Burchaklar metodi

Ta’lim jarayonida o’quvchi-yoshlarni faollashtiruvchi mashqlardan foydalanish.

Ta’limda didaktik o’yinlardan foydalanish.

(Amaliy-2 soat)

Davlat talabi: Ta’lim jarayonida o’quvchi-yoshlarni faollashtiruvchi mashqlardan foydalanishni bilishi. Ta’limda didaktik o’yinlardan foydalana bilishi.

Darsning maqsadi: Tinglovchilarning “Ta’lim jarayonida o’quvchi-yoshlarni faollashtiruvchi mashqlardan foydalanish” va “Ta’limda didaktik o’yinlardan foydalanish” to’g’risidagi bilimlarini chuqurlashtirish, malakalarini oshirish.

Kutilayotgan natijalar: Tinglovchilar “Ta’lim jarayonida o’quvchi-yoshlarni faollashtiruvchi mashqlardan va didaktik o’yinlardan foydalanib ta’lim samaradorligini oshirishga erishadilar.

Foyalanilgan adabiyotlar.

1. 
   6-9 fizika darsliklari.
   
2. 
   6-9 Fizika darsliklari uchun metodik qo’llanmalar.
   

Darsning borishi.

1. 
   Guruhlarni tashkil etish. Taqdimot.
   
2. 
   Yangi mavzu haqida tinglovchilar fikrini bilish.
   
3. 
   Didaktik o’yinlarni o’rganish.
   

Blits o’yini

Blits so’zi lnglizcha so’zdan olingan bo’lib “ketma-ket” ma’nosini bildiradi.

Blits o’yinidan foydalanmoqchi bo’lsak ilovaga ko’rsatilgandek jadval tuzish lozim. Jadvalga biror mavzu bo’yicha masalan “Fizika tarixi” bo’lsin. Harakatlar mazmuni o’ng tomonda yoziladi. Harakatlar mazmunini o’qib qaysi harakat birinchi, qaysisi ikkinchi va hokazo bo’lishini o’quvchi aniqlashi lozim. Shu harakat rasm sifatida ham berilishi mumkin. Aniqlashda avval yakka javob qismiga yozib chiqadi. Shu ish guruhda ko’rib chiqiladi va kelishib harakatlar ketma-ketligiga guruh javobi qo’yiladi. Keyingi qadamda to’g’ri javob aytiladi yoki darslikni ochib o’qib to’g’ri javobni qo’yish topshiriladi, jadvaldagi to’g’ri javob bo’limi to’ldiriladi.(Raqamlar qo’yiladi)

Keyingi qadamda yakka javob va guruh jamoasi javobi keltitib chiqariladi. Buning uchun to’g’ri javob bo’lsa 1, noto’g’ri javob bo’lsa 0 qo’yish kerak. Keyingi qadamda 1 lar sonini qo’shib oxiriga yoziladi. Yakka baho va guruh bahosi chiqariladi. Chiqarish tartibi: To’g’ri javoblar soni 100 foiz bo’lsa 5 ball qo’yiladi, 75 foiz bo’lsa 4 ball, 50 foiz bo’lsa 3 ball, 50 foizdan kam bo’lsa 2 ball qo’yiladi.

Mavzu.”Fizika taraqqiyoti tarixi”

Topshiriq. Fizika fanining taraqqiyoti tarixini ketma-ketligini topib raqamlar qo’ying.

Guruh bahosi	Guruh javobi	To’g’ri javob	Yakka javob	Yakka baho	Fizika taraqqiyoti tarixi.
					Arximed tomonidan fizika qonunlari harbiy texnikada birinchi bor ishlatgan.
					N.Kopernik birinchi bo’lib quyosh sistemasining tuzilishini to’g’ri talqin qilib berdi.
					Fransuz fizigi Ernest Rezerforl atom yadrosining planetar modelini berdi.
					Fizika haqidagi ma’lumotlarni kitob shaklida bayon etdi-Aristotel
					Ingliz fizigi Maykl Feradey elektr maydon atamasini kiritdi.
					Moddaning korpuskulya-to’lqin dualizmi aniqlandi.
					Fabrikantn tomonidan yorug’likni kuchaytirishning majburiy nurlanishi hodisasidan foydalanish usuli aniqlandi.
					Abu Rayhon Beruniy modda zichligini aniqladi. Koinot fizikasi, yorug’lik, tovush, magnit, koinot fizikasi yo’nalishlarda ishlar olib bordi.
					Bor o’z pastulatlarini e’lon qildi.
					Ingliz olimi I.Nyuton harakat sabablari kuch va uning jismi harakatiga ta’siri, yorug’lik rangi haqidagi ixtirolarni qildi.
					Ingliz olimi Chedvik tomonidan neytron kashf etildi.
					Proton kashf etildi.

