Bozori 8. Kapital bozori va kapital qo`yilmalar Kapital

Differen-

R
sial renta
*
1


R<sub>1


R</sub>''₂


R₂


18.8-rasm. Diffyerensial renta


Eng yaxshi yer egasi har bir gektar yerdan har oyiga diffyerensial

renta
^R₁ ni oladi, o`rtacha yer egasi -
^R₁ rentani. Yomon yerning rentasi

nolga teng. Biz bu yerda yaxshi, o`rtacha va yomon yerlarning o`lchami teng deb faraz qildik. Xuddi shunga o`xshash diffyerensial rentalarni yerlarning joylashuviga ko`ra ham aniqlash mumkin.
Biz yuqorida yerlarni tabiiy hosildorligi bo`yicha rentalarni ko`rdik. Lekin, yer hosildorligini unga qo`shimcha kapital sarflab ham (masalan, optimal darajada o`g`it berish, yangi agrotexnikani qo`llash) oshirish mumkin. Masalan, yaxshi yerga qo`shimcha kapital sarflasak, u quyidagi

R
oqibatlarga olib kelishi mumkin: a) qo`shimcha kapital ishlab chiqarish

samaradorligini oshirishi mumkin (bu holda yer rentasi
^R₁ dan
^* ga

1
oshadi); b) sarflangan qo`shimcha kapital ishlab chiqarish samaradorligini

R

1
kamayishiga olib keladi (bu holda yaxshi yer rentasi pasayib ^' ni tashkil
etadi). Bordi-yu, qo`shimcha kapital sarfi samaradorlik darajasini o`zgartirmasa, yer rentasi ham o`zgarmaydi.