hosil qilish 3)zoosporalar hosil qilishi 4)jinssiz ko’payish jarayonining uchrashligi 5)qattananing doim o’sib kattalashib borishi 6)avtotrof oziqlanish 7)har bir hujayraning mustaqilligi 8) hujayrasining tarkib jihatdan tuzilishi 9) hujayra tuzilish darajasi
A 2,3,4,5,6,7,8 B 1,3,4,6,8,9 C 1,4,6,7,8,9 D 1,4,6,8
149.Ko'p hujayrali suvo'tlarning turlari sonini to'g'ri belgilang.(yer yuzida)
a)ulotriks b)spirogira c)laminariya d)xlorella
1)40 2)5 3)25 4)30 5)340
A a-3; b-5; c-4; d-1; B a-4; b-5; c-3; d-1;
C a-3; b-5; c-4; D a-4; b-5; c-3;
150.Spirogiraga xos bo'lgan xususiyatlarni belgilang.
1)ipi shoxlangan 2)ipi shoxlanmagan 3)qisqa silindrsimon hujayralardan iborat 4)yirik silindrsimon hujayralardan iborat 5)rizoidli 6)rizoidsiz
A 1,3,5 B 2,4,6 C 2,4,5 D 1,4,6
151.Spirogiraga xos bo'lmagan xususiyatlarni belgilang.
1)ipi shoxlangan 2)ipi shoxlanmagan 3)qisqa silindrsimon hujayralardan iborat 4)yirik silindrsimon hujayralardan iborat 5)rizoidli 6)rizoidsiz
A 1,3,5 B 2,4,6 C 2,4,5 D 2,3,5
152.U yirik suvo't bo'yi ba'zan 1m ga yetadi.
A spirogira B laminariya C xara Dkladofora
153. Xaraga xos bo'lgan xususiyatlar
1)begona o't 2)chuchuk suvda uchraydi 3)tallomi shoxlanmagan 4)uzunligi 20-30sm 5)uzunligi 30-60sm 6)sershox o'simlik
A 1,3,4 B 1,2,5,6 C 1,5,6 D 1,2,3,5
154. Xaraga xos bo'lmagan xususiyatlar
1)begona o't 2)chuchuk suvda uchraydi 3)tallomi shoxlanmagan 4)uzunligi 20-30sm 5)uzunligi 30-60sm 6)sershox o'simlik
A 2,3,4 B 2,4,6 C 3,4 D 4,6
155.Dengiz suvo'tlarining uzunligi qancha bo'lishi mumkin?
A 4-5 mmdan 40 mgacha
B bir necha smdan 60-70mgacha
C 10-75 sm dan 2-6-12m gacha
D bir necha smdan 50-60mgacha
156.Dengiz suvo'tlari nimalarga yopishgan holatda o'sadi?
1)suv tagidagi loy, qum, tosh 2)suv betiga yaqin joylashgan suv tagidagi toshlar, qum, loy 3)suvning chuqurroq yeridagi tosh, yog'och 4) suv betiga yaqin joylashgan suv tagidagi toshlar, yog'och
A 1,2,3,4 B 4 C 1 D 2
157.Pigmentlar va ularning beradigan rangini to'g'ri belgilang.
a)fikotsian b)xlorofill c)ksantofil d)karotin
1)yashil 2)sariq 3)zarg'aldoq 4)ko'k
A a-4; b-1; c-2; d-3; B a-4; b-1; c-3; d-2;
C a-1; b-4; c-2; d-3; D a-1; b-4; c-3; d-2;
158. Dengiz suvo'tlari chuchuk suvo'tlridan qaysi xususiyat(lar)i bilan farq qiladi?
A o'sish sharoiti
B xlorofilldan tashqari boshqa rang beruvchi pigmentlar bo'lishi bilan
C tanasining uzunligi va tuzilish darajasi
D A va B
159.Yapon laminariyasi qaysi turkumga mansub?
A qo'ng'ir suvo't B dengiz suvo'ti D laminariya
D sariq-yashil suvo't
160.Yapon laminariyasining eni va bo'yini belgilang.
