Bozor konyukturasini tadqiq etish va bashorat qilish


Bozor sharoitlarining xilma-xilligi


Download 0.65 Mb.
bet2/3
Sana15.06.2023
Hajmi0.65 Mb.
#1485333
1   2   3
Bog'liq
Bozor konyukturasi

Bozor sharoitlarining xilma-xilligi Iqtisodiy nazariya va amaliyot bozor sharoitlarining bir necha turlarini belgilaydi. Xususan, o'rganilayotgan bozorning ko'lami hisobga olinadi va keyin biz umumiy iqtisodiy vaziyat yoki iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari yoki aniq bozorlardagi vaziyat haqida gapiramiz. Birinchi holat global yondashuvni, butun iqtisodiy tizimning xususiyatlarini o'rganishni nazarda tutsa, ikkinchisi esa ma'lum turdagi mahsulotni ishlab chiqarish va sotishni qamrab olgan uning faqat qismini o'rganishni nazarda tutadi.


Umuman olganda, bozor sharoiti - bu ham jahon bozorini, ham ma'lum bir mamlakat bozorini va alohida iqtisodiy hududni (yana ma'lum bir davlat yoki butun dunyo miqyosida) qamrab oladigan tushunchadir. Masalan, fond bozori, valyuta bozori yoki ko'chmas mulk bozori.

Umuman olganda, bozor sharoitlarining har ikkala ko'rsatilgan turi juda o'xshash va bir-biri bilan chambarchas bog'liq. Ularning muhim umumiy xususiyati - turg'unlik, o'zgaruvchanlik. Bundan tashqari, asosiy ko'rsatkichlarning (har ikkala turdagi) tebranishlari, qoida tariqasida, bir-biriga mos keladi, ammo davom etayotgan o'zgarishlar tezligi farq qilishi mumkin. Bundan tashqari, iqtisodiy tizimdagi ba'zi ko'rsatkichlar ko'pincha qarama-qarshi rivojlanish tendentsiyalari bilan bog'liq bo'lib chiqadi. Keyin mutaxassislar kon'yukturalarning favqulodda nomuvofiqligi haqida gapirishadi. Bozor sharoitlarining yana qanday turlari farqlanadi? Eng ko'p ishlatiladigan qulay va noqulay kon'yuktura (mos ravishda yuqori va past). Bu allaqachon yuqorida muhokama qilingan.

Bozor kon'yunkturasiga ta'sir etuvchi omillar Bozor kon'yunkturasi holatiga ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan bir qator shartlar (yoki omillar) mavjud bo'lib, ular tijorat faoliyatida hisobga olinishi kerak. Ushbu omillar shartli ravishda quyidagilarga bo'linadi:Ijtimoiy-iqtisodiy, demografikBunga ishlab chiqarish hajmlari, aholi daromadlari va ularni taqsimlash tamoyillari, narxlar, inflyatsiya darajasi, talab darajasi va turlari (fasllarga qarab tebranishlarni hisobga olgan holda) kiradi. Jamiyat tarkibi, iste'molchilarning ma'lumoti va kasblari, madaniyatning rivojlanish darajasi, millat bilan bog'liq xususiyatlar, moda tendentsiyalarining ta'siri, xaridorlarning umumiy soni (ularning yoshi, jinsi, yashash joyi, oiladagi odamlar soni) ham hisobga olinadi. Va, albatta, bu ko'rsatkichlarning dinamik o'zgarishi katta ahamiyatga ega. Siyosiy omillarBu ma'lum bir davlatdagi siyosiy vaziyat va u bilan bog'liq xavflarni anglatadi.Geografik va iqlimiyBular relyefning relyef xususiyatlari (tog'lar, dengizlar, o'rmonlar va boshqalar) va iqlim sharoitlari (havo harorati, namlik darajasi, yilning sovuq va issiq davrlarining davomiyligi va boshqalar).Savdo shartlariChakana savdo ob'ektlari soni va ularning mamlakat bo'ylab taqsimlanishi, chakana savdo va ombor maydonlarining hajmi va sifati (aholi sonini hisobga olgan holda). Logistika sifati, merchandaysing, ta'minot tizimini rivojlantirish, sotish, talabni ta'minlash. Bundan tashqari, bu savdo sohasida amaldagi qonunchilik, raqobatchilarning faoliyati va boshqa ko'p narsalarni o'z ichiga oladi.


Download 0.65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling