Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

12-chizma. Balansning passiv moddalari 
Balans tomonlarining tengligini quyidagi matematik formula bilan izohlash 
mumkin: 
∑Ba
1
+∑Ba
2
═ ∑Bp
1
+ ∑Bp
2
Qayerda: 
1. ∑Ba
1
- balans aktiv tomonining birinchi bо‘limi jami summasi; 
2. ∑Ba
2
- balans aktiv tomonining ikkinchi bо‘limi jami summasi; 
Balansning 
passiv 
moddalari
“Ustav 
kapitali”, 
“Qо‘shilgan 
kapital”, 
“Rezerv 
kapitali”
“Taqsimlanmag
an foyda 
(qoplanmagan 
zarar)” 
"Maqsadli 
tushum va 
fondlar"
“Uzoq 
muddatli 
qarzlar”, 
“Uzoq 
muddatli 
kreditlar”
“Qisqa 
muddatli 
qarzlar” , 
“Qisqa 
muddatli 
kreditlar”
“Kreditorlar” 
va boshqa 
moddalar

---

232 
3. ∑Bp
1
- balans passiv tomonining birinchi bо‘limi jami summasi; 
4. ∑Bp
2
- balans passiv tomonining ikkinchi bо‘limi jami summasi. 
Buxgalteriya balanslari qaysi paytda va nima maqsadda tuzilishiga kо‘ra 
boshlang‘ich, joriy, tugatilish, bo’lishish va birlashtirish balanslaridan iborat 
bо‘ladi. 
13-chizma. Жорий балансларнинг тuрлари 
Korxona paydo bо‘lgan paytda tuzilgan balans boshlang‘ich yoki kirish 
balansi deyiladi.Misol uchun 2002 yil sentabr oyida tadbirkor oilaviy 
jamg‘armalari hisobidan avtomobillarga yoqilg‘i quyish bilan shug‘ullanadigan 
Ustav fondi 12000000 million sо‘mga teng bо‘lgan firmani tashkil qildi. Firma 
“Quvasoy” shahar hokimligidan “Toshmuhammadhoji” ishlab chiqarish – tijorat 
xususiy firmasi nomi bilan rо‘yxatdan о‘tkazilib, huquqiy shaxs maqomi berildi. 
Ustav fondining 10000000 sо‘mi kadastr belgilab bergan qurilish qiymati 
hisobidan, qolgan 2000000 sо‘mi firma ta’sischilari oilaviy jamg‘armalari 
hisobidan shakllantirildi. Ustav fondining 2000000 sо‘mi 3 sentabr kuni bankning 
458 - sonli kirim orderi bilan firma hisob raqamigi kirim qilindi. 
“Toshmuhammadhoji” ishlab chiqarish – tijorat xususiy firmasining kirish balansi 
2-jadvalda keltirilgan kо‘rinishga ega bо‘ladi. 
Korxonalarning xо‘jalik faoliyati davomida tuziladigan balanslar joriy 
balanslar deyiladi. Bular oylik, kvartallik va yillik bо‘ladi. 3-jadvalda 
“Tomuhammadhoji” xususiy firmasining 1 yanvar 2015 yilga bо‘lgan joriy balansi 
tо‘liq keltirilgan. 
Joriy balanslarning turlari