A 5-10 sm; 2-6-12m B bir necha sm; 60-70m
C 10-75 sm; 2-6-12m D bir necha sm; 50-60m
161.Yapon laminariyasining yuqori qismi(a) va pastki qismi(b)ning qanday shaklda bo'lishini to'g'ri belgilang.
1)novsimon 2)lentasimon 3)silindrsimon 4)uzun 5)kalta
A a-1,4; b-3,5; B a-3,4; b-1,2,5; C a-2,4; b-3,5;
D a-2,4; b-1,3,5;
162.Yapon laminariyasi qayerlarda o'sadi?
1)dengiz qirg'og'ida 2)20-35m chuqurlikkacha bo'lgan yerlarda 3) 25-35m chuqurlikkacha bo'lgan yerlarda 4)sekin oqadigan suv havzalarida 5)suvning doimo harakatlanib turadigan joyida 6)Yapon dengizining shimoliy qismida
A 2,5,6 B 3,5,6 C 1,3,5,6 D 1,2,5,6
163.Yapon laminariyasi qanday usullarda ko'payadi?
A vegetativ va jinsiy B jinsiy va jinssiz
C jinssiz va vegetativ D jinsiy, jinssiz va vegetativ
164.Quriya, Xitoy va Yaponiyada qaysi suvo'tlar ovqatga ishlatiladi?
A dengiz karami, nemalion, ulva B nemalion, ulva
C nitella, ulva D dengiz karami, nitella, ulva
165.Iste'mol qilinadigan dengiz suvo'tlari tarkibida qaysi moddalar ko'p(a) va kam(b) bo'ladi?
1)uglevod 2)moy 3)oqsil 4)vitamin
A a-1,2,3; b-4; B a-1,2,4; b-3; Ca-1,3; b-2;
D a-1,3,4; b-2;
166.Qaysi mamlakatlarda dengiz qirg'oqlarida uy hayvonlari suvo'tlar bilan boqiladi?
1)Islandiya 2)Shotlandiya 3)Xitoy 4)Irlandiya 5)Angliya 6)Norvegiya
A 1,2,3,4,5,6 B 1,2,4,5,6 C 2,4,5,6 D 1,2,5,6
167.Sanoatda dengiz suvo'tlarining ahamiyatini belgilang.
1)yod olinadi 2)brom olinadi 3)1kg kukunidan 5-15grgacha toza yod olinadi 4) 1kg kukunidan 5-20grgacha toza yod olinadi
A 1,2,3 B 1,2,4 C 2,4 D 2,3
168. Agar-agar qaysi suvo'tlardan olinadi va qanday maqsadda ishlatiladi?
A qo'ng'ir; marmelad va muzqaymoq tayyorlashda
B qizil; marmelad va muzqaymoq tayyorlashda
C qo'ng'ir;marmelad va muzqaymoq tayyorlashda, laboratoriyalarda zamburug' va bakteriyalarni o'stirishda
D qizil; marmelad va muzqaymoq tayyorlashda, laboratoriyalarda zamburug' va bakteriyalarni o'stirishda
169.Qaysi ko’p hujayrali suvo’tlar suvda qalqib turadi (1), qaysilari suv tagidagi narsalarga yopishib(2) o’sadi? a)ulotriks; b) spirogira; c) laminariya d)xlorella
A 1 a,b,d; 2 c B 1 b,d; 2 a,c C 1 b; 2 a,c D 1 a,b, 2 c
170.Qaysi ko’p hujayrali suvo’tlarning tanasi shoxlanmagan (1) va shoxlangan (2)?
a)ulotriks; b) xrolella; c) spirogira; d) xara; e)xlamidomonada.
A 1 b, e; 2 a, c, d B 1 a, c; 2 d
C 1 a, b, c, e; 2 d D 1 a, b, c; 2 d, e
171. Chuchuk suvda(a) va dengizda(b) uchrovchi yashil suvo’tlarni belgilang.
1) ulotriks 2)laminariya 3)kladofora 4)nemalion 5)spirogira 6) ulva
A a-1,3,5 b- 2,4,6 B a-1,5 b-3 C a-1,3,5 b-6
D a-1,3,5,6 b-2,4