Butun nomanfiy sonlarni nomerlashni o`rganish metodikasi

1000 ichida ko`paytirish va bo`lish.
100 ichida nomerlash bilan tanishtirilgandan so`ng o`huvchilar yaxlit 100 liklar va 10 liklarni bir xonali songa ko`paytirish va bo`lishni og`zaki hisoblash bilan shug`ullanishi nazarda tutiladi.

So`ngra yozma hisoblashga o`tiladi. Yaxlit 100 liklar va 10 liklarni bir xonali songa og`zaki ko`paytirishda va bo`lishda bo`linuvchining 100 lik yoki 10 likning birliklari sifatida ifodalanadi.

1	90x4=360	90-bu 9 ta o’nlx4=36 o’nl yoki 360 Demak, 90x4=360
2	80:2=40	80- bu 8ta o’nl:2=4 o’nl yoki 40 Demak, 80:2=40
3	240x3=720	240-bu 24 o’nlx3 bu yerda jadvaldan tashkari Ko`paytiish usullaridan foydalaniladi.
4	24x3=(20+4)x3=20x3+4x3=60+12=72	24 o’nlx3=72 o’nl. Demak, 240x3=720

Sonlarni ko`paytirish natijalarini olgach bolalarga bu misollarni ustun shaklida yozib yechish kulayligi aytiladi: 2 o’nl. 4 birlik

x 2

4 o’nl 8 birlik= 48

Bu yozuvdan ko`rinadiki, ko`paytirish birlikdan boshlab ko`paytiriladi. 3 xonali sonlar ustida ham ish shunday bajariladi. 324x2 da ikkinchi ko`paytiuvchi (2) ni birinchi ko`paytuvchi (324)ning birliklari tagiga yoziladi va chap tomonga x belgi qo`yiladi.

324 x 2 648

bir xonali songa ko`paytirish asta - sekin qiyinlashib boradi, dastlab birliklarda, so`ngra o`nliklarda xona birligidan o`tish holi kiritiladi.

Masalan: 127 141

x 3 x 5

381 705

Yozma bo`lishni o`rganishga tayyorgarlik bosqichida bolalar dastlabki bo`lish amalining ko`paytirishga teskari amal ekanini takrorlaydilar. M: 48 16 ni bo`lish kerak bo`lsa, biz shunday sonni topishimiz kerakki, 16 ni bu songa ko`paytiriganda natija 48 hosil bo`lsin. Shu yerda bo`lishning yozma belgisi (burchak) bilan tanishtiriladi:

Shundan keyin bir xonali songa bo`lish qaraladi.