“Blits o’yini”metodi.

Mavzu.Elektr hodisalarini o’rganish tarixi.

Topshiriq. Elektr hodisalarini o’rganish tarixini ketma-ketligini topib raqamlang.

Guruh bahosi	Guruh javobi	To’g’ri javob	Yakka javob	Yakka baho	Elektr hodisalarini o’rganish tarixi.
					Abu Rayhon Beruniy ayrim jismlar bir-biriga ishqalanganda yengil jismlarni o’ziga tortishini aniqlagan.
					Ingliz fizigi Ernest Rezerford atom yadrosining planetar modelini berdi.
					Tomson tomonidan elektron tajriba yo’li bilan aniqlandi.
					Yunon faylasufi Fales Miletskiy mo’ynaga ishqalangan qahrabo o’ziga yengil buyumlarni tortishini aniqlagan.
					Fransuz fizigi Sharl Kulon elektr zaryadlarining o’zaro ta’sirini o’rgandi.
					Ingliz fizigi Maykl Faradey elektr maydon atamasini kiritdi.
					Fransuz fizigi S.H.Dyofe birinchi bo’lib ikki xil elektr zaryadlar mavjud bo’lishini aniqlagan.
					Maykl Faradey elektrostatik himoya hodisasini birinchi marta payqagan.
					X.K.Ersted harakatlanuvchi elektr zaryadlarga magnit maydon ta’sir ko’rsatishini tajriba yo’li bilan aniqladi.

Evrika (Topdim) o’yini.

1Quyida berilgan kvadratdagi fizikaviy kattaliklar ichidan birligi “joul” bo’lgan qatorni topib ustidan chizing.

Q	T	V
S	A	F
P	L	W

Javob: Q-issiqlik miqdori. A-ish. W-energiya

2. Molekulalar tuzilishi bo’yocha farq qilmaydigan moddalar qatorini toping va ustidan chizing.

Muz	tosh	qor
Suv	sut	spirt
Bug’	gaz	kisloroq

Javob: Suv. Muz. Bug’.

3. “Nyuton” birligi bilan o’lchanadigan fizikaviy kattaliklar formulasining qatorini toping va ustidan chizing.

F=-kx	F= G
F=ma	Fog’=mg	FA=sgVj
V=hs	A=mgh	P=

Javob:

F=ma

Fog’=mg

FA=sgVj

“Kim chaqqon “ o’yini.

Quyidagi jadvalda berilgan savollarning javobini toping va harflarni o’zingizga belgilab oling. Agar to’g’ri topsangiz va harflarni ketma-ket qo’ysangiz fizikaviy atama hosil bo’ladi.

Kartochka-1

Mavzu: Mexanik harakat tezligi.

T/R	Tushunchalar	Vaqt formulasi	Tezlik birligi	Masofani topish formulasi	Tezlik formulasi	Masofa birligi	Vaqt birligi
1		A	B	S	T	Q	W
2	1m/s	P	e	U	Y	T	R
3	S=t	l	k	z	h	f	M
4	t=	l	S	a	w	h	N
5	1m	n	m	h	U	i	z
6	1s	a	c	B	j	l	k

Javob: Tezlik.

Baholash: Topgandan so’ng “Evrika” deb xitob qiladi. O’qituvchisiga topgan so’zini aytadi, agar “tezlik” so’zi kelib chiqqan bo’lsa o’qituvchi belgilagan balini qo’yadi. Agar javobi xato chiqsa bola o’z ishini yana davom ettiradi.

Kartochka-2.

Mavzu. Modda zichligi.

T/R	Tushunchalar	Massa formulasi	Zichlik birligi	Hajmni topish formulasi	Zichlik formulasi	Massa birligi	Hajm birligi
1		A	B	S	Z	Q	W
2	m=V	i	e	U	Y	T	R
3	V=	l	k	ch	h	f	M
4	1kg/sm^3	l	l	a	w	h	N
5	1kg	n	m	h	U	i	z
6	1m^3	a	c	B	j	l	k