Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti

Derivastion ma’no. Yasama soʻzda soʻz yasovchi affiks 
ifodalaydigan, 
soʻz 
yasash 
asosining 
moddiy 
ma’nosini 
konkretlashtpradigan, chegaralaydigan ma’no. Masalan, ishchi soʻzida 

---

207 
shaxs (shaxs oti), ma’nosi (derivastion ma’no) -chi affiksi yordamida 
ifodalanadi. 
Derivastion morfema. Asosning ma’nosini uzgartirib, yangi soʻz 
yasovchi morfema. 
Derivastiya (< lot. derivatio — ayrilish, ajralish). Affikslar 
yordamida yangi soʻz yasalishi: kulgi (kul + gi), qisqich (qis + qich), 
gulla (gul+la) kabi. 
Denotat. (lot. deminutis - belgilamoq). Til birligi yordamida 
nomlanuvchi voqelik, narsa-predmet. 
Denonativ ma’no. Denotat bilan bevosita bog‘liq, uni bevosita 
bidiruvchi ma’no. Soddaroq aytganda soʻzninig bosh ma’nosi. 
Derivatsion ma’no. Yasama soʻzda soʻz yasovchi affiks 
ifodalaydigan, 
soʻz 
yasash 
asosining 
moddiy 
ma’nosini 
konkretlashtiradigan, chegaralaydigan ma’no. Mas., ishchi soʻzida 
shaxs (shaxs oti), ma’nosi (derivatsion ma’no) -chi affiksi yordamida 
ifodalanadi. 
Derivatsiya (lot. derivation – ayrilish, ajralish). Affikslar 
yordamida yangi soʻz yasalishi: kulgi (kul+gi), qisqich (qis+qich). 
Diakritik belgi (grek. diakritikos - farqlovchi). Harfga 
qoʻshimcha ravishda biriktirilib, boshqacha tovushni koʻrsatuvchi harf 
hosil etishda qatnashadigan belgi va b. 
Dialekt (grek. dialektos – sheva, lahja). Umumxalq tilining son 
jihatdan nisbatan kam boʻlgan territorial, sotsial va professional 
jihatdan umumiylikka ega boʻlgan kishilar foydalanadigan koʻrinishi. 
Diereza (grek. diaresis – boʻlinish). qator undoshlardan birining 
assimilyatsiya yoki dissimiliyatsiya natijasida tushib qolishi. Mas.: 
arslon – aslon kabi.