Tóldiruvchi va uning
turlari
202-guruh İmanazarova Gulnaz
Reja:
1.Tóldiruvchi haqida umumiy
ma'lumot
2.Tóldiruvchining ma'no turlari
3Tóldiruvchining tuzilishiga kóra
turlari
Tóldiruvchi haqida umumiy ma'lumot
Tóldiruvchi fe'l kesim bilan boshqaruv yólida birikadigan,
harakat obyektini kórsatadigan ikkinchi darajali gap bólagi
hisoblanadi.U ózi bog'langan sóz kesimga nisbatan tobe
munosabatda bóladi. Tóldiruvchi, odatda, kesimdan
anglashilgan harakat, belgi óziga yónalgan,ótgan yo shu
harakatga qandaydir yól bilan bog'langan predmetni
kórsatadi. Demak, tóldiruvchi ham predmetni ifodalovchi
bólakdir. Bu jihatdan uning ega bilan óxshashligi bor; biroq
ega hokim holatdagi predmetni bildiradi. Bu hokim tobelik
ularning grammatik ifodalanishida ham óz ayrimligini
kórsatib turadi.
Tóldiruvchi vosita kelishiklardan biri ( qaratqich kelishigi bundan
mustasno) bilan yo kómakchilar bilan keladi, bular uning tobeligini
kórsatuvchi birliklardir. Tóldiruvchining qanday formada kelishi
boshqaruvchi sózga bog'liqdir. Tóldiruvchi hokim holatdagi
predmetning harakat-holatining vujudga kelishida ishtirok etuvchi
ikkinchi bir predmetni, tobe holatdagi predmetni bildiradi.
Masalan: Biz paxtani mashina bilan teramiz. Bunda terim ishining
bólishi uchun dastlab bajaruvchi lozim. Bu bajaruvchi bizdir,
shunga kóra u hokim predmet. Terish ótuvchi harakatni
Do'stlaringiz bilan baham: |
